Ocena systemu awansu zawodowego nauczycieli w Polsce

• Druk: Warszawa, 2013
• Seria / cykl: Badanie edukacji
• Autor: Anna Wiłkomirska, Anna Zielińska
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

W książce przedstawiono wyniki pierwszego rzetelnego i obszernego problemowo badania funkcjonowania systemu awansu zawodowego nauczycieli. Zagadnienia związane z awansem zbadano, stosując metody ilościowe i jakościowe. Przeprowadzono badania ankietowe wśród nauczycieli i dyrektorów szkół, wywiady z przedstawicielami organów prowadzących, kuratoriów, ekspertami komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych, wywiady zbiorowe z wybranymi grupami nauczycieli. Analizie poddano rozwiązania prawne dotyczące awansu zawodowego nauczycieli: nowelizacje przepisów prawnych oraz ich konsekwencje dla nauczycieli i jakości pracy szkół. Przeprowadzono także studia przypadków szkół, żeby poznać praktyczne zastosowanie obowiązujących rozwiązań w zróżnicowanych społecznie, demograficznie i pedagogicznie środowiskach edukacyjnych.

Autorki podjęły próbę zweryfikowania zalet i wad systemu, jego znaczenia dla podnoszenia kwalifikacji nauczycieli i poprawienia jakości pracy szkoły oraz przedstawiły propozycje zmian. Na problematykę awansowania i promowania nauczycieli starały się spojrzeć możliwie szeroko, uwzględniając perspektywę wszystkich uczestników tego procesu.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-1825-9
• ISBN druku: 978-83-235-1173-1
• Liczba stron: 170

Pobierz spis treści»

Wstęp     9

ROZDZIAŁ 1. Założenia projektu     13

ROZDZIAŁ 2. Profesjonalizacja zawodu nauczyciela w Polsce – wprowadzenie nowego systemu awansu zawodowego i pierwsze oceny     19

ROZDZIAŁ 3. System awansu zawodowego – analiza pedagogiczno-prawna przyjętych rozwiązań     33

3.1. Próby reformowania systemu awansu zawodowego     46

ROZDZIAŁ 4. System rozwoju zawodowego nauczycieli – analiza opinii nauczycieli i dyrektorów szkół. Badanie ankietowe     51

4.1. Opis próby badanych     51
4.2. Procedura badania     54
4.3. Najważniejsze wyniki badania ankietowego     54
4.3.1. Motywy podejmowania awansu     54
4.3.2. Ocena awansu zawodowego     55
4.3.3. Wybrane uwarunkowania ogólnej oceny systemu awansu zawodowego nauczycieli     59
4.3.4. Ocena trafności wymagań awansu zawodowego nauczycieli     65
4.3.5. Awans a jakość pracy szkoły     73
4.3.6. Nabywanie kwalifikacji w miejscu pracy     76
4.3.7. Doskonalenie zawodowe nauczycieli     78
4.3.8. Ocena roli dyrektora i innych podmiotów w procesie awansu zawodowego nauczycieli     82
4.3.9. Rozwój zawodowy a poczucie satysfakcji zawodowej     86
4.3.10. Zmiany w systemie awansu zawodowego     88

ROZDZIAŁ 5. Badanie sondażowe techniką wywiadów zbiorowych     90

5.1. Opis próby     90
5.2. Scenariusz wywiadu zbiorowego i procedura     90
5.3. Wyniki wywiadów zbiorowych     91
5.3.1. Nabywanie kompetencji w miejscu pracy     91
5.3.2. Związek między systemem awansu zawodowego nauczycieli a jakością pracy     95
5.3.3. Ocena i modyfikacje systemu awansu     99

ROZDZIAŁ 6. Ocena systemu awansu zawodowego nauczycieli przez ekspertów, liderów i kuratorów     105

6.1. Perspektywa ekspertów komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych     105
6.1.1. Ocena mocnych i słabych stron systemu awansu     105
6.1.2. Ocena wymagań stawianych nauczycielom     108
6.1.3. Ocena przygotowania przez uczelnię     111
6.1.4. Ocena przygotowania nauczyciela w miejscu pracy     112
6.1.5. Ocena przygotowania nauczycieli na kursach i szkoleniach     112
6.1.6. Postulowane zmiany w systemie awansu     113
6.2. Perspektywa przedstawicieli organów prowadzących     114
6.2.1. Ocena słabych i mocnych stron systemu awansu     114
6.2.2. Ocena pracy dyrektora     117
6.2.3. Ocena znaczenia awansu dla poprawy jakości pracy szkoły     117
6.2.4. Ocena przygotowania nauczycieli na uczelniach, w miejscu pracy, przez szkolenia     118
6.2.5. Ocena możliwości rezygnacji z wymogów biurokratycznych systemu awansu     119
6.2.6. Ocena współpracy z innymi podmiotami w procedurze awansu     119
6.2.7. Postulowane zmiany     119
6.3. Perspektywa organu sprawującego nadzór pedagogiczny     120
6.3.1. Ocena mocnych i słabych stron systemu awansu     120
6.3.2. Wymagania awansu a doskonalenie zawodowe nauczycieli i poprawa jakości pracy szkoły     121
6.3.3. Ocena pracy komisji i możliwości rezygnacji z wymogów biurokratycznych     122
6.3.4. Ocena przygotowania przyszłych nauczycieli przez szkoły wyższe i w miejscu pracy     122
6.3.5. Postulowane zmiany     123
6.4. Ocena reform oświatowych po 2000 roku przez zewnętrzne podmioty     125

ROZDZIAŁ 7. Analiza studiów przypadków szkół     132

7.1. Analiza planowanych zadań na podstawie planów rozwoju nauczycieli     132
7.2. Analiza zrealizowanych zadań na podstawie sprawozdań z realizacji stażu na stopień awansu zawodowego     133
7.3. Analiza i ocena stopnia wykorzystania zadań i celów z programu wychowawczego i programu profilaktyki     134
7.4. Opinie dyrektorów z badanych przypadków szkół o systemie awansu     136
7.5. Opinie nauczycieli z badanych przypadków szkół o systemie awansu     138
7.6. Korzyści z systemu awansu     140

ROZDZIAŁ 8. Odpowiedź na pytania badawcze i rekomendacje     143

8.1. Czy i w jakim zakresie system awansu zawodowego w Polsce motywuje nauczycieli do rozwoju zawodowego?     143
8.2. Czy i w jakim zakresie system awansu zawodowego zapewnia rozwój kwalifikacji i kompetencji zawodowych nauczycieli?     144
8.3. Jaki jest związek między zdobywaniem stopni awansu zawodowego przez nauczycieli i samymi procedurami awansu a jakością wypełniania przez szkołę zadań wychowawczych, dydaktycznych, opiekuńczych?     145
8.4. Jak jest oceniane przez nauczycieli wypełnianie zadań stawianych przez system awansu zawodowego dyrektorom szkół, organom prowadzącym szkoły i organom sprawującym nadzór pedagogiczny?     146
8.5. Jaki jest udział organów społecznych szkoły w osiąganiu przez nauczycieli stopni rozwoju zawodowego?     147
8.6. Czy i w jaki sposób system awansu wpływa na osiąganie przez nauczycieli satysfakcji zawodowej?     148
8.7. Jakie są korzyści i braki systemu awansu zawodowego w ocenie dyrektorów szkół i lokalnych władz oświatowych?     148
8.8. Jakie zmiany w systemie awansu zawodowego nauczycieli należy wprowadzić?     150
8.9. Rekomendacje     152

Aneks     155
Bibliografia     161
Posłowie     164
Spis ilustracji     165