Języki afrykańskie
Unikalna na rynku polskim monografia uwzględniająca aktualny stan badań, a zarazem podręcznik akademicki i kompendium wiedzy na temat języków Afryki. Zainteresuje nie tylko studentów
afrykanistyki oraz etnolingwistyki, lecz także etnologów i geografów, a obfitość materiału językowego, wybór i układ charakteryzowanych zagadnień wzbogaci warsztat i wiedzę językoznawców nieafrykanistów.
Publikację cechuje niezwykła rzetelność w przedstawianiu faktów językowych pochodzących z ogromnego materiału źródłowego, jak również czytelność przekazu. Przykłady stanowiące ilustrację zagadnień teoretycznych zostały dobrane z wielką umiejętnością i stanowią właściwą reprezentację poszczególnych rodzin i grup językowych.
Część pierwsza poświęcona jest klasyfikacji języków Afryki z danymi dotyczącymi ich rozmieszczenia, wielkości populacji użytkowników, statusu itp., część druga – fonologii, część trzecia – składni oraz semantyce kategorialnej, część czwarta – morfologii, natomiast ostatnia część piąta omawia ewolucję afrykańskich systemów językowych.
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-235-1033-8
- ISBN druku: 978-83-235-0541-9
- Liczba stron: 328
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wykaz skrótów 11 Wstęp 13 Charakter badań afrykanistycznych 13 Tematyczny zakres publikacji 15 Ortografia i zasady cytowania 16 KOMPARATYSTYKA JĘZYKOWA I KLASYFIKACJE 19 1. Rodziny językowe Afryki 21 1.1. Nazewnictwo rodzin i grup językowych 21 1.2. Charakterystyka rodzin językowych Afryki 24 1.2.1. Rodzina afroazjatycka 24 1.2.2. Rodzina nilosaharyjska 28 1.2.3. Rodzina nigerokongijska 31 1.2.4. Rodzina khoisan 37 1.3. Granice i status afrykańskich rodzin językowych 38 2. Podstawy klasyfikacji genetycznej języków Afryki 39 2.1. Komparatystyka językowa 40 2.1.1. Porównywanie zasobu leksykalnego. Metoda masowych porównań 40 2.1.2. Porównywanie morfemów gramatycznych 43 2.2. Zapożyczenia 44 2.3. Innowacje strukturalne i semantyczne 46 2.4. Rekonstrukcja 47 2.4.1. Metoda historyczno-porównawcza w językoznawstwie afrykańskim 48 2.4.2. Prawa głosowe 49 2.4.3. Rekonstrukcja wewnętrzna 52 2.5. Geografia lingwistyczna w badaniach diachronicznych 54 2.6. Świadectwa wspólnoty genetycznej rodzin językowych Afryki 55 2.7. Zmiany językowe wywołane kontaktem 62 FONEMY I TONY 65 3. Systemy fonologiczne języków afrykańskich 67 3.1. Spółgłoski zwarte 68 3.1.1. Spółgłoski implozywne i ejektywne 69 3.1.2. Spółgłoski labiowelarne (wargowo-tylnojęzykowe) 71 3.1.3. Spółgłoski przydechowe (aspirowane) 71 3.1.4. Spółgłoski labializowane i palatalizowane 72 3.1.5. Mlaski 73 3.2.Spółgłoski zwarto-szczelinowe 74 3.3.Spółgłoski nosowe 74 3.4.Spółgłoski szczelinowe 76 3.5.Spółgłoski płynne 77 3.6.Półsamogłoski (ślizgi) 78 3.7.Spółgłoska wargowa jednouderzeniowa 78 3.8.Geminaty. Kontrastywna długość spółgłosek 79 3.9.Fonemy samogłoskowe 80 3.9.1. Samogłoski nosowe 82 3.9.2. Znacząca długość samogłosek 83 3.10. Dyftongi 84 3.11. Afryka jako teren odrębności fonologicznych 85 4. Afrykańskie systemy prozodyczne 89 4.1.Języki tonalne 89 4.2.Leksykalna funkcja tonu 91 4.3.Gramatyczna funkcja tonu 93 4.4.Kontekstowa realizacja tonu 94 4.4.1. Zmiana wysokości tonu (downdrift i downstep) 94 4.4.2. Tony ruchome 94 4.4.3. Sylaba bez tonu 95 4.4.4. „Wędrówki” tonu 96 4.5.Języki akcentowe 97 4.6.Ton a akcent 98 4.7.Struktura sylaby 100 4.7.1. Sekwencje fonemów w sylabie 100 4.7.2. Sekwencje sylab w wyrazie 102 5. Procesy morfofonemiczne jako zjawiska synchroniczne i diachroniczne 104 5.1.Asymilacja i dysymilacja 104 5.1.1. Asymilacja spółgłosek nosowych 106 5.1.2. Odpodobnienie (dysymilacja) 107 5.2.Harmonia spółgłoskowa 107 5.3.Harmonia wokaliczna 108 5.4.Kontekstowe osłabienie/wzmocnienie głoski 113 5.5.Nagłosowa alternacja spółgłosek (permutacja) 115 5.6.Palatalizacja 117 5.7.Labializacja i labiowelaryzacja 118 5.8.Inne procesy morfofonemiczne i fonotaktyczne 119 5.8.1. Zwarcie krtaniowe w wygłosie 119 5.8.2. Metateza 120 5.8.3. Analogia jako odrębny proces morfofonologiczny 121 5.8.4. Kontrakcja i elizja 122 5.9.Reguły morfotoniczne 123 SKŁADNIA ZDANIA I KATEGORIE GRAMATYCZNE 127 6. Kategoryzacja leksykalna 129 6.1.Definiowanie wyrazu 129 6.2.Części mowy 131 6.2.1. Kryteria wyróżniania rzeczowników i czasowników 132 6.2.2. Przymiotniki 132 6.2.3. Przysłówki 134 6.2.4. Liczebniki 136 6.2.5. Nominalne formy czasownika 138 6.2.6. Zaimki 140 6.2.7. Przyimki 144 6.2.8. Partykuły 147 6.3. Ideofony 148 7. Zdanie pojedyncze 154 7.1. Szyk wyrazów 154 7.1.1. Modyfikacje szyku zdania 157 7.1.2. Szyk wyrazów a rekonstrukcje 159 7.2. Emfaza (focus) 160 7.3. System zgody 164 7.4. Odrębności typologiczne zdań języków afrykańskich 168 8. Różnice typologiczne języków a wyrażanie relacji 169 8.1. Typologia morfologiczna 169 8.2. Typologia składniowa 170 8.3. Kategorie leksykalne w kontekście zdaniowym 172 8.3.1. Klasy i rodzaj 172 8.3.2. Liczba 174 8.3.3. Przypade 176 8.3.4. Strona 182 8.3.5. Tryb 184 8.4. Kategorie zaznaczane w określonych typach struktur 185 8.4.1. Przechodniość 185 8.4.2. Osobowość (żywotność) 189 8.4.3. Lokatywność 190 8.4.4. Nazwy części ciała w wyrażaniu relacji 191 9. Konstrukcje złożone 193 9.1. Kompozycje leksykalne 193 9.1.1. Złożenia nominalne 193 9.1.2. Rzeczowniki złożone wyrażające posiadanie 194 9.1.3. Człony nominalne w apozycji 195 9.1.4. Złożenia czasownikowe 195 9.2. Związki frazeologiczne z czasownikami 195 9.3. Zdania z czasownikiem posiłkowy 197 9.4. Orzeczenie z dopełnieniem pokrewnym 199 9.5. Zdanie w funkcji członu nominalnego 199 9.6. Seryjne konstrukcje czasownikowe 200 9.6.1. Semantyczne typy seryjnych konstrukcji czasownikowych 201 9.6.2. Czasowniki tworzące konstrukcje seryjne 205 9.6.3. Konstrukcje seryjne w historycznym rozwoju języków 206 10. Zróżnicowanie strukturalnych wzorów zdań 208 10.1. Zdania egzystencjalne i posesywne 208 10.1.1. Zdania bezczasownikowe 212 10.2. Zdania pytające 217 10.2.1. Pytania rozstrzygające 218 10.2.2. Pytania uzupełniające 219 10.3. Zdania rozkazujące 221 10.4. Zdania zaprzeczone 222 10.4.1. Morfemy negacji 222 10.5. Zdania złożone 224 10.5.1. Zdania względne 225 BUDOWA MORFOLOGICZNA WYRAZÓW 229 11. Status gramatyczny morfemów. Fleksja i derywacja 231 11.1. Struktura morfologiczna wyrazu w paradygmacie fleksyjnym 231 11.2. Derywacja 235 11.3. Współistnienie morfemów fleksyjnych i derywacyjnych 238 11.4. Znaczenie reduplikacji w strukturze morfologicznej 239 11.4.1. Reduplikacja jako proces morfologiczny 241 12. Morfologia rzeczownika 244 12.1. Morfemy klas nominalnych 245 12.1.1. Podklasy rzeczownikowe o wspólnych cechach formalnych 248 12.2. Morfemy rodzaju/liczby 250 12.3. Rodzaje konstrukcji dopełniaczowej 251 12.3.1. Status constructus 251 12.3.2. Konstrukcja z partykułą dopełniaczową 252 12.3.3. Konstrukcja dopełniaczowa w językach z klasami 254 12.3.4. Konstrukcja bez partykuły dopełniaczowej 255 13. Morfologia czasownika 257 13.1. Klasy czasownikowe 257 13.2. Morfemy koniugacji czasownikowej 261 13.2.1. Zaimki podmiotowe i dopełnieniowe 262 13.2.2. Wyrażanie czasów i aspektów 265 13.3. Morfemy tematów czasownikowych (verbal extensions) 267 EWOLUCJA SYSTEMÓW JĘZYKOWYCH 271 14. Procesy gramatykalizacyjne 273 14.1. Przekształcenia w obrębie jednostek leksykalnych 274 14.2. Gramatykalizacja konstrukcji 278 14.3. Gramatykalizacja funkcji 282 14.4. Gramatykalizacja jako przekształcenie systemowe 283 15. Języki pidgin i kreolskie 285 15.1. Pidgin English 285 15.2. Uproszczone wersje francuskiego 287 15.3. Afrykańskie języki typu pidgin 288 15.4. Język kreolski jako typ struktury 289 Bibliografia 292 ANEKSY 298 Aneks nr 1: Mapa językowa Afryki 300 Aneks nr 2: Rodziny językowe Afryki w klasyfikacji Josepha Greenberga (1963) 302 Aneks nr 3: Rodziny językowe Afryki i ważniejsze języki w nowych ujęciach klasyfikacyjnych 303 Aneks nr 4: Klasyfikacja języków Afryki Josepha Greenberga a jej modyfikacje 305 Aneks nr 5: Symbole fonetyczne i znaki diakrytyczne 308 Aneks nr 6: Bajka w języku hausa Hasara da Riba 310 Aneks nr 7: Bajka w języku suahili Mwanamke na paka 312 Aneks nr 8: Bajka w języku amharskim Milas-inna goro-wočč 314 Indeks języków i grup językowych 316 Indeks terminów 324