Polska transformacja w świetle sporów o rynek, sprawiedliwość i ekonomię

• Druk: Łódź, 2020
• Autor: Janina Godłów-Legiędź
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Prezentowana monografia naukowa składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy zmian w ekonomii w kontekście kryzysu finansowego 2007–2009 i jej kondycji jako nauki społecznej, a druga skoncentrowana jest na przemianach ustrojowych w Polsce po 1989 roku. Pierwszą część publikacji przenika idea współzależności gospodarowania, kultury i polityki. Istotnym motywem jest tu także problem zadłużenia gospodarek narodowych i gospodarki światowej rozważany w kontekście rosnących nierówności dochodowych. W drugiej części książki można śledzić konkretyzację idei zależności gospodarki od kultury i polityki na przykładzie transformacji od planu do rynku. W analizie dynamiki tej metamorfozy akcent położony jest na kryzys rządów prawa i związki przemian w krajach transformacji ustrojowej z upadkiem liberalnej demokracji na świecie. Autorka dużo uwagi poświęca zmianom zachodzącym w szkolnictwie wyższym. Prezentuje je z perspektywy ewolucji funkcji uniwersytetów i wolności akademickiej.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8220-078-2
• ISBN druku: 978-83-8220-077-5
• Liczba stron: 204

Pobierz spis treści»

Wstęp 	9

CZĘŚĆ I. RYNEK, RACJONALNOŚĆ I EKONOMIA	19

Rozdział 1. Rynek i wielkie społeczeństwo Adama Smitha	21
1.1.	Wprowadzenie	21
1.2.	Ida ładu społecznego w Badaniach nad naturą i przyczynami bogactwa narodów oraz w Teorii uczuć moralnych Adama Smitha	23
1.3.	Zasady sprawiedliwości, interesy grupowe i rola państwa	25
1.4.	Smithowska idea ładu społecznego a teoria gier	28
1.5.	Między spontanicznym ładem a inteligentnym projektem	31

Rozdział 2. Kondycja ekonomii i rynku w kontekście problemów ujawnionych przez kryzys z lat 2007–2009	35
2.1.	Wprowadzenie	35
2.2.	W obronie klasycznego liberalizmu	36
2.3.	Pogłębiająca się nierówność jako argument przeciw ideologii liberalnej	48
2.4.	Paradygmat neoklasyczny i rynek	54
2.5.	Instytucjonalna krytyka. Od Ronalda Coase’a do Williama K. Blacka	58
2.6.	Podsumowanie	64

Rozdział 3. Instytucjonalne uwarunkowania racjonalności. Między ekonomią instytucjonalną a behawioralną	67
3.1.	Wprowadzenie	67
3.2.	Koncepcja racjonalności ekologicznej w ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej	70
3.3.	„Zakotwiczone” wyobrażenia o ładzie ekonomicznym i racjonalności?	75
3.4.	Podsumowanie	77

CZĘŚĆ II. PAŃSTWO, RYNEK I SZKOLNICTWO WYŻSZE W POLSKIEJ TRANSFORMACJI	79

Rozdział 4. Liberalizm a proces transformacji ustrojowej	81
4.1.	Kilka uwag o transformacji ustrojowej u progu wielkiej reformy	81
4.1.1.	Ewolucyjny proces kształtowania gospodarki rynkowej	81
4.1.2.	Rynek a demokracja	83
4.1.3.	Giętkość cen a równowaga gospodarcza	84
4.2.	Ekonomiczne i moralne wartości polskich liberałów lat 80. i 90. XX wieku	85
4.2.1.	Kapitalizm, indywidualizm, odpowiedzialność osobista	87
4.2.2.	Równość a sprawiedliwość	90
4.3.	Próba oceny liberalnej ideologii jako podstawy polityki transformacji gospodarczej	92

Rozdział 5. Nowa ekonomia instytucjonalna i transformacja ustrojowa	97
5.1.	Co to jest nowa ekonomia instytucjonalna?	97
5.2.	Transformacja: od podejścia technicznego do społecznego	101
5.3.	Interakcja instytucji formalnych i nieformalnych oraz zasada rządów prawa	104
5.4.	Podmioty instytucjonalnej rekonstrukcji	108
5.5.	Rola państwa w kształtowaniu struktury instytucjonalnej	112

Rozdział 6. Transformacja ustrojowa i zasada rządów prawa	117
6.1.	Wprowadzenie	117
6.2.	Dwie interpretacje rządów prawa	119
6.3.	Zasada rządów prawa i demokracja	122
6.4.	Polska transformacja i kompromis z komunistycznymi elitami	125
6.5.	Spór o Polskę liberalną i socjalną	126
6.6.	Styl debaty publicznej	130
6.7.	Instrumentalizm prawny i zmiana warunków zewnętrznych	132
6.8.	Podsumowanie	135

Rozdział 7. Szkolnictwo wyższe w procesie transformacji ustrojowej w Polsce a jakość kształcenia	137
7.1.	Wprowadzenie	137
7.2.	Jakość kształcenia. Istota i warunki	138
7.3.	Konsekwencje zmian w Ustawie o szkolnictwie wyższym z 12 września 1990 roku	140
7.4.	Nowe instytucje formalne i ich wpływ na jakość kształcenia	145
7.5.	Finansowe i kadrowe warunki i efekty edukacji na poziomie wyższym	148
7.6.	Podsumowanie	153

Rozdział 8. Ekonomia polityczna wolności akademickiej	157
8.1.	Wprowadzenie	157
8.2.	Dlaczego perspektywa ekonomii politycznej?	158
8.3.	Trzy wymiary wolności akademickiej	159
8.3.1.	Indywidualny wymiar wolności akademickiej	160
8.3.2.	Instytucjonalny i humanistyczny wymiar wolności akademickiej	161
8.4.	Co zagraża wolności akademickiej?	163
8.4.1.	Menedżeryzm, rozrost biurokracji i idea doskonałości	163
8.4.2.	Kapitalizm akademicki, rynek i neoliberalizm 	165
8.4.3.	Demokracja i krótkookresowe myślenie	167
8.4.4.	Postawy członków kadry akademickiej	168
8.5.	Podsumowanie	170

Zakończenie	171
Bibliografia	181
Spis tabel i rysunków	197
Indeks osobowy	199
Indeks rzeczowy	201