Manipulacje instrumentami finansowymi i insider trading. Analiza prawno-ekonomiczna

• Druk: 2015
• Seria / cykl: MONOGRAFIE
• Autor: Czesław Martysz
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Czesław Bartłomiej Martysz – doktor nauk ekonomicznych; adiunkt w Instytucie Finansów Szkoły Głównej Handlowej; wykładowca na Podyplomowych Studiach Prawa i Ekonomii Rynku Kapitałowego w Szkole Głównej Handlowej; praktyk rynku finansowego, pracownik Biura Instytucji Finansowych Banku Pekao SA; posiadacz licencji maklera papierów wartościowych (2262); autor wielu artykułów z zakresu finansów, współautor książki Finanse (red. J. Ostaszewski, 2013).
„Od stanu rynku finansowego i kapitałowego zależy stan gospodarki. Nie jest to więc problem błahy. Wprost przeciwnie, wymaga stałej obserwacji, kontroli i analizy. Niniejsza praca mieści się w tym nurcie i dlatego wybór tematu należy uznać za trafny i w pełni zasługujący na omówienie w dysertacji doktorskiej.”
prof. dr hab. Jan Głuchowski
??Publikacja jest unikatowym w polskiej literaturze omówieniem problematyki manipulacji instrumentami finansowymi oraz insider tradingu – zjawisk szkodliwych dla współczesnych rynków kapitałowych, jednocześnie trudnych do zidentyfikowania i wyeliminowania z życia gospodarczego.
Autor, ekonomista i praktyk rynku finansowego, analizuje badane zjawiska zarówno pod kątem prawnym jak i ekonomicznym, podając liczne przykłady z życia gospodarczego oraz własnej praktyki zawodowej. Jednym z celów opracowania jest wskazanie sposobów poprawnego rozpoznawania, eliminowania i obrony (zarówno systemowej jak i indywidualnej) przed manipulacjami instrumentami ?nansowymi i insider tradingiem. Dla prawników szczególnie interesujące będą rozważania dotyczące karnoprawnych, cywilnoprawnych i administracyjnych środków ochrony inwestorów przed omawianymi zjawiskami.
??Książka przeznaczona jest dla uczestników obrotu instrumentami finansowymi, w tym dla pracowników spółek publicznych, inwestorów indywidualnych i praktyków rynku. Ze względu na liczne nawiązania do teorii ekonomicznych książka może zainteresować także naukowców i studentów.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-264-9840-4
• ISBN druku: 978-83-264-9245-7
• EAN: 9788326498404
• Liczba stron: 380

Spis treści…………. ............................................................................................ 1 

Wykaz skrótów……… ........................................................................................ 5 

Wstęp……………… ............................................................................................ 7 

ROZDZIAŁ I  PODSTAWOWE  ZASADY  FUNKCJONOWANIA 

PUBLICZNEGO RYNKU KAPITAŁOWEGO W POLSCE ...................... 13 

1.  Pojęcie rynku kapitałowego .................................................................... 13 

2.  Historia rozwoju polskiego rynku kapitałowego .................................... 14 

3.  Funkcje i cechy rynku kapitałowego ...................................................... 18 

3.1.  Funkcje rynku kapitałowego ............................................................................. 18 

3.2.  Kluczowe cechy rynku kapitałowego ............................................................... 19 

3.3.  Efektywność rynku kapitałowego ..................................................................... 21 

4.  Typologie rynku kapitałowego ............................................................... 22 

4.1.  Rynek pierwotny i wtórny ................................................................................. 22 

4.2.  Rynek publiczny i niepubliczny ........................................................................ 23 

4.3.  Rynek regulowany i obrót zorganizowany ....................................................... 26 

5.  Uczestnicy obrotu giełdowego ................................................................ 29 

6.  NajwaŜniejsze podmioty rynku kapitałowego ........................................ 30 

7.  Instrumenty finansowe ............................................................................ 33 

8.  Podstawowe zasady obrotu giełdowego ................................................. 37 

8.1.  Mechanizmy i harmonogramy notowań ............................................................ 38 

8.2.  Rodzaje zleceń i ograniczenia wahań kursu ...................................................... 40 

9.  Krótka sprzedaŜ instrumentów finansowych .......................................... 41 

10.  Podsumowanie ........................................................................................ 44 

ROZDZIAŁ II  ISTOTA  MANIPULACJI  INSTRUMENTAMI 

FINANSOWYMI ORAZ INFORMACJI POUFNEJ. .................................. 45 

1.  Przestępczość giełdowa – uwagi wprowadzające ................................... 45 

2.  Definicja manipulacji instrumentami finansowymi ................................ 49 

2.1.  Termin manipulacji instrumentami finansowymi ............................................. 49 

2.2.  Wyłączenia z definicji manipulacji instrumentami finansowymi ..................... 55 

2.3.  Wytyczne CESR ................................................................................................ 57 

3.  Definicja  informacji  poufnej,  tajemnicy  zawodowej  oraz  insider 

tradingu ................................................................................................... 59 

3.1.  Wprowadzenie ................................................................................................... 59 

3.2.  Termin insidera ................................................................................................. 61 

3.3.  Cechy informacji poufnej .................................................................................. 63 

3.4.  Okres zamknięty ................................................................................................ 66 

3.5. 

4.  Obowiązki  informacyjne  w  publicznym  obrocie  instrumentami 

finansowymi ............................................................................................ 70 

5.  Podsumowanie ........................................................................................ 75 

ROZDZIAŁ III  MANIPULACJE  I  WYKORZYSTYWANIE 

INFORMACJI POUFNYCH W TEORIACH EKONOMICZNYCH ........ 77 

1.  Wprowadzenie ......................................................................................... 77 

2.  Manipulacja vs insider trading, spekulacja i arbitraŜ ............................. 78 

2.1.  Manipulacja vs insider trading ......................................................................... 78 

2.2.  Spekulacja ......................................................................................................... 80 

2.3.  ArbitraŜ ............................................................................................................. 83 

3.  Teoria efektywności informacyjnej ........................................................ 84 

4.  Teoria finansów behawioralnych ............................................................ 89 

5.  Model racjonalnego inwestora ................................................................ 93 

6.  Teoria (kosztów) agencji oraz teoria pokusy naduŜycia ......................... 96 

7.  Zjawisko negatywnej selekcji ................................................................. 98 

8.  Wpływ manipulacji na proces kształtowania cen ................................. 100 

8.1.  Manipulacja jako zjawisko samozacierające się ............................................ 101 

8.2.  Hipotezy wyjaśniające zmienność cen ........................................................... 102 

8.3.  Publiczne wezwania i ujawnianie stanu posiadania ....................................... 104 

8.4.  Pozycja dominująca i kontrola nad rynkiem .................................................. 106 

8.5.  Badania ilościowe ........................................................................................... 107 

9.  Wpływ informacji poufnych na proces kształtowania cen ................... 111 

9.1.  Aspekty pozytywne ........................................................................................ 111 

9.2.  Aspekty negatywne ......................................................................................... 113 

9.3.  Badania ilościowe ........................................................................................... 115 

10.  Podsumowanie ...................................................................................... 118 

ROZDZIAŁ IV  TYPOLOGIA ZJAWISK MANIPULACYJNYCH .... 121 

1.  Wprowadzenie ....................................................................................... 121 

2.  Manipulacje transakcyjne ..................................................................... 123 

2.1.  Transakcje fikcyjne ......................................................................................... 123 

2.2.  Zlecenia równoległe ....................................................................................... 125 

2.3.  Składanie zleceń przed ustaleniem kursu rozliczeniowego ............................ 129 

2.4.  Churning ......................................................................................................... 132 

2.5.  Manipulowanie płynnością instrumentów finansowych ................................ 134 

2.6.  Cornering ........................................................................................................ 136 

2.7.  Abusive squeeze ............................................................................................. 139 

2.8.  Manipulacje wynikające z systemu informatycznego giełdy ......................... 142 

2.9.  Manipulacje akcjami spółek groszowych ....................................................... 145 

2.10.  Manipulacje na rynku natychmiastowym i terminowym ............................... 146 

3.  Manipulacje informacyjne .................................................................... 152 

3.1.  Pompowanie ceny (pump & dump) ................................................................ 152 

3.2.  Scalping .......................................................................................................... 155 

3.3.  Komunikaty spółek publicznych .................................................................... 157  Ujawnianie i wykorzystywanie informacji poufnej .......................................... 67 

4.  Wykorzystanie informacji poufnych i tajemnicy zawodowej .............. 159 

4.1.  Insider Trading ................................................................................................ 159 

1.4.1. Przykłady z rynku amerykańskiego ................................................................. 159 

1.4.2. Przykłady z rynku polskiego ............................................................................ 164 

4.2.  Front Running i transakcje wyprzedzające ..................................................... 166 

5.  Manipulowanie wartością przedsiębiorstwa ......................................... 167 

ROZDZIAŁ V  ZASADNOŚĆ  KARALNOŚCI  MANIPULACJI  I 

WYKORZYSTYWANIA INFORMACJI POUFNYCH ............................ 169 

1.  Manipulacja kursem instrumentów finansowych ................................. 169 

1.1.  Szkodliwość manipulacji ................................................................................ 169 

1.2.  Pojęcie „sztucznej ceny” a manipulacje transakcyjne..................................... 174 

1.3.  Podsumowanie ................................................................................................ 180 

2.  Wykorzystywanie informacji poufnych ................................................ 182 

2.1.  Argumenty etyczne ......................................................................................... 183 

2.2.  Argumenty ekonomiczne ................................................................................ 183 

2.3.  Argumenty prawne .......................................................................................... 189 

2.4.  Podsumowanie ................................................................................................ 193 

ROZDZIAŁ VI  OGRANICZANIE  NARUSZEŃ  PRAWA 

ZWIĄZANYCH Z MANIPULACJAMI I INFORMACJAMI POUFNYMI195 

1.  Historia systemu ochrony instytucjonalnej rynków kapitałowych ....... 195 

1.1.  Geneza regulacji i ochrony rynku kapitałowego ............................................. 195 

1.2.  Regulacje UE .................................................................................................. 196 

1.3.  Dyrektywa Market Abuse ............................................................................... 199 

1.4.  Rozporządzenie Market Abuse Regulation (MAR) ........................................ 202 

1.5.  Podsumowanie ................................................................................................ 205 

2.  Prawne środki ochrony inwestorów przed naruszeniami ..................... 206 

2.1.  Ochrona karnoprawna ..................................................................................... 206 

2.2.  Ochrona cywilnoprawna ................................................................................. 212 

2.3.  Ochrona administracyjna ................................................................................ 219 

2.4.  Podsumowanie ................................................................................................ 223 

3.  Ocena  skuteczności  ścigania  zjawisk  związanych  z  manipulacjami  i 

informacjami poufnymi w Polsce na tle rozwiązań zagranicznych ..... 224 

3.1.  Polski rynek kapitałowy .................................................................................. 224 

3.2.  Amerykański rynek kapitałowy ...................................................................... 232 

3.3.  Niemiecki rynek kapitałowy ........................................................................... 235 

3.4.  Podsumowanie ................................................................................................ 237 

4.  Metody  ograniczania  manipulacji  instrumentami  finansowymi  i 

wykorzystywania informacji poufnych ................................................ 238 

4.1.  Rozwiązania ogólnoustrojowe i nadzorcze ..................................................... 238 

4.2.  Regulacje spółek prowadzących giełdy .......................................................... 243 

4.3.  Firmy inwestycyjne i emitenci ........................................................................ 246 

4.4.  Postulaty i propozycje przyszłych rozwiązań ................................................. 251 

4.5.  Podsumowanie ................................................................................................ 254

5.  Rozwój  rynku,  skala  przestępczości  a  zaufanie  inwestorów  do  rynku 

kapitałowego ......................................................................................... 255 

6.  Stopień regulacji a bezpieczeństwo rynku kapitałowego ..................... 258 

Zakończenie……… ......................................................................................... 266 

Bibliografia………........................................................................................... 272 

7.  Literatura przedmiotu ............................................................................ 272 

8.  Prezentacje i materiały konferencyjne .................................................. 280 

9.  Akty prawne, orzeczenia, regulaminy................................................... 281 

10.  Raporty instytucji rynku kapitałowego ................................................. 282 

11.  Źródła Internetowe ................................................................................ 283 

12.  Artykuły prasowe .................................................................................. 277 

Spis tabel………… .......................................................................................... 285 

Spis rysunków…… .......................................................................................... 285 

Spis wykresów…… .......................................................................................... 285