Lobbing w świetle teorii wyboru publicznego

• Druk: Łódź, 2016
• Autor: Marcin Kalinowski
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Lobbing jest integralną częścią procesu podejmowania decyzji publicznych w systemie przedstawicielskim. Udział podmiotów zewnętrznych w procesie stanowienia prawa budzi jednak wśród komentatorów sceny publicznej nieustanne spory i kontrowersje.
Praktyka lobbingu podważa tezę, że instytucjonalizacja „wywierania wpływu na władzę” w bezpośredni sposób redukuje negatywne efekty społeczne tego zjawiska. Niniejsza publikacja stanowi próbę wyjścia poza obszar badań porównawczych w kierunku spojrzenia na zjawisko lobbingu poprzez cele, motywacje i reguły zachowań podmiotów współuczestniczących w procesie dochodzenia do decyzji publicznych.
Podstawowym celem książki jest zobrazowanie mechanizmu lobbingu, który funkcjonuje w oparciu o wybory dokonywane przez poszczególnych uczestników procesu politycznego, zasoby, jakimi dysponują, ich wzajemne relacje oraz wewnętrzne uwarunkowania systemu przedstawicielskiego - wspólne dla państw zachodnich demokracji.
Założona przez autora konwencja redukcjonistyczna zrodziła potrzebę odwołania się do teorii, która umożliwia badanie uwarunkowań systemowych demokracji jako wyniku łącznych skutków zachowania na poziomie jednostki lub grupy. Takie założenia wyjściowe spełnia teoria wyboru publicznego ( public choice theory), która powstała na gruncie amerykańskim na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Wykorzystuje ona klasyczne instrumentarium badawcze ekonomii do objaśniania meandrów procesu politycznego.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• ISBN: 978-83-8088-298-0
• ISBN druku: 978-83-8088-297-3
• Liczba stron: 220

Pobierz spis treści»

Wstęp	11

Rozdział I. Zakres pojęciowy i podmioty lobbingu	19
1. Uwagi wprowadzające	19
2. Anglosaskie korzenie lobbingu	20
3. Pierwsze próby uregulowań prawnych	25
4. Czym jest współczesny lobbing? 	27
4.1. Przegląd definicji politologicznych i socjologicznych	30
4.2. Lobbing a public relations	34
5. Strategie, metody i formy lobbingu	39
5.1. Partycypacja ustawodawcza	39
5.2. Przetargi polityczne	40
5.3. Patronat polityczny	42
5.4. Lobbing a korupcja	45
6. Działania lobbingowe w ujęciu podmiotowym	47
6.1. Klasyfikacja	47
6.2. Dylematy terminologiczne	50
7. Podsumowanie	55

Rozdział II. Program badawczy public choice – implikacje dla analizy sfery publicznej współczesnych demokracji	57
1. Uwagi wprowadzające	57
2. Geneza i rozwój szkoły wyboru publicznego	58
2.1. Echo recepty Keynesa	58
2.2. Spór wokół idei welfare state	64
2.3. Istota public choice	73
3. Podstawy metodologiczne	76
3.1. Indywidualizm metodologiczny	77
3.2. Homo oeconomicus w polityce	78
3.3. Polityka a wymiana rynkowa	82
4. Lobbing jako przedmiot badań szkoły wyboru publicznego	83
5. Podsumowanie	87

Rozdział III. Formowanie i organizacja grup nacisku	89
1. Uwagi wprowadzające	89
2. Rynkowy wymiar systemu przedstawicielskiego	90
3. Polityka gospodarcza rządu a formowanie grup nacisku	96
3.1. „Interwencyjny” obszar zainteresowania lobbystów	96
3.2. Quasi-publiczny charakter instrumentów polityki sektorowej	101
4. Zbieżność interesów jednostkowych w kontekście organizacji grupy nacisku	105
4.1. Pluralistyczne rozumienie współdziałania wewnątrz grupy	105
4.2. Logika działania kolektywnego - implikacje postawy free rider	107
5. Podsumowanie	119

Rozdział IV. Grupy nacisku w strukturze demokratycznego rynku politycznego	121
1. Uwagi wprowadzające	121
2. Niedoskonałości rynku wyborczego	122
2.1. Model Schumpetera	122
2.2. Model Downsa	128
2.2.1. Informacja a wybory publiczne	129
2.2.2. Przesłanki działań rządu	135
2.2.3. Przesłanki działań opozycyjnych partii politycznych	136
2.3. Implikacje demokratycznej konkurencji	139
3. Sfera relacji grup nacisku z administracją publiczną	145
3.1. Ekonomiczna teoria regulacji	145
3.2. Sygnalizacyjne modele lobbingu	151
3.3. Przesłanki kooperacji z biurokracją	154
3.4. Od artykulacji preferencji do transakcji - czym jest lobbing na płaszczyźnie konstruowania polityk sektorowych? 	158
4. Podsumowanie	161

Rozdział V. Lobbing w funkcji dobrobytu ogólnospołecznego	163
1. Uwagi wprowadzające	163
2. Grupy nacisku w pluralistycznej koncepcji „przeciwwagi sił”	164
2.1. Klasyczne podejście pluralistyczne	164
2.2. Synteza teorii pluralistycznych na gruncie nauki ekonomii - model Gary’ego Beckera	168
2.3. Korporatywizm	173
2.4. Klientelizm	176
2.5. Próba analizy krytycznej176
3. Koszty lobbingu w koncepcji rent-seeking	188
4. Uwagi końcowe	194

Zakończenie	197
Bibliografia	203
Spis schematów, rysunków i wykresów	217