Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych
W książce przedstawiono zarys sądowego postępowania egzekucyjnego w sprawach cywilnych. W sposób usystematyzowany omówiono regulacje prawne dotyczące tego postępowania – zawarte zarówno w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, jak i innych ustaw oraz przepisach wykonawczych. Uwzględnione zostały zmiany ustawodawcze dokonane w latach 2019–2023 m.in. ustawami z 28 maja 2021 r. (Dz.U. poz. 1090), która weszła w życie 3 lipca 2021 r., oraz z 9 marca 2023 r. (Dz.U. poz. 614), która w znacznej części weszła w życie 1 lipca 2023 r.
Autor przybliża nowe uregulowania dotyczące m.in.:• podstawy egzekucji sądowej,• w tym tytułów egzekucyjnych i klauzuli wykonalności, • odmowy wszczęcia egzekucji sądowej,• skargi na czynności komornika sądowego,• zażalenia na postanowienia sądu,• zawieszenia i umorzenia postępowania egzekucyjnego,• sprzedaży ruchomości i nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej,• oszacowania nieruchomości,• podziału sumy uzyskanej z egzekucji,• egzekucji świadczeń niepieniężnych,• w tym w sprawach o naruszenie dóbr osobistych.
W książce powołano orzecznictwo Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego oraz przedstawiono poglądy doktryny.
Publikacja jest przeznaczona dla prawników praktyków, w tym zwłaszcza sędziów, komorników sądowych, adwokatów i radców prawnych, doradców podatkowych, pracowników administracji oraz firm zajmujących się egzekucyjnym dochodzeniem należności. Zainteresuje także aplikantów oraz doktorantów kierunków prawniczych, a ze względu na warstwę teoretyczną – przedstawicieli doktryny.
Wykaz skrótów | str. 13
Przedmowa | str. 17
Część pierwsza
Zagadnienia ogólne
Rozdział 1
Uwagi wstępne | str. 21
1.1. Pojęcie i cel egzekucji oraz postępowania egzekucyjnego | str. 21
1.2. Egzekucja a państwo | str. 26
1.3. Rodzaje egzekucji i postępowania egzekucyjnego | str. 32
1.4. Postępowanie egzekucyjne a postępowanie cywilne rozpoznawcze | str. 35
1.5. Zasady postępowania egzekucyjnego | str. 40
1.5.1. Uwagi wstępne | str. 40
1.5.2. Zasada dyspozycyjności | str. 42
1.5.3. Zasada formalizmu postępowania | str. 45
1.5.4. Inne zasady | str. 47
1.6. Pozaegzekucyjne tryby zaspokojenia wierzyciela | str. 61
1.7. Jurysdykcja krajowa w postępowaniu egzekucyjnym | str. 64
Rozdział 2
Źródła sądowego prawa egzekucyjnego | str. 69
2.1. Źródła prawa egzekucyjnego | str. 69
2.2. Problem kodyfikacji prawa postępowania egzekucyjnego | str. 75
2.3. Literatura prawa egzekucyjnego | str. 77
Rozdział 3
Stosunek sądowego postępowania egzekucyjnego do innych postępowań | str. 83
3.1. Stosunek sądowego postępowania egzekucyjnego do postępowania egzekucyjnego w administracji | str. 83
3.2. Stosunek sądowego postępowania egzekucyjnego do postępowania upadłościowego | str. 86
3.3. Stosunek sądowego postępowania egzekucyjnego do postępowania restrukturyzacyjnego | str. 91
3.4. Stosunek sądowego postępowania egzekucyjnego do postępowania karnego wykonawczego | str. 97
Rozdział 4
Podmioty postępowania egzekucyjnego | str. 103
4.1. Uwagi wprowadzające | str. 103
4.2. Organy egzekucyjne | str. 105
4.2.1. Rodzaje i właściwość organów egzekucyjnych | str. 105
4.2.2. Wyłączenie sędziego i komornika sądowego | str. 112
4.2.3. Sąd rejonowy jako sąd egzekucyjny | str. 113
4.2.4. Nadzór sądu rejonowego nad czynnościami komornika | str. 114
4.2.5. Nadzór administracyjny i samorządowy nad komornikiem | str. 118
4.2.6.. Odpowiedzialność odszkodowawcza i dyscyplinarna komornika | str. 120
4.2.7. Inne organy postępowania egzekucyjnego | str. 124
4.3. Uczestnicy właściwego postępowania egzekucyjnego | str. 126
4.3.1. Strony | str. 126
4.3.2. Zdolność sądowa, zdolność procesowa i legitymacja procesowa | str. 129
4.3.3. Współuczestnictwo | str. 132
4.3.4. Inni uczestnicy | str. 134
4.3.5. Pełnomocnictwo w postępowaniu egzekucyjnym | str. 135
Rozdział 5
Czynności postępowania egzekucyjnego | str. 139
5.1. Pojęcie, rodzaje i ogólna charakterystyka | str. 139
5.2. Pojęcie i system środków przymusu | str. 142
Rozdział 6
Koszty postępowania egzekucyjnego | str. 159
6.1. Pojęcie i rodzaje kosztów postępowania egzekucyjnego | str. 159
6.2. Funkcje kosztów postępowania egzekucyjnego | str. 168
6.3. Zwolnienie od kosztów sądowych i komorniczych oraz obniżenie opłaty komorniczej | str. 171
6.4. Zasady zwrotu kosztów postępowania egzekucyjnego | str. 174
6.5. Czasowy zasięg mocy obowiązującej ustawy o kosztach komorniczych | str. 177
Rozdział 7
Podstawy egzekucji | str. 181
7.1. Uwagi wstępne | str. 181
7.2. Tytuły egzekucyjne | str. 184
7.3. Klauzula wykonalności | str. 195
7.3.1. Pojęcie i ogólna charakterystyka klauzuli wykonalności | str. 195
7.3.2. Nadanie klauzuli wykonalności krajowym tytułom egzekucyjnym | str. 197
7.4. Wydanie dalszego i ponownego tytułu wykonawczego | str. 212
7.5. Tytuły wykonawcze szczególne | str. 215
7.6. Europejskie tytuły wykonawcze | str. 223
7.6.1. Rodzaje. Ogólna charakterystyka | str. 223
7.6.2. Dostosowanie europejskiego tytułu wykonawczego | str. 228
7.6.3. Odmowa wykonania europejskiego tytułu wykonawczego | str. 230
7.7. Europejskie zaświadczenia, wyciągi i stwierdzenia sądu polskiego | str. 233
7.7.1. Uwagi ogólne | str. 233
7.7.2. Zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego | str. 234
7.7.3. Stwierdzenie wykonalności europejskiego nakazu zapłaty | str. 239
7.7.4. Zaświadczenie dotyczące orzeczenia wydanego w europejskim postępowaniu w sprawach drobnych roszczeń | str. 240
7.7.5. Zaświadczenia dotyczące orzeczeń, ugód i innych tytułów egzekucyjnych w sprawach cywilnych i handlowych | str. 241
7.7.6. Wyciągi z orzeczeń, ugód i innych tytułów egzekucyjnych w sprawach alimentacyjnych | str. 243
7.7.7. Zaświadczenia dotyczące orzeczeń obejmujących środki ochrony w sprawach cywilnych | str. 244
Rozdział 8
Środki zaskarżenia | str. 247
8.1. Pojęcie i systematyka środków zaskarżenia | str. 247
8.2. Zażalenie | str. 248
8.3. Skarga na czynności komornika i skarga na postanowienie referendarza sądowego | str. 254
8.3.1. Skarga na czynności komornika | str. 254
8.3.2. Skarga na postanowienie referendarza sądowego | str. 260
8.4. Zarzuty przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji | str. 263
8.5. Skarga na plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji przez zarząd przymusowy | str. 265
8.6. Skarga kasacyjna i skarga o wznowienie postępowania | str. 265
8.7. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia | str. 266
8.8. Skarga na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki | str. 267
8.9. Skarga nadzwyczajna | str. 269
Rozdział 9
Wszczęcie egzekucji i dalsze czynności egzekucyjne | str. 273
9.1. Wszczęcie egzekucji | str. 273
9.2. Dalsze czynności egzekucyjne | str. 287
9.3. Zbieg egzekucji i zabezpieczenia roszczeń | str. 294
9.3.1. Uwagi wstępne | str. 294
9.3.2. Zbieg egzekucji sądowej i administracyjnej | str. 296
9.3.3. Zbieg egzekucji sądowych | str. 300
9.3.4. Zbieg egzekucji i zabezpieczenia roszczeń | str. 300
Rozdział 10
Zawieszenie, ograniczenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego | str. 307
10.1. Uwagi wstępne | str. 307
10.2. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego | str. 308
10.3. Wstrzymanie czynności egzekucyjnych i egzekucji | str. 315
10.4. Ograniczenie postępowania egzekucyjnego do środków zabezpieczających | str. 316
10.5. Umorzenie postępowania egzekucyjnego | str. 319
Rozdział 11
Ograniczenia egzekucji | str. 325
11.1. Uwagi ogólne | str. 325
11.2. Ograniczenia egzekucji o charakterze podmiotowym | str. 325
11.3. Ograniczenia egzekucji o charakterze przedmiotowym | str. 326
Rozdział 12
Powództwa przeciwegzekucyjne | str. 335
12.1. Uwagi wstępne | str. 335
12.2. Powództwo opozycyjne | str. 337
12.2.1. Rodzaje powództw opozycyjnych | str. 337
12.2.2. Powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności | str. 337
12.2.3. Powództwo o ustalenie nieistnienia należności | str. 343
12.2.4. Powództwo o ustalenie utraty wykonalności tytułu egzekucyjnego i wykonawczego | str. 344
12.2.5. Powództwo o umorzenie sądowego albo administracyjnego postępowania egzekucyjnego | str. 344
12.3. Powództwo ekscydencyjne albo interwencyjne | str. 345
Część druga
Egzekucja świadczeń pieniężnych
Rozdział 13
Egzekucja z ruchomości | str. 353
13.1. Uwagi wstępne | str. 353
13.2. Zajęcie ruchomości | str. 354
13.3. Dozór zajętych ruchomości | str. 358
13.4. Sprzedaż | str. 360
13.5. Sprzedaż w drodze licytacji elektronicznej | str. 367
Rozdział 14
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę | str. 373
14.1. Uwagi wstępne | str. 373
14.2. Zajęcie wynagrodzenia za pracę | str. 375
14.3. Skutki zajęcia | str. 376
14.4. Dalsze czynności egzekucyjne | str. 379
Rozdział 15
Egzekucja z rachunków bankowych | str. 381
15.1. Uwagi wstępne | str. 381
15.2. Egzekucja z rachunku zwykłego | str. 383
15.3. Egzekucja z rachunku wspólnego | str. 386
15.4. Egzekucja z rachunku, na który wystawiono dowód imienny | str. 387
Rozdział 16
Egzekucja z innych wierzytelności | str. 391
16.1. Pojęcie innych wierzytelności | str. 391
16.2. Ogólna charakterystyka egzekucji z innych wierzytelności | str. 392
16.3. Zajęcie wierzytelności | str. 393
16.4. Realizacja zajętej wierzytelności | str. 398
Rozdział 17
Egzekucja z innych praw majątkowych | str. 403
17.1. Pojęcie innych praw majątkowych | str. 403
17.2. Uwagi ogólne o egzekucji z innych praw majątkowych | str. 404
17.3. Zajęcie innego prawa majątkowego | str. 405
17.4. Realizacja zajęcia | str. 409
17.5. Egzekucja z instrumentów finansowych | str. 410
Rozdział 18
Wyjawienie majątku | str. 415
18.1. Uwagi wprowadzające | str. 415
18.2. Przesłanki wyjawienia majątku | str. 416
18.3. Przebieg postępowania | str. 417
18.4. Przedmiotowy zasięg mocy obowiązującej przepisów o wyjawieniu majątku | str. 421
Rozdział 19
Egzekucja z nieruchomości | str. 423
19.1. Uwagi wstępne | str. 423
19.2. Zwykła egzekucja z nieruchomości | str. 426
19.2.1. Uwagi ogólne | str. 426
19.2.2. Zajęcie | str. 427
19.2.3. Opis i oszacowanie | str. 434
19.2.4. Licytacja | str. 438
19.2.5. Sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej | str. 446
19.2.6. Przybicie | str. 450
19.2.7. Przysądzenie własności | str. 452
19.2.8. Przedmiotowy zasięg mocy obowiązującej przepisów o egzekucji z nieruchomości | str. 454
19.3. Egzekucja z ułamkowej części nieruchomości | str. 455
19.4. Egzekucja z użytkowania wieczystego | str. 456
19.5. Uproszczona egzekucja z nieruchomości | str. 457
19.6. Egzekucja ze statków morskich | str. 459
19.7. Egzekucja ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz z miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych i garaży wolnostojących | str. 462
19.8. Egzekucja z lokali stanowiących odrębne nieruchomości | str. 462
Rozdział 20
Podział sumy uzyskanej z egzekucji | str. 465
20.1. Plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji | str. 465
20.1.1. Uwagi ogólne | str. 465
20.1.2. Zasada uprzywilejowania | str. 467
20.1.3. Zasada równorzędności | str. 475
20.2. Postępowanie podziałowe | str. 476
20.2.1. Wszczęcie postępowania | str. 476
20.2.2. Uczestnicy postępowania | str. 477
20.2.3. Plan podziału | str. 479
20.2.4. Wykonanie planu podziału | str. 482
Część trzecia
Szczególne rodzaje egzekucji
Rozdział 21
Egzekucja świadczeń niepieniężnych | str. 487
21.1. Uwagi wstępne | str. 487
21.2. Egzekucja wydania rzeczy ruchomej | str. 487
21.3. Egzekucja wydania nieruchomości, statku albo opróżnienia pomieszczenia | str. 489
21.4. Egzekucja wykonania czynności, którą za dłużnika może wykonać także inna osoba | str. 493
21.5. Egzekucja wykonania czynności, której za dłużnika nie może wykonać inna osoba | str. 494
21.6. Egzekucja zaniechania pewnej czynności lub nieprzeszkadzania czynności wierzyciela | str. 499
Rozdział 22
Egzekucja z udziałem Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego i przedsiębiorców | str. 503
22.1. Egzekucja z udziałem Skarbu Państwa | str. 503
22.2. Egzekucja z udziałem Narodowego Banku Polskiego | str. 506
22.3. Egzekucja z udziałem przedsiębiorców | str. 507
22.3.1. Uwagi wstępne | str. 507
22.3.2. Przedmiotowe ograniczenia egzekucji | str. 508
22.3.3. Egzekucja przez zarząd przymusowy | str. 509
22.3.4. Egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego | str. 512
Rozdział 23
Egzekucja w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej | str. 517
23.1. Ogólna charakterystyka | str. 517
23.2. Przebieg egzekucji | str. 518
Rozdział 24
Egzekucja świadczeń alimentacyjnych | str. 521
24.1. Cel egzekucji. Pojęcie świadczeń alimentacyjnych | str. 521
24.2. Odrębności egzekucji | str. 521
24.3. Fundusz alimentacyjny | str. 525
24.4. Odpowiedzialność pracodawcy dłużnika alimentacyjnego | str. 525
24.5. Odpowiedzialność karna dłużnika alimentacyjnego | str. 526
Bibliografia | str. 527
