Podstawy biologii człowieka

• Druk: Warszawa, 2022
• Autor: Hanna Mizgajska-Wiktor, Renata Fogt-Wyrwas, Wojciech Jarosz
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Drugie wydanie podręcznika opiera się na poprzednim opracowaniu, jednakże jest rozszerzone i unowocześnione. Podstawowym jego ulepszeniem jest nowy rozdział dotyczący genetyki molekularnej.
Uatrakcyjnieniem tego wydania są także liczne kolorowe, często nowe, ilustracje zaopatrzone w komentarze, oraz wyższej jakości autorskie (dra Wojciecha Jarosza) mikrofotografie cyfrowe tkanek. Nowością są także, zamieszczone w poszczególnych rozdziałach
tematyczne ramki z ciekawostkami. Każdy rozdział/ podrozdział kończy się zestawem pytań kontrolnych i zalecaną literaturą uzupełniającą. Na końcu podręcznika jest zamieszczony wykaz zastosowanych skrótów z ich objaśnieniami oraz skorowidz.

Podręcznik przeznaczony jest dla studentów następujących kierunków: fizjoterapia, wychowanie fizyczne, sport, dietetyka, pielęgniarstwo, położnictwo, kosmetologia, promocja zdrowia, ratownictwo medyczne a także psychologia i pedagogika.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Biologia i przyroda
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-22283-3
• ISBN druku: 978-83-01-22216-1
• Liczba stron: 336

Przedmowa XI
1. Budowa i funkcje komórki Renata Fogt-Wyrwas  1
	1.1. Budowa i właściwości błon biologicznych 3
		1.1.1. Modele budowy błony 3
		1.1.2. Transport błonowy substancji drobnocząsteczkowych 7
		1.1.3. Transport makrocząstek i cząstek  12 
		Pytania 15
	1.2. Cytoplazma 16
		1.2.1. Skład chemiczny i właściwości cytozolu 16
		1.2.2. Organelle komórkowe 18 
		Pytania 36
	1.3. Jądro komórkowe 37
		1.3.1. Budowa jądra  38 
		Pytania 43
	1.4. Kwasy nukleinowe 44
		1.4.1. Budowa DNA  44
		1.4.2. Replikacja DNA 46
		1.4.3. Budowa RNA  49
		1.4.4. Transkrypcja 51
		1.4.5. Dojrzewanie RNA 53
		1.4.6. Kod genetyczny 56
		1.4.7. Translacja  58 
		Pytania 60
	1.5. Cykl życiowy komórki 60
		1.5.1. Podział mitotyczny 63
		1.5.2. Podział mejotyczny 65 
		Pytania 70
	1.6. Rodzaje śmierci komórki 71
	1.7. Komórki macierzyste 74 
		Pytania 76 
		Literatura uzupełniająca  76
2. Tkanki Wojciech Jarosz  77 
	2.1. Tkanka nabłonkowa  77 
		2.1.1. Budowa tkanki nabłonkowej  78 
		2.1.2. Klasyfikacja nabłonków  82 
		2.1.3. Funkcje nabłonków 86 
		2.1.4. Odnowa i regeneracja komórek tkanki nabłonkowej  87 
		Pytania  89 	
	2.2. Tkanka łączna  89 
		2.2.1. Tkanka łączna właściwa  90 
		2.2.2. Tkanka łączna galaretowata  96 
		2.2.3. Tkanka siateczkowata  96 
		2.2.4. Tkanka tłuszczowa 96 
		2.2.5. Tkanka chrzęstna  99 
		2.2.6. Tkanka kostna  104 
		Pytania  110 
	2.3. Krew i limfa 110 
		2.3.1. Osocze  111 
		2.3.2. Erytrocyty  112 
		2.3.3. Leukocyty  115 
		2.3.4. Trombocyty 122 
		2.3.5. Funkcje krwi 124 
		2.3.6. Limfa 126 
		Pytania  126 
	2.4. Tkanka mięśniowa 126 
		2.4.1. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa 127 
		2.4.2. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana sercowa 134 
		2.4.3. Tkanka mięśniowa gładka 136 
		Pytania  138 
	2.5. Tkanka nerwowa  138 
		2.5.1. Budowa komórki nerwowej  138 
		2.5.2. Przewodzenie impulsu przez neuron 142 
		2.5.3. Synapsa nerwowa  145 
		2.5.4. Odruch i łuk odruchowy  147 
		2.5.5. Komórki neurogleju  149 
		2.5.6. Regeneracja tkanki nerwowej 150 
		Pytania  151 
		Literatura uzupełniająca  152 
3. Gruczoły wydzielania wewnętrznego Wojciech Jarosz  153 
	3.1. Hormony  153 
	3.2. Przysadka mózgowa  156 
	3.3. Szyszynka  160 
	3.4. Tarczyca 161 
	3.5. Przytarczyce 164 
	3.6. Nadnercza 165
	3.7. Wyspy trzustkowe 167 
		Pytania  170 
		Literatura uzupełniająca  171 
4. Rozmnażanie i rozwój Hanna Mizgajska-Wiktor  173 
	4.1. Gonada męska 173 
		4.1.1. Budowa jądra  173 
		4.1.2. Spermatogeneza 176 
		4.1.3. Hormony jądra  180 
		Pytania  181 
	4.2. Gonada żeńska  182 
		4.2.1. Budowa jajnika  182 
		4.2.2. Hormonalna regulacja cyklu jajnikowego  187 
		Pytania  191 
	4.3. Rozwój zarodkowy  191 
		4.3.1. Zapłodnienie  192 
		4.3.2. Bruzdkowanie (blastulacja)  193 
		4.3.3. Powstawanie listków zarodkowych – gastrulacja  196 
		4.3.4. Organogeneza i histogeneza  199 
		4.3.5. Błony płodowe  200 
		4.3.6. Łożysko 200 
		Pytania  205 
		Literatura uzupełniająca  206 
5. Zmienność i dziedziczność Hanna Mizgajska-Wiktor  207 
	5.1. Podstawy genetyki mendlowskiej 207 
		5.1.1. Podstawowe pojęcia genetyczne  208 
		5.1.2. Prawa Mendla  209 
		5.1.3. Reguły mendlowskie  210 
		Pytania  216 
	5.2. Współdziałanie genów  216 
		5.2.1. Geny polimeryczne (poligeny, geny kumulatywne) 216 
		5.2.2. Geny plejotropowe (polifeniczne)  218 
		5.2.3. Epistaza  218 
		5.2.4. Geny dopełniające się i uzupełniające się  219 
		5.2.5. Geny letalne i subletalne  220 
		Pytania  221 
	5.3. Krzyżowanie i jego znaczenie  221 
		5.3.1. Dziedziczenie grup krwi: A, B, AB, 0  222 
		5.3.2. Dziedziczenie czynnika Rh  223 
		Pytania  224 
	5.4. Chromosomowa teoria dziedziczenia Morgana  224 
		5.4.1. Główne założenia chromosomowej teorii dziedziczenia  225 
		5.4.2. Inne osiągnięcia „szkoły morganowskiej”  225 
	5.5. Cechy sprzężone z płcią u człowieka  227 
		5.5.1. Hemofilia  228 
		5.5.2. Daltonizm  229 
		5.5.3. Dystrofia mięśniowa Duchenne’a (DMD)  229 
	5.6. Cechy związane z płcią  230 
		Pytania  231 
	5.7. Rodzaje zmienności  232 
		5.7.1. Zmienność fenotypowa  233 
		5.7.2. Zmienność genotypowa  235 
		Pytania  238 
	5.8. Rodzaje mutacji  238 
		5.8.1. Mutacje genowe  239 
		5.8.2. Mutacje (aberracje) chromosomowe strukturalne  243 
		5.8.3. Mutacje (aberracje) chromosomowe liczbowe  247 
		Pytania  256 
	5.9. Choroby genetyczne wieloczynnikowe  257 
		5.10. Choroby mitochondrialne  257 
		5.11. Wady rozwojowe i czynniki teratogenne  258 
		5.12. Podstawy genetyki populacji  258 
		Pytania  261 
		Literatura uzupełniająca  270 
6. Wybrane zagadnienia z genetyki molekularnej  263 
	Wstęp Hanna Mizgajska-Wiktor  263 
	6.1. Genom człowieka Renata Fogt-Wyrwas  263 
	6.2. Budowa genu Renata Fogt-Wyrwas  267 
	6.3. Regulacja ekspresji genów Renata Fogt-Wyrwas  268 
		6.3.1. Ekspresja genów u Procaryota  268 
		6.3.2. Ekspresja genów u człowieka  271 
		Pytania  274 
	6.4. Epigenetyka Hanna Mizgajska-Wiktor  275 
		6.4.1. Biochemiczny mechanizm epigenezy  276 
		6.4.2. Znaczenie zmian epigenetycznych  277 
		Pytania  280 
	6.5. Transgeneza Hanna Mizgajska-Wiktor  280 
		6.5.1. Rośliny transgeniczne  281 
		6.5.2. Zwierzęta transgeniczne  283 
		6.5.3. Klonowanie organizmów  285 
	6.6. Nauki „omiczne” Hanna Mizgajska-Wiktor  287 
		6.6.1. Genomika  288 
		6.6.2. Transkryptomika  288 
		6.6.3. Proteomika  289 
		6.6.4. Metabolomika  289 
		Pytania  290
	6.7. Podstawowe metody badania DNA Renata Fogt-Wyrwas  291
		6.7.1. Pobieranie i przechowywanie materiału biologicznego 291
		6.7.2. Izolacja DNA  291
		6.7.3. Elektroforeza 292
		6.7.4. Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR)  294
		6.7.5. Enzymy restrykcyjne  297
		6.7.6. Klonowanie DNA 299
		6.7.7. Sekwencjonowanie  301
		6.7.8. Techniki wysokoprzepustowe  302
	6.8. Bioinformatyka Renata Fogt-Wyrwas 306
		Pytania 307
		Literatura uzupełniająca  308 
Wykaz skrótów 309 
Skorowidz  313 
Źródła ilustracji i tabel  323