Pismo, książka, lektura
Książka prezentuje nowe zjawiska we francuskiej humanistyce, które są w Polsce mało znane bądź nieznane. Tematy tych rozmów: sposoby uprawiania nowoczesnej historiografii, oralność,
piśmienność, druk w kulturze; książka i lektura jako przedmiot badań historycznych; autobiografie, dzienniki intymne, zapisy codzienne jako praktyki piśmienne i jako istotne źródło w naukach humanistycznych; antropologiczny sposób rozumienia literatury.
"Dwie właściwości tego pełnego zalet tomu zasługują na podkreślenie. Po pierwsze - kompetencja i swoboda autora tych rozmów. Paweł Rodak nie tylko swych rozmówców należycie komponuje, układając ich sekwencję podług węzłowych splotów historii antropologicznej, ale także z każdym z nich prowadzi dialogi znawcy zarówno twórczości poszczególnych autorów, jak i właściwych im problemów".
z recenzji Andrzeja Mencwela
"Żywa, dobrze napisana, pobudzająca do myślenia książka Pawła Rodaka jest doskonałym wprowadzeniem w problematykę współczesnej humanistyki przede wszystkim francuskiej - ale nie tylko".
z przedmowy Krzysztofa Pomiana
KRZYSZTOF POMIAN: Przedmowa 9
Podziękowania (zamiast wstępu) 17
Remerciements (en guise de préface) 23
Rozmowa I. JACQUES LE GOFF: Problem historii 29
Rewolucja w historiografii: ruch „Annales” 31
Nowa Historia i antropologia historyczna 39
Wobec historii idei, mikrohistorii, historii globalnej 43
Związki z Polską 47
Długie średniowiecze 48
Oralność, pismo i druk w średniowieczu 53
Iluzja biograficzna 54
Rozmowa II. ROGER CHARTIER: Od historii książki do historii lektury 57
Nowa dyscyplina: historia książki 59
Książka: od zwoju do kodeksu 61
Materialność tekstu i publikacje rękopiśmienne 64
Analiza statystyczna i jej ograniczenia 69
Cele historii książki: problem reprezentatywności w historii kultury 71
Wyobrażenia zbiorowe, przyswojenia, praktyki 74
Ciało i książka. Znaczenie Norberta Eliasa 77
Fenomen „Błękitnej Biblioteki” 79
Menocchio – wiejski młynarz, intelektualista z XVI wieku 84
Porządek książek 88
Od historii książki do historii lektury 90
Historia lektury jako historia kultury 92
Bezgłośna lektura, prywatne pisanie i narodziny człowieka nowoczesnego 94
Oralność – pismo – druk 96
Wobec McLuhana: media, systemy komunikacji i przypadki szczególne 98
Pismo i książka w świecie ekranów 100
Przyszłość bibliotek w erze elektronicznej 103
Rozmowa III. JEAN HÉBRARD: Między oralnością a piśmiennością 107
Wtórny analfabetyzm i „eksplozja” historii lektury 109
Wskrzeszenie czytelnika 111
Trzy dyskursy o lekturze: Kościół, biblioteka, szkoła 117
Czytelnicy masowi, „nowi czytelnicy”: wchodzenie w czytanie poprzez rozmowę 123
Złudzenie Wielkiego Podziału: między oralnością a piśmiennością 128
Mowa, pismo, druk i komputer na uniwersytecie 130
Rozmowa pisemna, czyli work in progress 136
Przyszłość lektury i postmodernistyczne niepokoje 140
Komputer: pisanie zamiast czytania 144
Internet: przeglądanie zamiast czytania 146
Biblioteka, księgarnia i książka przyszłości 149
Pismo, kultura rękopisu i „nowi piszący” 154
Autorzy i pisarze 160
Fenomen pisarza-mistrza 164
Archiwa administracyjne,archiwa osobiste i nowa historia kultury 166
Od ksiąg handlowych i zeszytów szkolnych do dziennika intymnego 168
Dzienniki czasu wojny i ich wyjątkowość 174
Pismo, które zmienia świat 177
Strukturalizm, czyli prawdziwy koniec świata klasycznego 181
Nowi czytelnicy i odradzanie się literatury 185
Od przedszkola do obywatela: biblioteka mentalna jako kapitał kulturowy 188
Powrót „ludzi pióra”, kluby książki i czytanie samego siebie 194
Brazylia – przyszłość nauk społecznych 196
Rozmowa IV. DANIEL FABRE: Od antropologii pisma do antropologii pisarza i literatury 203
Trzy antropologie pisma 205
Metoda antropologiczna i badanie praktyk piśmiennych 209
Od wspólnotowych do indywidualnych praktyk pisania i czytania 212
Magiczna moc pisma i książki 214
Przekraczanie granic: antropologia i historia 216
Zapisy powszednie i literatura 221
Różnorodność zapisów powszednich 224
Praktyki piśmienne i tożsamość nowoczesna 225
Czym jest antropologia literatury? Pytanie o początek literatury 229
Sakralizacja i desakralizacja pisarza nowoczesnego 233
„Wcielenia” i „odcieleśnienia” literatury: rękopisy i teksty 236
Obecność literatury: portrety, posągi, fotografie 238
Doczesne szczątki i nieśmiertelność pisarza 240
Figury pisarza 242
Pisarze i tożsamości nowoczesne 244
Rozmowa V. PHILIPPE LEJEUNE: Wokół autobiografii i dzienników osobistych 249
Praktyka osobista i badanie autobiografii 251
Dziennik osobisty i jego nośniki 255
Droga badacza: od wielkich dzieł do autobiografii 257
Narodziny nowoczesnej autobiografii. Dyskusja z Georges’em Gusdorfem 259
Historia dzienników: problem intymności i pojęcia osoby 262
Pakt autobiograficzny 265
Performatywność tekstów autobiograficznych 270
Od Rousseau i Sartre’a do autobiografii pradziadka: nowy obszar i sposób lektury 272
Droga badacza: od autobiografii do dzienników osobistych 276
Dzienniki w komputerze: pisanie na ekranie 279
Dziennik jako praktyka badawcza 282
Dzienniki internetowe: kreacja i komunikacja.. ...284
Stowarzyszenie na rzecz Autobiografii 287
Bibliografia 293
Indeks osób 321
