Komizm polskich i francuskich zdań cytowanych

• Druk: Łódź, 2016
• Autor: Magdalena Lipińska
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

W monografii zanalizowano mechanizmy komizmu słownego w polskich i francuskich przysłowiach, zagadkach i facecjach. Te wypowiedzi, powtarzane od pokoleń, wiążą się z przekonaniami i postawami osób mówiących danym językiem. W książce autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jakiej mierze owe związki wyrazów, spostrzeżeń i zachowań są podobne, a w czym się różnią w języku polskim i francuskim. Przedstawione mechanizmy komizmu są ważną i charakterystyczną właściwością przysłów. Rozważania o charakterze semantycznym, stylistycznym i pragmatycznym dotyczące tego zagadnienia poprzedzane są w poszczególnych podrozdziałach fragmentami humorystycznych wypowiedzi profesora Józefa Tischnera, polskiego księdza i filozofa. Na ich przykładzie autorka wskazuje, że interesujące ją mechanizmy komizmu nie są zastrzeżone dla omawianych struktur językowych, ale odnoszą się również do wypowiedzeń bardziej rozbudowanych i niewchodzących w skład systemu frazeologicznego. Porównanie tak rozumianych mechanizmów komizmu właściwych przysłowiom polskim i francuskim plasuje tę książkę w dziedzinie nie tylko paremiologii kontrastywnej, lecz także kontrastywnej teorii komizmu, kontrastywnej semantyki, stylistyki i pragmatyki.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Językoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7969-943-8
• ISBN druku: 978-83-7969-601-7
• Liczba stron: 278

Pobierz spis treści»

Wstęp   11

Rozdział I. Stan badań nad komizmem w paremiologii polskiej i francuskiej   23
1. Mechanizmy komizmu według Jana Stanisława Bystronia   23
1. 1. Mechanizmy komizmu według Jana Stanisława Bystronia we francuskich zdaniach cytowanych   25
2. Modyfikacje przysłów  27

Rozdział II. Mechanizmy komizmu w polskich przysłowiach nienacechowanych formalnie   35
1. Analiza stylistyczna  36
1. 1. Figury powtórzenia  36
1. 2. Figury zestawienia/podobieństwa   38
1. 3. Ironia/humor  38
1. 4. Figury zaskoczenia/niezwykłości wypowiedzi  38
1. 5. Transfery znaczeniowe: tropy  39
1. 6. Transfery znaczeniowe niebędące tropami  40
1. 7. Transfery leksykalne  41
1. 8. Podkreślenie/zaakcentowanie  41
1. 9. Usunięcie elementów wypowiedzi   42
2. Analiza semantyczna   42
2. 1. Analiza semiczna   43
2. 1. 1. Semy denotatywne inherentne  44
2. 1. 2. Semy aferentne  45
3. Analiza pragmatyczna   46
3. 1. Nadawca i odbiorca   56
3. 2. Akty mowy   57
3. 3. Presupozycje   59
3. 4. Implikacje  61
3. 5. Implikatury  63
3. 6. Maksymy konwersacyjne  64

Rozdział III. Komiczne przysłowia francuskie nienacechowane formalnie  71
1. Uwarunkowania stylistyczne komizmu  71
1. 1. Figury stylistyczne u źródła humoru  72
1. 1. 1. Kookurencja tropów  72
1. 1. 2. Humorystyczne figury prototypowe  73
1. 1. 2. 1. Lapalissada i pariponojan  73
1. 1. 2. 2. Paradoks  74
1. 1. 2. 3. Rym  75
1. 1. 2. 4. Kalambury  75
1. 1. 3. Kookurencja budowy paralelnej  76
1. 1. 3. 1. Hipozeuksa  76
1. 2. Humor konotacyjny  77
2. Uwarunkowania semantyczne komizmu   78
3. Mechanizmy pragmatyczne  81
3. 1. Nadawca i odbiorca  81
3. 2. Akty mowy  83
3. 3. Presupozycje  86
3. 4. Implikacje  88
3. 5. Implikatury  91
3. 6. Maksymy konwersacyjne  91

Rozdział IV. Humor we francuskich priamelach  99
1. Priamele vs najbardziej popularne przysłowia   99
2. Definicja priamela  103
3. Niejednolitość kategorii priameli   104
4. Kilka uwag ogólnych o priamelach komicznych   105
5. Podłoże stylistyczne komizmu  106
5. 1. Komizm figur stylistycznych  107
5. 2. Wulgaryzmy jako przykład uwarunkowania rejestrowego komizmu   108
6. Podłoże znaczeniowe humoru  110
6. 1. Analiza semiczna   110
6. 2. Relacje znaczeniowe  111
7. Analiza pragmatyczna komizmu francuskich priameli  112
7. 1. Presupozycje  113
7. 2. Implikacje  116
7. 3. Implikatury  121
7. 4. Akty mowy  121
7. 5. Maksymy konwersacyjne  123

Rozdział V. Humor w polskich priamelach  127
1. Uwarunkowanie semantyczne humoru w polskich priamelach  127
1. 1. Analiza semiczna   127
1. 1. 1. Konotacja kulturowa, np. naruszanie tabu  133
1. 1. 1. 1. Konotacja kulturowa alkoholu  134
1. 1. 2. Kontrast semów aferentnych  136
1. 2. Naruszenie reguł kombinatoryki semantycznej  137
1. 3. Relacje semantyczne jako źródło komizmu   138
1. 3. 1. Redundancja  144
2. Uwarunkowanie stylistyczne humoru  146
3. Eksplikacja pragmatyczna komizmu  161
3. 1. Presupozycje i akty mowy  162
3. 2. Implikacje  164
3. 3. Implikatury  167
3. 4. Maksymy konwersacyjne  168

Rozdział VI. Komizm francuskich welleryzmów   171
1. Pojęcie welleryzmu  171
2. Analiza formalna   174
3. Analiza pragmatyczna   177
3. 1. Autor, nadawca i odbiorca welleryzmu  177
3. 2. Akty mowy  179
3. 3. Presupozycje i implikacje  180
3. 4. Maksymy konwersacyjne  183
4. Analiza semantyczno-stylistyczna  184

Rozdział VII. Komizm polskich welleryzmów  189
1. Analiza formalna   189
2. Analiza pragmatyczna   191
2. 1. Autor, nadawca i odbiorca welleryzmu  191
2. 2. Akty mowy  192
2. 3. Presupozycje i implikacje  194
2. 4. Maksymy konwersacyjne  195
3. Uwarunkowanie stylistyczne i semantyczne komizmu  196

Rozdział VIII. Mechanizmy pragmatyczne komizmu w polskich przysłowiach dialogowych   201
1. Przysłowia dialogowe - stan badań  202
2. Przysłowie dialogowe a formy pokrewne  204
3. Cechy definicyjne przysłów dialogowych  204
4. Nadawca i odbiorca   205
5. Akty mowy   206
6. Implikacje i presupozycje   206
7. Maksymy konwersacyjne   208
8. Implikatury   208
9. Kilka elementów aktu komunikacji językowej  209
10. Warunki udatności   209

Rozdział IX. Porównanie francuskich przysłów dialogowych z przysłowiami polskimi   213
1. Przysłowia o lenistwie w dwóch językach  214
2. Mechanizmy komizmu  216
3. Transakcentacja gatunku mowy  217
4. Pozostałe przysłowia francuskie a paremie polskie  218
5. Porównanie znaczeń  220
6 Mechanizmy komizmu w pozostałych francuskich przysłowiach dialogowych  221

Rozdział X. Humor we francuskich i polskich minidialogach (formułach dialogowych)  225

Rozdział XI. Komizm francuskich i polskich zagadek i facecji  231

Rozdział XII. Tabu jako podłoże humoru  237

Rozdział XIII. Kilka uwag na temat specyfiki komizmu we francuskich formach cytowanych   241

Konkluzja - wnioski kontrastywne   247
Bibliografia  257
Resume  269