Etnos serbski

• Druk: Łódź, 2021
• Autor: Piotr Kręzel
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Prezentowana monografia ma na celu wieloaspektowe spojrzenie na losy ludności serbskiej w dobie, kiedy jej niekwestionowanym przywódcą był patriarcha Arsenije IV Jovanović Sakabenta (1726–1748). Okres ten stanowił ważny moment w dziejach Serbów ze względu na ostateczne przesunięcie punktu ciężkości ich życia duchowego oraz politycznego z Peci do Karłowic. Dla serbskiej wspólnoty, która w tamtym czasie nie posiadała własnego bytu państwowego, było to bez wątpienia niezwykle istotne wydarzenie.
Dzieje Serbów pierwszej połowy XVIII stulecia zostały przedstawione na tle istotnych wydarzeń z historii powszechnej. Do takich należy zaliczyć m.in. „erę tulipanów” w Imperium Osmańskim (1718–1730), wojnę austriacko-turecką z lat 1737–1739 oraz wojnę o sukcesję austriacką (1740–1748). Podstawę źródłową pracy stanowią dotąd niepublikowane bądź mało znane teksty, które zostały pozyskane podczas kwerend archiwalno-bibliotecznych w Serbii, Austrii, Chorwacji oraz Rosji.
*
Piotr Kręzel opracował bardzo ważny temat związany z wstępną fazą przeistaczania się etnosu serbskiego w nowożytny naród. Wykorzystał do tego celu skrupulatnie zebrany materiał źródłowy oraz literaturę. W rezultacie powstała bardzo wartościowa praca, której lektura umożliwia poznanie problematyki istotnej nie tylko dla serbskiego czytelnika. Na szczególne uznanie zasługuje przystępne udostępnienie, w formie aneksu, obfitego materiału źródłowego w wersji oryginalnej i w polskim przekładzie.
dr hab. Jarosław Dudek, prof. UZ
Uniwersytet Zielonogórski
*
[...] praca może stanowić dobry punkt wyjścia do pogłębionych badań nad dziejami wspólnoty serbskiej w czasach nowożytnych. Publikacja dostarcza nie tylko solidnej wiedzy o dziejach Serbów w pierwszej połowie XVIII wieku, lecz także skłania do różnych refleksji i pytań o charakterze dyskusyjnym.
prof. dr hab. Kazimierz Maliszewski
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• ISBN: 978-83-8220-692-0
• ISBN druku: 978-83-8220-691-3
• Liczba stron: 208

Pobierz spis treści»

Wstęp	11

Rozdział I. Serbowie w patriarchacie w Peci (1726–1737)	27
1. W kierunku patriarszego tronu	27
2. Obszar jurysdykcji patriarchatu w Peci	37
2.1. Jurysdykcja realna	38
2.2. Jurysdykcja sporna	41
2.3. Jurysdykcja symboliczna	43
3. Prawa i obowiązki Raców wobec cerkwi	46

Rozdział II. Czasy przełomu (1737–1739)	55
1. Wojenne preludium	55
2. Antytureckie wystąpienia gens Rasciana	60
3. Migracje Raców	70
4. Wielkie plany serbskiego patriarchy	84
4.1. Polityczne  	84
4.2. Wojskowe  	90
4.3. Cerkiewne	95
5. Koniec złudzeń	98

Rozdział III. Serbowie w metropolii karłowickiej (1739–1748)	109
1. Obszar jurysdykcji metropolii karłowickiej	109
2. Walka o potwierdzenie przywilejów dla gens Rasciana 	113
3. Cerkiewno-ludowy sabor 1744 r.	123
4. Karłowice – centrum życia polityczno-religijnego	133

Zakończenie 	139

Wykaz zastosowanych skrótów i skrótowców 	145
Bibliografia	147
Spis schematów, tabel, map	159
The Serbian Ethnos. The Period of Patriarch Arsenije IV Jovanović Šakabenta (1726–1748). Summary	161
Српски народ. Доба патријарха Арсенија IV Јовановића Шакабенте (1726–1748). Резиме	163
Aneks 1. Teksty źródłowe	167
Aneks 2. Ikonografia	193
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 	201
Indeks osobowy 	205