Krajniacy złotowscy w Polsce ludowej w latach 1945-1975

• Druk: Słupsk, 2010
• Autor: Zenon Romanow
• Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Dzieje polskiej ludności rodzimej w powiecie złotowskim, szczególnie w okresie dwudziestolecia międzywojennego i drugiej wojny światowej, od dawna interesowały historyków. Krajna Złotowska, jak każdy obszar pogranicza, jest niezwykle ciekawym obiektem badań zarówno dla historyka, jak i etnografa, socjologa i politologa. Region ten leżał bowiem zawsze na pograniczu wielkopolsko-pomorskim, co oznaczało, że krzyżowały się tu wpływy polskie i niemieckie, a także regionalne: krajeńskie i kaszubskie. Był to zatem region zróżnicowany pod względem narodowościowym, kulturowym, wyznaniowym i językowym.

Przedmiotem monografii są dzieje Krajniaków złotowskich w Polsce Ludowej w latach 1945-1975. W 1945 r. w powiecie złotowskim mieszkało około 9,5 tys. Polaków z niemieckim obywatelstwem, którym w wyniku weryfikacji narodowościowej nadano obywatelstwo polskie. Była to na ogół ludność o wysokiej świadomości narodowej polskiej, nazywana w Polsce Ludowej ludnością rodzimą lub autochtoniczną. W niniejszej pracy używam zamiennie wszystkich trzech określeń: Krajniacy złotowscy, ludność rodzima i ludność autochtoniczna.
Zakres terytorialny pracy obejmuje powiat złotowski w granicach z lat 1945-1975. Niewiele różniły się one od granic tego powiatu w Republice Weimarskiej i Trzeciej Rzeszy. Powiat złotowski od marca do lipca 1945 r. wchodził w skład okręgu administracyjnego zachodniopomorskiego z siedzibą w Szczecinie (Koszalinie), od lipca 1945 r. do maja 1946 r. – województwa pomorskiego z siedzibą w Bydgoszczy, od maja 1946 r. do czerwca 1950 r. – województwa szczecińskiego i od czerwca 1950 r. do maja 1975 r. – województwa koszalińskiego. W pracy używam zamiennie określeń: powiat złotowski, ziemia złotowska, Krajna Złotowska i Złotowszczyzna.

Integralną częścią niniejszej książki jest aneks, w którym zamieszczono szesnaście oryginalnych dokumentów archiwalnych odnoszących się do historii najnowszej Krajny Złotowskiej, które z jednym wyjątkiem nie były dotąd publikowane. W dokumentach poprawione zostały jedynie błędy ortograficzne i interpunkcyjne oraz rozwinięte mniej znane skróty. Pozostałe ingerencje w tekście zostały zaznaczone nawiasami kwadratowymi.

(Ze Wstępu)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• ISBN: 978-83-7467-150-7
• ISBN druku: 978-83-7467-150-7
• Liczba stron: 288

Wstęp  5

Rozdział I
W państwie niemieckim (1918-1945) 10
1. Walka o granicę  10
2. W Republice Weimarskiej i Trzeciej Rzeszy 16
3. Druga wojna światowa  28

Rozdział II
Od nadziei do rozczarowania. Początki integracji (1945-1947) 38
l. Ustanowienie polskiej administracji i odbudowa życia społecznego 38
2. Stan bezpieczeństwa  46
3. Ludność niemiecka. Obóz Pracy w Złotowie 50
4. Weryfikacja narodowościowa 66
5. Stosunki między ludnością rodzimą a napływową 74
6. Krajniacy w polityce władz komunistycznych 84

Rozdział III
Zahamowanie integracji w okresie kulminacji polskiego stalinizmu (1948-1955)  98
1. Zmiana polityki państwa wobec ludności rodzimej w 1948 roku 98
2. Uchwała Biura Politycznego KC PZPR z lipca 1950 roku i jej konsekwencje 108
3. Polityka wobec ludności rodzimej po akcji paszportyzacji 117

Rozdział IV
Przyspieszona integracja (1956-1975) 133
1. Echa „Polskiego Października" 1956 roku na ziemi złotowskiej 133
2. Zjazd Bojowników o Polskość i Wolność Ziem Piastowskich 138
3. Wybory do rad narodowych w 1958 roku 155
4. Problemy społeczne i majątkowe 161
5. Pielęgnowanie tradycji Związku Polaków w Niemczech i walka z wpływami niemieckimi  178

Zakończenie  198
Aneks  203
Bibliografia  258
Indeks osób  267
Indeks miejscowości  279