Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe
Książka jest kompleksowym studium zagadnienia obowiązków o charakterze informacyjnym w umowach dotyczących usług finansowych, w szczególności kredytu, ubezpieczenia, poręczenia oraz usług inwestycyjnych. Autor omawia przesłanki, treść oraz skutki naruszenia obowiązków informacyjnych. Wnikliwej analizie poddaje regulacje dotyczące obowiązków ostrzegawczych i doradczych w dziedzinie kredytu konsumenckiego, obrotu instrumentami finansowymi (dyrektywa MiFID), jak również problematykę odpowiedzialności cywilnoprawnej z tytułu naruszenia obowiązków o charakterze informacyjnym.
Omawiane zagadnienia przedstawiono na tle obowiązujących regulacji prawnych, stanowiska polskiej i zagranicznej doktryny prawniczej, a także bogatego orzecznictwa z zakresu umów o usługi finansowe.
Adresaci:
Książka przeznaczona jest zarówno dla praktyków prawa - sędziów, adwokatów, radców prawnych, jak i pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów wydziałów prawa, administracji i ekonomii. Zainteresuje też księgowych oraz właścicieli biur rachunkowych.
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-264-8535-0
- ISBN druku: 978-83-264-3426-6
- EAN: 9788326485350
- Liczba stron: 728
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wykaz skrótów | str. 17 Podziękowania | str. 23 Wprowadzenie | str. 25 Część I Analiza ochrony informacyjnej na gruncie wybranych typów umów o świadczenia finansowe | str. 55 Rozdział I Ochrona informacyjna na gruncie umowy kredytu | str. 57 1. Wprowadzenie. Dogmatyczna kwalifikacja umowy kredytu | str. 57 1.1. Stosunek do umowy pożyczki | str. 58 1.2. Ujęcie kredytu na gruncie regulacji kredytu konsumenckiego | str. 60 1.3. Praktyka bankowa | str. 60 1.4. Typowe ryzyka stron umowy kredytu | str. 61 1.5. Konkluzja | str. 63 2. Przegląd stanowisk praw narodowych w zakresie obowiązków informacyjnych i doradczych kredytodawcy | str. 64 2.1. Prawo francuskie | str. 64 2.1.1. Wprowadzenie | str. 64 2.1.2. Obowiązek ostrzegawczy banku | str. 66 2.1.3. Inne postaci obowiązków banku wobec kredytobiorcy | str. 77 2.1.4. Proceduralny reżim obowiązków banku | str. 80 2.1.5. Sankcja naruszenia obowiązku ostrzegawczego | str. 82 2.1.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego | str. 83 2.2. Obowiązki banku oferującego świadczenia inwestycyjne | str. 84 2.2.1. Obowiązek eksploracyjny banku | str. 85 2.2.2. Obowiązek informacyjno-ostrzegawczy o treści produktu | str. 85 2.2.3. Granice obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego | str. 89 2.2.4. Obowiązek doradczy wobec inwestora | str. 90 2.2.5. Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec inwestora | str. 91 2.2.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego | str. 92 2.3. Prawo niemieckie | str. 92 2.3.1. Wprowadzenie | str. 92 2.3.2. Obowiązek informacyjny banku wobec kredytobiorcy | str. 94 2.3.3. Obowiązek doradczy banku wobec kredytobiorcy | str. 100 2.3.4. Obowiązek badania zdolności kredytowej | str. 101 2.3.5. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych przez bank | str. 102 2.3.6. Ocena stanowiska prawa niemieckiego. Wpływ prawa konsumenckiego | str. 103 2.3.7. Ochrona inwestora na gruncie prawa prywatnego | str. 106 2.3.8. Ocena | str. 107 2.4. Prawo angielskie | str. 109 2.4.1. Wprowadzenie | str. 109 2.4.2. Obowiązek informacyjny i doradczy banku wobec kredytobiorcy | str. 109 2.4.3. Obowiązek lojalności banku wobec klienta. Stosunek powiernictwa | str. 114 2.4.4. Ocena | str. 118 2.5. Stanowisko prawa polskiego w zakresie obowiązków informacyjnych instytucji finansowej | str. 119 2.5.1. Wprowadzenie | str. 119 2.5.2. Ustawa - Prawo bankowe | str. 120 2.5.3. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do ochrony informacyjnej klienta banku i jego krytyka | str. 123 2.5.4. Ochrona informacyjna nabywcy produktów inwestycyjnych (inwestora) | str. 127 2.5.5. Wstępna ocena | str. 130 3. Konstrukcja modelu ochrony informacyjnej klienta usług finansowych w prawie unijnym i polskim | str. 130 3.1. Umowa kredytu | str. 130 3.1.1. Wprowadzenie | str. 130 3.1.2. Ocena formalnego modelu ochrony informacyjnej | str. 132 3.1.3. Krytyka modelu informacyjnego z perspektywy funkcji socjalnej prawa prywatnego | str. 133 3.1.4. Obowiązek udzielenia wyjaśnień na gruncie dyrektywy 2008/48/WE | str. 135 3.1.5. Model odpowiedzialnego udzielania kredytu jako antyteza ochrony informacyjnej | str. 154 3.2. Ochrona informacyjna inwestora w prawie unijnym | str. 162 3.2.1. Wprowadzenie | str. 162 3.2.2. Zakres harmonizacji na gruncie dyrektywy MiFID i jej znaczenie dla prawa prywatnego | str. 167 3.2.3. System obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego na gruncie dyrektywy MiFID | str. 169 3.2.4. Przepisy dyrektywy MiFID a dogmatyka prawa narodowego | str. 235 3.2.5. Ocena systemu ochronnego na gruncie dyrektywy MiFID | str. 237 3.2.6. Dyrektywa MiFID a umowy dotyczące produktów finansowych wysokiego ryzyka | str. 240 3.2.7. Nowelizacja dyrektywy MiFID. Dyrektywa MiFID II | str. 248 4. Rozważania ogólne. Model powinnego zachowania banku jako kredytodawcy oraz doradcy klienta | str. 250 4.1. Przydatność konstrukcji umowy bankowej | str. 256 4.1.1. Stan piśmiennictwa i jego ocena | str. 256 4.1.2. Konstrukcja umowy ramowej w prawie unijnym | str. 260 4.2. Treść umowy kredytu jako przesłanka obowiązku informacyjnego | str. 260 4.3. Szczególne zastosowania obowiązku informacyjnego banku | str. 264 4.3.1. Kredyt udzielany w celu restrukturyzacji zadłużenia | str. 264 4.3.2. Kredyty udzielane w walucie obcej | str. 266 4.3.3. Obowiązek odmowy udzielenia kredytu ze względu na ochronę interesów klienta | str. 268 4.4. Obowiązek informacyjny banku w odniesieniu do zamierzonego wykorzystania kredytu | str. 270 4.4.1. Uwagi ogólne | str. 270 4.4.2. Zalecenia banku co do wykorzystania kredytu | str. 272 4.4.3. Determinacja wykorzystania kredytu | str. 272 4.4.4. Problematyka ciężaru dowodu | str. 277 4.4.5. Zagadnienie przypisania kredytodawcy skutków zachowania się pośredników | str. 278 4.5. Obowiązki kredytodawcy w związku z ustawowym prawem kredytobiorcy-konsumenta do odstąpienia od umowy | str. 280 4.6. Kredyt udzielany w celu nabycia instrumentów finansowych | str. 284 4.7. Konflikty interesów a obowiązek informacyjny banku | str. 288 4.7.1. Ocena na gruncie umowy kredytu | str. 288 4.7.2. Perspektywa prawa czynności inwestycyjnych | str. 290 Rozdział II Ochrona informacyjna klienta ubezpieczeniowego | str. 295 1. Potrzeba informacyjna ubezpieczającego | str. 295 2. Ubezpieczenie a inne postaci produktów finansowych | str. 297 3. Stanowisko angielskiego common law. Przydatność kategorii uberrimae fidei | str. 299 4. Wnioski | str. 303 5. Charakter prawny obowiązku ubezpieczyciela | str. 304 6. Formalny model informacyjny w umowie ubezpieczenia | str. 305 6.1. Wprowadzenie | str. 305 6.2. Informacja o świadczeniu ubezpieczeniowym | str. 307 6.3. Umowa ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym | str. 308 6.4. Informacja o ryzyku transakcyjnym - szczególna kategoria prawa ubezpieczeń | str. 309 6.4.1. Treść obowiązku | str. 309 6.4.2. Sankcja naruszenia obowiązku | str. 311 6.5. Ocena stanu ustawowego | str. 312 7. Obowiązek doradczy ubezpieczyciela | str. 312 7.1. Analiza na gruncie dyrektywy 2002/92/WE | str. 312 7.1.1. Obowiązek eksploracyjny pośrednika ubezpieczeniowego | str. 313 7.1.2. Obowiązek doradczy pośrednika ubezpieczeniowego | str. 315 7.1.3. Ocena | str. 316 7.2. Obowiązek doradczy na gruncie implementacji dyrektywy 2002/92/WE | str. 317 7.2.1. Prawo polskie | str. 317 7.2.2. Ustawowy obowiązek doradczy ubezpieczyciela na gruncie ustawy niemieckiej | str. 319 8. Ubezpieczenie jako produkt. Przykłady z orzecznictwa | str. 327 9. Zindywidualizowany model informacyjny w umowie ubezpieczenia - propozycja rozwiązania z perspektywy prawa polskiego | str. 329 9.1. Ubezpieczenia o funkcji odszkodowawczej | str. 332 9.2. Ubezpieczenia o funkcji kapitałowej | str. 333 10. Obowiązki instytucji finansowej jako kontrahenta a status pośredników informacyjnych | str. 335 11. Przydatność idei odpowiedzialności za produkt niebezpieczny w analizie usług finansowych | str. 337 11.1. Prawo unijne i polskie | str. 338 11.2. Stanowisko prawa amerykańskiego - wzmianka | str. 341 11.3. Wnioski | str. 343 11.3.1. Zagadnienie percepcji ryzyka produktu | str. 343 11.3.2. Wada produktu czy niedochowanie standardu zachowania się przez producenta | str. 344 11.3.3. Idea "wad" umowy w dziedzinie usług finansowych - wybrane przykłady z orzecznictwa | str. 345 11.3.4. Konkluzja politycznoprawna | str. 347 Rozdział III Ochrona informacyjna poręczyciela | str. 349 1. Specyfika poręczenia jako typu umowy | str. 349 1.1. Wprowadzenie | str. 349 1.2. Poręczenia altruistyczne a komercyjne | str. 350 1.3. Asymetria informacyjna w umowach poręczenia | str. 353 2. Ujęcie informacyjnej ochrony poręczyciela w wybranych systemach prawnych | str. 354 2.1. Stanowisko prawa polskiego | str. 354 2.2. Ochrona informacyjna poręczyciela z perspektywy prawnoporównawczej | str. 357 2.2.1. Prawo angielskie | str. 358 2.2.2. Prawo francuskie | str. 384 2.2.3. Prawo niemieckie | str. 410 2.2.4. Prawo holenderskie | str. 424 2.2.5. Ochrona poręczyciela na gruncie prawa unijnego | str. 431 3. Teoretyczne uzasadnienie obowiązków informacyjno-doradczych wierzyciela wobec poręczyciela | str. 433 3.1. Perspektywa konstytucyjna | str. 433 3.2. Uzasadnienie instytucjonalne | str. 435 3.3. Zagadnienie nieodpłatności poręczenia | str. 436 3.4. Poręczenie a wyzysk i nieważność czynności prawnej | str. 437 3.4.1. Uniwersalizacja ratio legis art. 388 k.c. | str. 441 3.4.2. Przesłanka "relacji zaufania" na gruncie art. 388 k.c. | str. 443 3.4.3. Ocena na gruncie art. 58 k.c. | str. 445 3.4.4. Określoność nakazu zachowania się adresowanego do wierzyciela | str. 450 3.5. Elementy modelu informacyjnego ochrony poręczyciela | str. 455 3.5.1. Informacja o treści i skutkach umowy poręczenia | str. 455 3.5.2. Obowiązek wierzyciela do nakłonienia poręczyciela, aby zasięgnął niezależnej rady | str. 458 3.5.3. Ocena rozwiązania doradczego | str. 465 3.5.4. Zakres zastosowania modelu doradczego | str. 466 3.5.5. Sankcja naruszenia obowiązku przez wierzyciela | str. 468 3.5.6. Ocena z perspektywy prawa polskiego | str. 470 3.5.7. Ocena modelu kontroli zgodności umowy z zasadami współżycia społecznego | str. 471 3.5.8. Reżym ochronny dla zabezpieczeń rzeczowych | str. 472 Część II Ochrona informacyjna w systemie instrumentów ochronnych w prawie prywatnym | str. 475 Rozdział IV Rozważania o generalizacji obowiązków informacyjnych na gruncie systemu ochrony w prawie prywatnym | str. 477 1. Znaczenie dogmatyki prawa umów w formułowaniu kryteriów obowiązków informacyjnych | str. 478 1.1. Figura uberrimae fidei jako kategoria deskryptywna | str. 478 1.2. Przydatność kategorii powiernictwa jako kryterium obowiązków informacyjnych | str. 480 1.2.1. Doniosłość kategorii powiernictwa na gruncie common law | str. 480 1.2.2. Szczegółowe unormowanie obowiązku informacyjnego powiernika | str. 484 1.2.3. Powiernictwo a undue influence | str. 487 1.2.4. Perspektywa piśmiennictwa polskiego | str. 490 1.3. Stypizowany układ interesów stron jako kryterium obowiązku informacyjnego | str. 492 1.4. Relatywizacja kryterium układu interesów | str. 495 1.4.1. Otwartość koncepcji | str. 495 1.4.2. "Demitologizacja" stadium przedkontraktowego | str. 499 1.4.3. Paradygmatyczna rola umowy sprzedaży w kształtowaniu wzorców argumentacji | str. 502 1.4.4. Wnioski z doktryny niemieckiej | str. 503 1.4.5. Wnioski z doktryny francuskiej | str. 507 1.4.6. Prawo polskie | str. 508 1.4.7. Prawo unijne: dyrektywa 99/44/WE - wzmianka | str. 512 1.5. Przydatność reżimu umowy sprzedaży w dziedzinie usług finansowych | str. 513 1.5.1. Doniosłość instytucji rękojmi | str. 513 1.5.2. Doniosłość przyczynowości braku informacji dla decyzji transakcyjnej | str. 515 1.5.3. Uprzywilejowana pozycja informacyjna sprzedawcy. Caveat emptor | str. 515 1.6. Przedmiot świadczenia stron jako kryterium obowiązków informacyjnych | str. 518 1.7.Losowy charakter umowy jako kryterium obowiązków o charakterze informacyjnym | str. 519 2. Obowiązki informacyjne a system wad oświadczeń woli | str. 521 2.1. Obowiązki informacyjne a błąd | str. 521 2.1.1. Doniosłość obowiązków eksploracyjnych | str. 521 2.1.2. Doniosłość błędu w dziedzinie usług finansowych | str. 528 2.1.3. Przydatność formuły błędu w nowych projektach kodyfikacyjnych | str. 531 2.2. Obowiązki informacyjne a podstęp | str. 532 2.2.1. Wprowadzenie | str. 532 2.2.2. Podstęp jako instytucja ochrony przed deficytem informacyjnym | str. 535 2.2.3. Milczenie jako podstęp | str. 537 2.2.4. Konkluzja | str. 539 2.3. Figura prawna generalnego obowiązku informacyjnego | str. 540 2.3.1. Generalny obowiązek informacyjny jako figura retoryczna | str. 540 2.3.2. Negatywne ujęcie ogólnego obowiązku informacyjnego | str. 542 2.3.3. Krytyczna ocena | str. 544 2.3.4. Obiektywna doniosłość informacji jako przesłanka obowiązku informacyjnego | str. 547 2.3.5. Kryterium dostępu do informacji | str. 550 3. Obowiązek doradczy jako instytucja ogólna prawa umów | str. 556 3.1. Przesłanki obowiązku doradczego | str. 556 3.2. Uzasadnienie obowiązku doradczego | str. 557 3.3. Koszty doradztwa | str. 559 3.4. Ryzyka instytucji doradztwa | str. 560 3.5. Propozycja rozwiązania | str. 560 3.6. Wymóg adekwatności świadczenia umownego jako uzupełnienie obowiązku doradczego | str. 561 4. Instytucja wyzysku i nieważności czynności prawnej jako uzupełnienie ochrony informacyjnej | str. 564 4.1. Wprowadzenie | str. 564 4.2. Uzasadnienie instytucji wyzysku | str. 567 4.3. Przesłanka subiektywna po stronie wyzyskanego | str. 569 4.3.1. Brak doświadczenia na gruncie art. 388 k.c. | str. 569 4.3.2. Wyzysk a lekkomyślność | str. 573 4.4. Przesłanka obiektywna: nieproporcjonalność świadczeń | str. 574 4.5. Doniosłość relacji zaufania na gruncie wyzysku lub nieważności | str. 581 4.6. Niezależna rada udzielona wyzyskanemu jako negatywna przesłanka wyzysku | str. 582 4.7. Nieważność czynności prawnej ze względu na naruszenie obowiązku informacyjnego | str. 584 5. Podział funkcji między judykaturę a legislatywę w statuowaniu instrumentów ochrony informacyjnej | str. 586 Rozdział V Teoretyczne uzasadnienie instytucji obowiązków informacyjnych | str. 591 1. Autonomia woli jako źródło obowiązków informacyjnych | str. 591 1.1. Autonomia jako odpowiedzialność za własne sprawy (negatywny wymiar autonomii) | str. 593 1.1.1. Negatywny wymiar autonomii a obowiązki informacyjne | str. 593 1.1.2. Negatywny wymiar autonomii a idea odpowiedzialnego udzielania kredytu | str. 596 1.2. Autonomia jako dostępność adekwatnych opcji (pozytywny wymiar autonomii) | str. 598 1.2.1. Ryzyko braku zrozumienia przez klienta konstrukcji produktu | str. 601 1.2.2. Altruizm ze strony instytucji finansowej | str. 602 1.3. Konkluzja | str. 607 2. Obowiązki informacyjne a sprawiedliwość umowna | str. 608 2.1. Sprawiedliwość wyrównawcza a sprawiedliwość rozdzielcza | str. 608 2.2. Jednolite ujęcie sprawiedliwości | str. 612 3. Model normatywny kontrahenta w świetle dorobku nauk behawioralnych | str. 615 3.1. Proces nabywania informacji z perspektywy nauk behawioralnych | str. 615 3.2. Ocena i znaczenie zjawisk behawioralnych dla modelu normatywnego klienta instytucji finansowych | str. 619 Rozdział VI Odpowiedzialność z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych | str. 624 1. Wykonanie obowiązku informacyjnego | str. 624 2. Postulaty dotyczące sposobu przekazywania informacji. Postulaty ekonomii informacyjnej | str. 626 2.1. Zasada kooperacji | str. 627 2.1.1. Ilość informacji | str. 627 2.1.2. Jakość informacji | str. 630 2.2. Wymóg wskazania alternatywnego zachowania informacyjnego | str. 633 2.2.1. Istnienie alternatywnych zachowań informacyjnych | str. 633 2.2.2. Posłużenie się standardami empirycznymi | str. 635 2.2.3. Zastrzeżenia wobec powyższych propozycji | str. 637 3. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych w umowach o usługi finansowe | str. 637 3.1. Adekwatność wzruszalności umowy jako sankcji naruszenia obowiązków informacyjnych | str. 637 3.2. Wymóg przyczynowości naruszenia obowiązku informacyjnego dla decyzji kontrahenta | str. 640 3.3. Ustalenie rozmiaru szkody powstałej wskutek naruszenia obowiązku informacyjnego | str. 641 3.3.1. Stanowisko doktryny niemieckiej | str. 642 3.3.2. Stanowisko prawa angielskiego | str. 643 3.3.3. Ocena z perspektywy prawa polskiego | str. 645 3.4. Rozkład ciężaru dowodu w wypadku naruszenia obowiązków informacyjnych | str. 658 3.4.1. Stanowisko orzecznictwa francuskiego | str. 659 3.4.2. Ułatwienia dowodowe na gruncie prawa niemieckiego | str. 661 3.4.3. Stanowisko prawa polskiego | str. 665 3.4.4. Dowód prawdopodobieństwa wystąpienia szkody. Konstrukcja utraconej szansy | str. 673 3.5. Przyczynienie się poszkodowanego | str. 682 3.6. Narażenie drugiej strony na określone ryzyko | str. 685 3.7. Inne wybrane sankcje naruszenia zindywidualizowanych obowiązków informacyjnych | str. 686 3.7.1. Prawo dostosowania umowy jako sankcja naruszenia obowiązków informacyjnych | str. 686 3.7.2. Prawo wypowiedzenia umowy z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych | str. 688 Podsumowanie | str. 691 Bibliografia | str. 695 Duties of disclosure and advice in contracts relating to financial services (Summary) | str. 723 Indeks rzeczowy | str. 725