Finanse agrobiznesu

• Druk: Warszawa, 2019
• Redakcja naukowa: Sławomir Juszczyk
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Aktualny i kompleksowy podręcznik, w którym omówiona jest cała sfera finansów agrobiznesu. Autorzy uwzględnili w szczególności wspólną politykę rolną UE, ubezpieczenia społeczne i majątkowe w rolnictwie, finanse przedsiębiorstw agrobiznesu, finanse samorządów wiejskich, banki spółdzielcze i komercyjne w obsłudze rolnictwa i agrobiznesu oraz przedsiębiorstwa agrobiznesu na rynkach finansowych.
Podręcznik jest niezbędnym źródłem wiedzy dla studentów kierunków:
• Finanse i Rachunkowość (Ekonomika gospodarki żywnościowej, Ubezpieczenia),
• Ekonomia (Ekonomika gospodarki żywnościowej, Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw rolniczych, Polityka agrarna),
• Zarządzanie (Ekonomika gospodarki żywnościowej, Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw rolniczych).


Treść książki powinna zainteresować zarówno badaczy problematyki gospodarczej i finansowej, jak i praktyków funkcjonujących głównie w przedsiębiorstwach agrobiznesu oraz w instytucjach obsługujących ten sektor gospodarki. Dla wielu, w tym dla studentów ekonomii oraz finansów i rachunkowości, ważne są zarówno analizowane zagadnienia i wyniki tych analiz, jak i obszerna literatura przedmiotu ułatwiająca pogłębione studia w obszarze agrobiznesu.
Z recenzji prof. zw. dr hab. Alfreda Janca

Oceniam bardzo wysoko stronę metodologiczną i merytoryczną opracowania. Jednocześnie wyrażam przekonanie, że książka ta będzie przydatna dla studentów, jak i pracowników naukowych oraz praktyków gospodarczych, którzy pragną poszerzenia swej wiedzy z zakresu finansów agrobiznesu.
Z recenzji prof. zw. dr hab. Janusza Żmii

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Redakcja: Sławomir Juszczyk
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-20830-1
• ISBN druku: 978-83-01-20818-9
• Liczba stron: 570

Wstęp  13
1. Ojcowie finansów agrobiznesu    15
	1.1. Profesor Władysław Grabski (1874–1938) 17
	1.2. Profesor Ryszard Manteuffel (1903–1991) 20
	1.3. Profesor Stefan Ignar (1908–1992) 23
Literatura uzupełniająca 25
2. Agrobiznes – pojęcie, zakres, specyfika  27
	2.1. Pojęcie agrobiznesu 29
	2.2. Ujęcie historyczne agrobiznesu 30
	2.3. Struktura agrobiznesu Polski i jej zmiany 33
Literatura uzupełniająca 35
3. Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej jako forma wsparcia finansowego rolnictwa i obszarów wiejskich  37
	3.1. Dlaczego rolnictwo wymaga wsparcia finansowego? 39
	3.2. Podstawy interwencjonizmu rolnego 40
	3.3. Cele i instrumenty oddziaływania na rolnictwo i rozwój wsi 44
	3.4. Zarządzanie programami polityki rolnej 50
	3.5. Określanie rozmiarów wsparcia rolnictwa 51
	3.6. Cele i zasady wspólnej polityki rolnej 53
	3.7. Kierunki zmian we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej 54
	3.8. Finansowe wsparcie rozwoju obszarów wiejskich 57
	3.9. Mechanizmy, instrumenty i koszty wspólnej polityki rolnej 60
	3.10. Polityka rynkowo-cenowa 63
	3.11. System agromonetarny 67
	3.12. Płatności bezpośrednie – główny instrument filaru I  69
	3.13. Płatności specyficzne i specjalne 72
	3.14. Filar II wspólnej polityki rolnej 74
	3.15. System i rozmiary wsparcia finansowego rolnictwa oraz rozwoju wsi 81
	3.16. Wspólna polityka rolna w przyszłości 88
	3.17. Transfery finansowe UE na rolnictwo i obszary wiejskie w Polsce 92
Literatura uzupełniająca 103
4. Finanse gospodarstw rolniczych – wybrane problemy   105
	4.1. Ewolucja i integracja rachunkowości rolnej w Polsce z Farm Accountancy Data Network (FADN) 107
		4.1.1. Początki rachunkowości rolnej w Polsce 107
		4.1.2. Rozwój rachunkowości rolnej po odzyskaniu niepodległości 109
		4.1.3. Sieć rachunkowości rolnej w okresie gospodarki centralnie planowanej 110
		4.1.4. Systemy rachunkowości rolnej w okresie transformacji systemowej i przygotowań do integracji z Unią Europejską 112
		4.1.5. Europejski system monitorowania dochodów gospodarstw rolnych Farm Accountancy Data Network 114
		4.1.6. Struktura organizacyjna i zadania Polskiego FADN 123
		4.1.7. Przyszłość rachunkowości rolnej w Polsce 126
	4.2. Wprowadzenie do analizy finansowej w rolnictwie 127
	4.3. Analiza finansowa gospodarstw rolniczych osób fizycznych  129
	4.4. Analiza finansowa wielkotowarowych przedsiębiorstw rolnych 130
	4.5. Specyfika opodatkowania gospodarstw rolniczych 142
		4.5.1. Krótka historia o opodatkowaniu rolnictwa 142
		4.5.2. Opodatkowanie rolnictwa w Polsce po 1984 r 144
		4.5.3. Podatek leśny 147
	4.5.4. Opodatkowanie nieruchomości rolnych 148
Literatura uzupełniająca  150
5. Finanse przedsiębiorstw agrobiznesu  151
	5.1. Efektywność finansowa przedsiębiorstw agrobiznesu – metody pomiaru 153
		5.1.1. Efektywność finansowa podmiotów gospodarczych w ujęciu teoretycznym 154
		5.1.2. Ważniejsze koncepcje i miary efektywności 169
		5.1.3. Miary i determinanty efektywności finansowej 175
		5.1.4. Specyficzne miary efektywności finansowej spółdzielni rolniczych 184
		5.1.5. Determinanty efektywności finansowej  187
	5.2. Sposoby poprawy wyniku finansowego 189
		5.2.1. Zasada racjonalnego gospodarowania – ujęcie ex post 189
		5.2.2. Zasada racjonalnego gospodarowania – ujęcie ex ante  191
		5.2.3. Poprawa wyniku finansowego a strategia rozwoju 195
		5.2.4. Poziom i kierunki zmian kosztów oraz wartości produkcji 196
		5.2.5. Szanse i zagrożenia sposobów poprawy wyniku finansowego  202
		5.2.6. Macierz życia przedsiębiorstwa 205
	5.3. Rozwój i bankructwa przedsiębiorstw – implikacje dla agrobiznesu 208
		5.3.1. Bankructwa przedsiębiorstw dawniej i dziś 208
		5.3.2. Bankructwo i upadłość  216
	5.4. Przyczyny bankructwa przedsiębiorstw 221
	5.5. Symptomy pogarszającej się sytuacji finansowej przedsiębiorstwa agrobiznesu 224
	5.6. Proces bankructwa przedsiębiorstwa agrobiznesu  228
	5.7. Ewolucja modeli do prognozowania bankructwa na świecie 236
		5.7.1. Modele jednowymiarowe  236
		5.7.2. Modele wielowymiarowe 240
	5.8. Modele predykcji bankructwa przedsiębiorstw w Polsce  254
		5.8.1. Model Pogodzińskiej i Sojaka 255
		5.8.2. Modele Gajdki i Stosa  256
		5.8.3. Modele Hadasik 257
		5.8.4. Model Wierzby 259
		5.8.5. Modele Stępnia i Strąka 260
		5.8.6. Model Hołdy 261
		5.8.7. Modele INE PAN (Mączyńskiej i Zawadzkiego) 263
		5.8.8. Modele Appenzeller i Szarzec      265
		5.8.9. Model Hamrola, Czajki i Piechockiego (poznański) 267
		5.8.10. Modele Prusaka 268
		5.8.11. Modele Baliny 270
		5.8.12. Model Juszczyka 272
	5.9. Bankructwa przedsiębiorstw agrobiznesu 273
		5.9.1. Cykl życia przedsiębiorstwa i koncepcja ewolucji naturalnej w agrobiznesie 274
		5.9.2. Przesłanki bankructwa w agrobiznesie 275
	5.10. Koszty osobowe w przedsiębiorstwach agrobiznesu 281
		5.10.1. Koszty pracy 284
		5.10.2. Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy 290
		5.10.3. Koszty wypadków przy pracy 291
		5.10.4. Koszty ubezpieczenia wypadkowego – kategorie ryzyka 294
	5.11. Zmiany wartości finansowej majątku przedsiębiorstw agrobiznesu w Polsce 298
	5.12. Koszty amortyzacji w agrobiznesie  306
		5.12.1. Pojęcie kosztów amortyzacji 306
		5.12.2. Koszty amortyzacji w ujęciu matematycznym 308
		5.12.3. Cykl życia obiektów majątku trwałego, model kreacji kapitału 311
		5.12.4. Metody obliczania amortyzacji 313
		5.12.5. Amortyzacja środków trwałych użytkowanych sezonowo 314
Literatura uzupełniająca 316
6. Rola ubezpieczeń majątkowych w zarządzaniu ryzykiem w rolnictwie  317
	6.1. Uwagi wprowadzające i ważniejsze klasyfikacje  319
	6.2. Rola państwa i rynku w ubezpieczeniowej ochronie interesu majątkowego podmiotów sektora rolniczego  323
	6.3. Ubezpieczenia dla sektora rolnego 327
		6.3.1. Ubezpieczenia dla sektora rolniczego w gospodarce nakazowo- -rozdzielczej – zakres i metody ochrony 327
		6.3.2. Ubezpieczenia dla sektora rolniczego w warunkach gospodarki rynkowej 328
	6.4. Ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich  329
		6.4.1. Uprawnieni do świadczenia usług ubezpieczeniowych i do korzystania z dopłat do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich 329
		6.4.2. Zakres i wysokość dopłat do składek ubezpieczeniowych oraz inne formy pomocy niż przewiduje to ustawa o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich    332
	6.5. Luka ubezpieczeniowa w ofercie ubezpieczeń dla gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw agrobiznesu  336
	6.6. Perspektywy ubezpieczeń majątkowych w agrobiznesie  341
Literatura uzupełniająca 342
7. Ubezpieczenia społeczne rolników i ich specyfika  343
	7.1. Krótka historia o ubezpieczeniu rolników  345
	7.2. Powstanie nowego systemu rolniczych ubezpieczeń społecznych 346
	7.3. Ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe i macierzyńskie  349
	7.4. Ubezpieczenia emerytalno-rentowe  350
	7.5. Finanse KRUS 354
Literatura uzupełniająca 357
8. Finanse instytucji otoczenia agrobiznesu   359
	8.1. Finanse grup producenckich 361
		8.1.1. Grupy producentów rolnych oraz grupy i organizacje producentów owoców i warzyw 361
		8.1.2. Podstawy prawne funkcjonowania grup producentów rolnych (GPR) oraz zasady udzielania pomocy finansowej  363
		8.1.3. Podstawy prawne funkcjonowania grup i organizacji producentów owoców i warzyw oraz zasady udzielania pomocy finansowej  370
		8.1.4. Odpowiedzialność za zobowiązania GPR  375
	8.2. Finanse samorządów gmin wiejskich 377
		8.2.1. Podstawy prawne funkcjonowania gmin wiejskich  377
		8.2.2. Gospodarka finansowa gmin wiejskich 380
		8.2.3. Metody oceny sytuacji finansowej gmin wiejskich 390
	8.3. Przeznaczenie funduszy unijnych w latach 2014–2020 na rzecz rozwoju gmin wiejskich 395
	8.4. Funkcjonowanie i finanse jednostek pomocniczych gminy, związków, porozumień i stowarzyszeń międzygminnych 397
Literatura uzupełniająca 409
9. Bankowość spółdzielcza i komercyjna w finansowaniu rozwoju agrobiznesu w Polsce  411
	9.1. Krótka historia bankowości spółdzielczej 413
		9.1.1. Bankowość spółdzielcza na świecie 413
		9.1.2. Bankowość spółdzielcza w Europie i Polsce 417
	9.2. Kredyty preferencyjne dla wsi i rolnictwa 441
	9.3. Banki komercyjne w finansowaniu agrobiznesu w Polsce  444
		9.3.1. Alior Bank w finansowaniu agrobiznesu  444
		9.3.2. mBank w finansowaniu agrobiznesu 446
		9.3.3. Pekao S.A. w finansowaniu agrobiznesu 446
		9.3.4. Bank BGŻ BNP Paribas w finansowaniu agrobiznesu 447
		9.3.5. PKO BP S.A. w finansowaniu agrobiznesu 447
		9.3.6. Credit Agricole Bank Polska S.A. w finansowaniu agrobiznesu  447
		9.3.7. ING Bank Śląski S.A. w finansowaniu agrobiznesu 448
	9.4. Znaczenie finansowania agrobiznesu dla polskich banków spółdzielczych  449
Literatura uzupełniająca  470
10. Uwarunkowania makroekonomiczne agrobiznesu w Polsce   471
	10.1. Wpływ kluczowych czynników makroekonomicznych na poziom ROA i ROE w przedsiębiorstwach agrobiznesu 473
	10.2. Uwarunkowania makroekonomiczne produkcji energii odnawialnej w agrobiznesie 478
		10.2.1. Energia odnawialna w agrobiznesie 479
		10.2.2. Finansowanie OZE w agrobiznesie  485
	10.3. Giełda Papierów Wartościowych i finansyzacja przedsiębiorstw agrobiznesu  492
		10.3.1. Historia i struktura Grupy GPW 492
		10.3.2. Rodzaje rynków i indeksów stosowanych na GPW 494
		10.3.3. Charakterystyka GPW na tle giełd europejskich 496
		10.3.4. Indeks WIG-spożywczy 501
		10.3.5. Charakterystyka i wycena spółek sektora spożywczego 502
		10.3.6. Finansyzacja a zmiany w sposobie działania spółek z sektora spożywczego 512
	10.4. Dylematy subsydiowania i opodatkowania rolnictwa  516
Literatura uzupełniająca 519
Podsumowanie  521
Załączniki  525
Bibliografia 541
Wykaz tabel 557
Wykaz rysunków 561
Indeks osobowy 565
Indeks rzeczowy 568