Inspekcja pracy jako instytucja państwowego nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy

• Druk: Łódź, 2017
• Autor: Dariusz Makowski
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Książka jest poświęcona jednej z podstawowych instytucji prawnych z dziedziny ochrony pracy. Rozważania autora koncentrują się wokół przyjętego założenia badawczego, zgodnie z którym treść regulacji dotyczących inspekcji pracy jest determinowana przez zmieniające się uwarunkowania natury społecznej, ekonomicznej i politycznej. Monografia ma przede wszystkim charakter dogmatycznoprawny oraz uwzględnia w szerokim zakresie źródła prawa międzynarodowego, europejskiego i obcego. Na gruncie prawa polskiego wywód został dodatkowo osadzony w kontekście historycznym i ewolucyjnym. Tak zróżnicowany dobór źródeł normatywnych pozwolił przedstawić tytułową instytucję w ujęciu modelowym. W publikacji wyeksponowano znaczenie sfery kompetencyjnej inspekcji pracy, w ramach której kluczową rolę odgrywają funkcje tej inspekcji.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8088-431-1
• ISBN druku: 978-83-8088-430-4
• Liczba stron: 430

Pobierz spis treści»

Wykaz skrótów	9

Wstęp	11

Rozdział I. Inspekcja pracy jako przedmiot regulacji prawnych	21
1.	Inspekcja pracy w prawie międzynarodowym	21
1.1.	Inspekcja pracy w aktach MOP	21
1.1.1.	Geneza norm MOP w dziedzinie inspekcji pracy	21
1.1.2.	Zakres stosowania konwencji MOP dotyczących inspekcji pracy	25
1.1.3.	Znaczenie aktów MOP dotyczących inspekcji pracy	33
1.2.	Inspekcja pracy na gruncie Europejskich Kart Społecznych Rady Europy	36
2.	Inspekcja pracy w aktach UE	42
3.	Inspekcja pracy w świetle wybranych ustawodawstw obcych	47
3.1.	Inspekcja pracy w ustawodawstwie konstytucyjnym	47
3.2.	Inspekcja pracy w ustawodawstwie zwykłym	50
4.	Ewolucja przepisów prawa polskiego dotyczących inspekcji pracy	55
4.1.	Inspekcja pracy w ustawodawstwie konstytucyjnym	55
4.2.	Inspekcja pracy w ustawodawstwie zwykłym	60
4.2.1.	Inspekcja pracy w regulacjach Dwudziestolecia międzywojennego	60
4.2.2.	Inspekcja pracy w regulacjach PRL (w latach 1945–1981)	73
4.2.3.	Inspekcja pracy na gruncie ustawy o PIP z 1981 r.	82
4.2.4.	Inspekcja pracy na gruncie ustawy o PIP z 2007 r.	87

Rozdział II. Ustrój inspekcji pracy	93
1.	Miejsce inspekcji pracy w systemie organizacyjnym aparatu państwowego	93
1.1.	Miejsce inspekcji pracy na gruncie prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	93
1.2.	Miejsce inspekcji pracy w prawie polskim	95
1.2.1.	Miejsce inspekcji pracy w systemie organizacyjnym aparatu państwowego w ujęciu ewolucyjnym	95
1.2.2.	Podległość PIP Sejmowi w świetle konwencji MOP nr 81 i 129	99
1.2.3.	Podległość PIP Sejmowi a zasady ustroju państwa i administracji	102
2.	Organizacja inspekcji pracy	109
2.1.	Jedność czy wielość inspekcji pracy	109
2.1.1.	Uwagi wprowadzające	109
2.1.2.	Modele organizacji inspekcji pracy na gruncie konwencji MOP nr 129 oraz wybranych ustawodawstw obcych	110
2.1.3.	Zasada jednolitej podmiotowo inspekcji pracy w prawie polskim	113
2.2.	Wewnętrzna struktura organizacyjna inspekcji pracy	117
2.2.1.	Organy inspekcji	117
2.2.2.	Jednostki organizacyjne inspekcji	121
3.	Status inspektorów pracy	125
3.1.	Status inspektorów pracy na gruncie prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	125
3.2.	Status inspektorów pracy w prawie polskim	131
3.2.1.	Kategorie pracowników PIP	131
3.2.2.	Prawne gwarancje niezależności i obiektywizmu inspektorów pracy	132
3.2.2.1.	Status urzędniczy inspektorów pracy	132
3.2.2.2.	Ochrona trwałości stosunków pracy	134
3.2.2.3.	Inne gwarancje	138
3.2.3.	Niezależność inspektorów pracy a konstytucyjny standard administracyjnego toku instancji (problem niezależności orzeczniczej inspektorów)	140

Rozdział III. Zadania inspekcji pracy	147
1.	Pojęcie zadań inspekcji pracy	147
2.	Klasyfikacja zadań inspekcji pracy	157
2.1.	Klasyfikacja zadań inspekcji pracy w świetle prawa międzynarodowego	157
2.2.	Klasyfikacja zadań inspekcji pracy na gruncie prawa polskiego	161
3.	Podstawowe formy realizacji zadań inspekcji pracy (funkcje inspekcji)	164
3.1.	Kontrola	164
3.2.	Nadzór	172
3.3.	Instruktaż i poradnictwo	181
3.4.	Współdziałanie na rzecz podnoszenia poziomu ustawodawstwa pracy	187
3.5.	Ściganie wykroczeń	190
3.6.	Inne funkcje inspekcji pracy	196
3.6.1.	Funkcja gromadzenia danych statystycznych	196
3.6.2.	Funkcja sygnalizacyjna	198
3.6.3.	Funkcja kształtowania „klimatu społecznego”	200
3.6.4.	Funkcja procesowa	206
4.	Zakres zadań inspekcji pracy (zakres działania inspekcji)	207
4.1.	Uwagi wprowadzające	207
4.2.	Przedmiotowy zakres działania inspekcji pracy	208
4.2.1.	Przedmiotowy zakres działania inspekcji na gruncie prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	208
4.2.2.	Przedmiotowy zakres działania inspekcji na gruncie prawa polskiego	215
4.2.2.1.	Przedmiotowy zakres działania inspekcji w ujęciu ewolucyjnym	215
4.2.2.2.	Przestrzeganie prawa pracy jako przedmiot kontroli i nadzoru PIP	220
4.2.2.3.	Zakres przedmiotowy funkcji instruktażowej i poradniczej inspekcji	227
4.3.	Podmiotowy zakres działania inspekcji pracy	230
4.3.1.	Podmiotowy zakres działania inspekcji na gruncie prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	230
4.3.2.	Podmiotowy zakres działania inspekcji na gruncie prawa polskiego	232
4.3.2.1.	Podmiotowy zakres działania inspekcji w ujęciu ewolucyjnym	232
4.3.2.2.	Zakres podmiotowy funkcji kontroli PIP	244
4.3.2.3.	Problem zakresu podmiotowego kontroli PIP w przypadku pracy tymczasowej	248
4.3.2.4.	Zakres podmiotowy innych funkcji inspekcji pracy	251

Rozdział IV. Środki działania inspekcji pracy	259
1.	Pojęcie i klasyfikacja środków działania inspekcji pracy	259
1.1.	Pojęcie środków działania inspekcji pracy	259
1.2.	Klasyfikacja środków działania inspekcji pracy	261
2.	Środki działania inspekcji pracy w zakresie zadań kontrolnych	265
2.1.	Wizytowanie miejsc pracy	265
2.1.1.	Prawo wstępu inspekcji na miejsce kontroli	265
2.1.1.1.	Uwagi wprowadzające	265
2.1.1.2.	Prawo wstępu inspekcji na miejsce kontroli w świetle prawa międzynarodowego	266
2.1.1.3.	Prawo wstępu inspekcji na miejsce kontroli na gruncie wybranych ustawodawstw obcych	268
2.1.1.4.	Prawo wstępu inspekcji na miejsce kontroli w prawie polskim	271
2.1.1.4.1.	Prawo wstępu inspekcji na miejsce kontroli w ujęciu ewolucyjnym	271
2.1.1.4.2.	Przesłanki kontroli przedsiębiorcy	273
2.1.1.4.3.	Przesłanki kontroli w miejscu zamieszkania pracownika	277
2.1.1.4.4.	Sankcje za utrudnianie kontroli	280
2.1.2.	Prawo do stosowania środków dowodowych	282
2.1.2.1.	Prawo do stosowania środków dowodowych w świetle prawa międzynarodowego	282
2.1.2.2.	Prawo do stosowania środków dowodowych na gruncie wybranych ustawodawstw obcych	284
2.1.2.3.	Prawo do stosowania środków dowodowych w prawie polskim	290
2.1.3.	Dokumentowanie wyników kontroli	305
2.2.	Środki oddziaływania naprawczego inspekcji w zakresie funkcji kontroli	309
2.2.1.	Środki oddziaływania naprawczego inspekcji w świetle prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	309
2.2.2.	Środki oddziaływania naprawczego inspekcji w prawie polskim	311
2.2.2.1.	Wystąpienie	311
2.2.2.2.	Polecenie	318
2.3.	Inne środki działania kontrolnego inspekcji pracy	320
2.3.1.	Uwagi wprowadzające	320
2.3.2.	Kompetencje notyfikacyjne	321
2.3.3.	Kompetencje rejestracyjne	325
2.3.4.	Kompetencje opiniodawcze	327
2.3.5.	Kompetencje w procedurze powypadkowej	329
3.	Środki działania inspekcji pracy w zakresie zadań nadzorczych	332
3.1.	Środki działania inspekcji w zakresie zadań nadzorczych w świetle prawa międzynarodowego	332
3.2.	Środki działania inspekcji w zakresie zadań nadzorczych na gruncie wybranych ustawodawstw obcych	335
3.3.	Środki działania inspekcji w zakresie zadań nadzorczych w prawie polskim	340
3.3.1.	Prawo wydawania nakazów	340
3.3.1.1.	Prawo wydawania nakazów w ujęciu ewolucyjnym	340
3.3.1.2.	Klasyfikacja nakazów	344
3.3.1.3.	Przesłanki stosowania nakazów oraz ich zakres przedmiotowy	345
3.3.1.4.	Forma i treść nakazów	351
3.3.2.	Inne środki działania nadzorczego PIP	353
3.3.3.	Środki działania nadzorczego PIP w postępowaniu egzekucyjnym	358
4.	Środki działania inspekcji pracy w zakresie instruktażu i poradnictwa	362
4.1.	Środki działania inspekcji w zakresie instruktażu i poradnictwa w świetle prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	362
4.2.	Środki działania inspekcji w zakresie instruktażu i poradnictwa w prawie polskim	363
5.	Środki działania inspekcji pracy na rzecz podnoszenia poziomu ustawodawstwa pracy	368
5.1.	Środki działania inspekcji na rzecz podnoszenia poziomu ustawodawstwa pracy w świetle prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	368
5.2.	Środki działania inspekcji na rzecz podnoszenia poziomu ustawodawstwa pracy w prawie polskim	369
6.	Środki działania inspekcji pracy w zakresie ścigania wykroczeń	371
6.1.	Środki działania inspekcji w zakresie ścigania wykroczeń w świetle prawa międzynarodowego oraz wybranych ustawodawstw obcych	371
6.2.	Środki działania inspekcji w zakresie ścigania wykroczeń w prawie polskim	373
7.	Środki działania inspekcji pracy w zakresie innych funkcji	385
7.1.	Środki działania inspekcji w zakresie funkcji sygnalizacyjnej	385
7.2.	Środki działania inspekcji w zakresie funkcji kształtowania „klimatu społecznego”	388
7.3.	Środki działania inspekcji w zakresie funkcji procesowej	390

Zakończenie	397
Bibliografia	405
The labour inspection as an institution of the state supervision of compliance with the labour law. Summary	425
Od Redakcji	429