Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego

• Druk: 2023
• Autor: Agnieszka Dauter-Kozłowska, Bogusław Dauter
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

W opracowaniu omówiono wszystkie instytucje procedury sądowoadministracyjnej, którymi powinien posługiwać się sędzia sądu administracyjnego w swojej codziennej pracy.

Wskazano poszczególne aspekty postępowania przed sądami administracyjnymi obu instancji, takie jak:• podmioty uprawnione do występowania w postępowaniu przed sądami administracyjnymi;• pisma w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym;• wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności;• doręczenia, terminy procesowe oraz zawieszenie postępowania;• postępowanie mediacyjne i uproszczone;• posiedzenia sądowe, wydawanie orzeczeń sądowych, pisemne uzasadnienie orzeczenia oraz środki odwoławcze;• prawomocność i wykonanie orzeczeń sądowych;• wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego;• skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia;• uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz pytania prawne;• postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt;• koszty sądowe i zwrot kosztów postępowania.













Siódme wydanie książki zostało uzupełnione o najnowsze orzecznictwo sądowe, w tym wszystkie uchwały składów poszerzonych, piśmiennictwo prawnicze oraz omówienie zmian legislacyjnych dotyczących m.in.:• udziału w postępowaniu Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców,• przeprowadzania rozpraw na odległość przy użyciu urządzeń technicznych,• udziału i roli w postępowaniu Prokuratorii Generalnej,• doręczania na wskazany adres skrytki pocztowej





Publikacja jest przeznaczona w szczególności dla sędziów, asesorów oraz kandydatów na sędziów i asesorów, a także dla asystentów sędziego i referendarzy sądowych. Jej praktyczny wymiar powinien zainteresować również profesjonalnych pełnomocników stron, którzy występują przed sądami administracyjnymi.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8358-254-2
• ISBN druku: 978-83-8328-938-0
• EAN: 9788383582542
• Liczba stron: 708

Wykaz skrótów | str. 15
Wstęp | str. 21
Rozdział I
Zagadnienia ogólne | str. 23

Konstytucyjne zasady funkcjonowania sądownictwa administracyjnego | str. 23

1.1. Prawo do sądu | str. 23
1.2. Prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy | str. 25
1.3. Jawność postępowania sądowego | str. 26
1.4. Prawo do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki | str. 27
1.5. Prawo do bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji RP | str. 31

Sądowa kontrola administracji publicznej | str. 33

2.1. Uwagi ogólne | str. 33
2.2. Sprawa sądowoadministracyjna | str. 34
2.3. Zakres podmiotowy kontroli sądów administracyjnych | str. 36
2.4. Zakres przedmiotowy postępowania przed sądami administracyjnymi | str. 37

Wybrane zasady postępowania przed sądami administracyjnymi | str. 48

3.1. Uwagi ogólne | str. 48
3.2. Zasada udzielania pomocy stronom | str. 49
3.3. Zasada koncentracji materiału procesowego | str. 50
3.4. Zasada ochrony praworządności | str. 54
3.5. Zasada związania sądu administracyjnego prawomocnym wyrokiem skazującym co do popełnienia przestępstwa | str. 57

Właściwość sądów administracyjnych | str. 59

4.1. Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych | str. 59
4.2. Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 61

Skład sądu i zasady jego wyznaczania | str. 63

5.1. Skład sądu | str. 63
5.2. Zasady wyznaczania składu orzekającego | str. 66

Wyłączenie sędziego | str. 68

6.1. Przesłanki bezwzględne wyłączenia sędziego | str. 68
6.2. Przesłanki względne wyłączenia sędziego | str. 73
6.3. Postępowanie w przedmiocie wyłączenia sędziego | str. 75
Rozdział II
Podmioty legitymowane do występowania w postępowaniu przed sądami administracyjnymi | str. 81

Zdolność sądowa i zdolność procesowa | str. 81

1.1. Zdolność sądowa | str. 81
1.2. Zdolność procesowa | str. 83

Strony i uczestnicy postępowania | str. 85

2.1. Strona postępowania | str. 85
2.2. Uczestnik postępowania | str. 87

Podmioty umocowane do występowania w imieniu strony | str. 94

3.1. Przedstawiciele ustawowi | str. 94
3.2. Organy i osoby uprawnione do działania w imieniu osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej mającej zdolność sądową | str. 96
3.3. Pełnomocnicy | str. 102
3.3.1. Uwagi ogólne | str. 102
3.3.2. Podmioty legitymowane do występowania w charakterze pełnomocnika | str. 103
3.3.3. Rodzaje pełnomocnictw | str. 108
3.3.4. Forma pełnomocnictwa | str. 111
3.3.5. Wygaśnięcie pełnomocnictwa | str. 116
3.4. Kurator na czas podjęcia czynności niecierpiącej zwłoki | str. 119
Rozdział III
Pisma w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym | str. 121

Charakterystyka pism | str. 121

1.1. Rodzaje pism | str. 121
1.2. Warunki formalne | str. 123
1.3. Braki formalne i tryb ich usuwania | str. 131

Oświadczenia i wnioski | str. 135

2.1. Oświadczenie | str. 135
2.2. Wniosek | str. 136

Skarga | str. 139

3.1. Podmioty uprawnione do wniesienia skargi | str. 139
3.2. Przesłanki dopuszczalności skargi | str. 144
3.2.1. Wyczerpanie środków zaskarżenia i wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy | str. 144
3.2.2. Termin do wniesienia skargi | str. 146
3.2.3. Tryb wnoszenia skargi | str. 149
3.2.4. Warunki formalne skargi | str. 150

Sprzeciw | str. 155

4.1. Sprzeciw od decyzji | str. 155
4.2. Sprzeciw od rozstrzygnięcia procesowego referendarza sądowego | str. 159
4.3. Sprzeciw od rozstrzygnięć referendarza sądowego w sprawach prawa pomocy | str. 162
Rozdział IV
Czynności stron i sądu po wniesieniu skargi | str. 167

Czynności organu | str. 167

1.1. Przekazanie skargi sądowi | str. 167
1.2. Uwzględnienie skargi przez organ | str. 169

Czynności skarżącego | str. 175

2.1. Wniosek o ukaranie grzywną oraz żądanie rozpoznania sprawy w trybie uproszczonym | str. 175
2.2. Cofnięcie skargi | str. 178

Czynności sądu | str. 182

3.1. Ukaranie grzywną | str. 182
3.2. Wystąpienie sygnalizacyjne | str. 184
3.3. Przekazanie sprawy według właściwości | str. 186
3.4. Odrzucenie skargi | str. 187
3.4.1. Uwagi ogólne | str. 187
3.4.2. Brak właściwości | str. 188
3.4.3. Uchybienie terminowi | str. 191
3.4.4. Nieuzupełnienie braków formalnych | str. 192
3.4.5. Powaga rzeczy osądzonej | str. 194
3.4.6. Brak zdolności sądowej lub procesowej | str. 195
3.4.7. Brak interesu prawnego lub uprawnienia | str. 196
3.4.8. Niedopuszczalność z innych przyczyn | str. 198
3.5. Umorzenie postępowania | str. 200
3.5.1. Uwagi ogólne | str. 200
3.5.2. Cofnięcie skargi | str. 202
3.5.3. Śmierć strony | str. 203
3.5.4. Bezprzedmiotowość z innych przyczyn | str. 203

Postępowania nadzwyczajne a wszczęcie postępowania sądowego | str. 205

Rozdział V
Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności | str. 209

Uwagi ogólne | str. 209
Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności przez organ | str. 211
Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności przez sąd administracyjny | str. 214

3.1. Ochrona tymczasowa przed sądem pierwszej instancji | str. 214
3.2. Zawieszenie wykonalności aktu lub czynności | str. 218
3.3. Ochrona tymczasowa przed Naczelnym Sądem Administracyjnym | str. 219
Rozdział VI
Doręczenia | str. 221

Uwagi ogólne | str. 221
Tryb doręczania pism sądowych przez operatora pocztowego | str. 227
Doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej | str. 228
Doręczenia pism osobom fizycznym | str. 232

3.1. Doręczenie właściwe | str. 232
3.2. Doręczenie na adres skrytki pocztowej | str. 234
3.3. Doręczenie zastępcze | str. 235

Doręczenia pism osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej | str. 237
Doręczenia awizowane | str. 239
Domniemanie doręczenia | str. 241
Doręczenia podmiotom uprawnionym do odbioru pism w imieniu lub za stronę postępowania | str. 243

7.1. Doręczenie przedstawicielowi ustawowemu | str. 243
7.2. Doręczenie upoważnionemu pracownikowi | str. 243
7.3. Doręczenie osobie upoważnionej do odbioru pism | str. 243
7.4. Doręczenie pełnomocnikowi | str. 244
7.5. Doręczenie pełnomocnikowi do doręczeń | str. 245
7.6. Doręczenie kuratorowi | str. 246

Doręczenia w obrocie zagranicznym | str. 250

Rozdział VII
Terminy procesowe | str. 253

Rodzaje terminów | str. 253
Bieg terminu | str. 255
Uchybienie terminowi | str. 258
Przywrócenie terminu | str. 259

4.1. Wymogi formalne | str. 259
4.2. Przesłanki przywrócenia terminu | str. 264
4.3. Dopuszczalność przywrócenia terminu | str. 266
4.4. Wstrzymanie postępowania | str. 267
Rozdział VIII
Zawieszenie postępowania | str. 269

Uwagi ogólne | str. 269
Obligatoryjne zawieszenie postępowania z urzędu | str. 272
Fakultatywne zawieszenie postępowania z urzędu | str. 277
Podjęcie postępowania z urzędu | str. 281
Zawieszenie i podjęcie postępowania na zgodny wniosek stron | str. 283
Umorzenie zawieszonego postępowania | str. 284

Rozdział IX
Postępowanie mediacyjne i uproszczone | str. 287

Postępowanie mediacyjne | str. 287
Postępowanie uproszczone | str. 296

Rozdział X
Posiedzenia sądowe | str. 307

Rodzaje posiedzeń i ich charakterystyka | str. 307
Rozprawa | str. 309

2.1. Przygotowanie do rozprawy | str. 309
2.2. Jawność rozprawy | str. 314
2.3. Początek rozprawy | str. 317
2.4. Przebieg rozprawy | str. 319
2.5. Odroczenie rozprawy | str. 323
2.6. Protokół rozprawy | str. 328
2.6.1. Załącznik | str. 332
2.6.2. Zastrzeżenia | str. 334
2.7. Zamknięcie rozprawy | str. 335

Dowody uzupełniające z dokumentów | str. 337
Łączenie spraw | str. 341
Środki dyscyplinujące | str. 345

5.1. Policja sesyjna | str. 345
5.2. Grzywna za uchylanie się organu od zastosowania się do postanowienia sądu | str. 347
5.3. Sygnalizacja | str. 349
Rozdział XI
Orzeczenia sądowe | str. 353

Wyrok | str. 353

1.1. Wydanie i ogłoszenie wyroku | str. 353
1.1.1. Wydanie wyroku | str. 353
1.1.2. Ogłoszenie wyroku | str. 359
1.2. Zasady orzekania | str. 363
1.2.1. Niezwiązanie granicami skargi | str. 363
1.2.2. Zakaz reformationis in peius | str. 366
1.2.3. Orzekanie w granicach sprawy | str. 367
1.3. Zakres uprawnień orzeczniczych sądu pierwszej instancji | str. 369
1.3.1. Uwzględnienie skargi na decyzję lub postanowienie | str. 369
1.3.2. Wydanie orzeczenia reformatoryjnego | str. 375
1.3.3. Uwzględnienie skargi na akt lub czynność | str. 378
1.3.4. Uwzględnienie skargi na uchwałę lub akt nadzoru | str. 379
1.3.5. Uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania | str. 383
1.3.6. Oddalenie skargi | str. 388
1.4. Rektyfikacja orzeczeń sądowych | str. 390
1.4.1. Sprostowanie | str. 390
1.4.2. Uzupełnienie | str. 393
1.4.3. Wykładnia | str. 396

Postanowienia | str. 399

2.1. Uwagi ogólne | str. 399
2.2. Postanowienia kończące postępowanie | str. 400
2.3. Postanowienia niekończące postępowania | str. 403
Rozdział XII
Pisemne uzasadnienie orzeczenia | str. 407

Uwagi ogólne | str. 407
Normatywny charakter uzasadnienia | str. 409

2.1. Wymogi formalne | str. 409
2.2. Treść uzasadnienia | str. 416
2.2.1. Stan sprawy | str. 416
2.2.2. Zarzuty skargi oraz stanowisko pozostałych stron postępowania | str. 421
2.2.3. Podstawa prawna i jej wyjaśnienie | str. 424
2.2.4. Wskazania co do dalszego postępowania | str. 430
2.2.5. Uzasadnienie zdania odrębnego | str. 434

Metodyka sporządzania uzasadnienia | str. 437

3.1. Język uzasadnienia | str. 437
3.2. Zakres argumentacji | str. 440
3.3. Odwołanie do zasad ogólnych | str. 444
3.4. Społeczny aspekt uzasadnienia | str. 447
3.5. Najczęściej spotykane uchybienia | str. 451
3.5.1. Błędy językowe | str. 451
3.5.2. Uchybienia formalne | str. 452

Sądowa wykładnia prawa | str. 455

4.1. Uwagi ogólne | str. 455
4.2. Wykładnia językowa | str. 457
4.2.1. Uwagi ogólne | str. 457
4.2.2. Dyrektywa języka polskiego ogólnego | str. 458
4.2.3. Dyrektywa języka prawnego | str. 459
4.2.4. Dyrektywa języka specjalnego | str. 461
4.3. Wykładnia systemowa | str. 462
4.4. Wykładnia celowościowa | str. 465
4.5. Zakres wykładni | str. 468
Rozdział XIII
Środki odwoławcze | str. 471

Uwagi ogólne | str. 471
Skarga kasacyjna | str. 472

2.1. Warunki dopuszczalności skargi kasacyjnej | str. 472
2.1.1. Przedmiot zaskarżenia | str. 472
2.1.2. Podmioty uprawnione do wniesienia i sporządzenia skargi kasacyjnej | str. 474
2.1.3. Wymagania formalne | str. 477
2.1.4. Termin i tryb wnoszenia skargi kasacyjnej | str. 482
2.1.5. Odpowiedź na skargę kasacyjną | str. 488
2.1.6. Autokontrola orzeczenia po wniesieniu skargi kasacyjnej | str. 490
2.2. Odrzucenie skargi kasacyjnej | str. 495
2.3. Podstawy skargi kasacyjnej | str. 498
2.3.1. Naruszenie prawa materialnego | str. 498
2.3.2. Naruszenie przepisów postępowania | str. 501
2.4. Związanie granicami skargi kasacyjnej | str. 505
2.5. Nieważność postępowania | str. 508
2.6. Skład sądu | str. 511
2.7. Zakres uprawnień orzeczniczych Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 514
2.7.1. Oddalenie skargi kasacyjnej | str. 514
2.7.2. Uchylenie orzeczenia sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania | str. 515
2.7.3. Orzeczenie reformatoryjne | str. 520
2.7.4. Odrzucenie skargi lub umorzenie postępowania w sprawie | str. 523

Zażalenie | str. 524

3.1. Dopuszczalność zażalenia | str. 524
3.2. Wymogi formalne zażalenia | str. 526
3.3. Autokontrola dokonywana przez sąd pierwszej instancji | str. 528
3.4. Odpowiednie stosowanie przepisów o skardze kasacyjnej | str. 530
Rozdział XIV
Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 533

Uchwała mająca na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych | str. 533
Uchwała rozstrzygająca zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości w konkretnej sprawie | str. 537
Postanowienie odmawiające podjęcia uchwały | str. 543

Rozdział XV
Pytania prawne | str. 547

Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej | str. 547
Pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego | str. 551

Rozdział XVI
Prawomocność i wykonanie orzeczeń sądowych | str. 557

Prawomocność formalna | str. 557
Prawomocność materialna | str. 562
Powaga rzeczy osądzonej | str. 565
Związanie oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania | str. 566
Wykonanie orzeczeń sądu | str. 571
Skutki niewykonania orzeczenia sądu | str. 572
Unieważnienie prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego | str. 575

Rozdział XVII
Wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego | str. 577

Dopuszczalność wznowienia | str. 577
Przesłanki wznowienia | str. 581
Postępowanie w sprawach wznowienia | str. 584

Rozdział XVIII
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia | str. 591

Podstawa prawna, przedmiot i podmioty legitymowane do wniesienia skargi | str. 591
Przesłanki dopuszczalności skargi | str. 596
Wymagania formalne skargi | str. 601
Postępowanie w sprawie skargi | str. 606

Rozdział XIX
Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt | str. 615

Wszczęcie postępowania | str. 615
Czynności przewodniczącego | str. 617
Czynności sądu | str. 618

Rozdział XX
Koszty sądowe | str. 623

Przepisy ogólne | str. 623

1.1. Uwagi ogólne | str. 623
1.2. Wartość przedmiotu zaskarżenia | str. 625
1.3. Obowiązek uiszczenia opłaty sądowej | str. 627
1.4. Zasady uiszczenia opłaty sądowej | str. 628
1.5. Ustalenie opłaty sądowej w należnej wysokości | str. 630
1.6. Udzielanie ulg w spłacie należności z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych oraz orzeczonych grzywien | str. 634

Wpis | str. 637
Opłata kancelaryjna | str. 640
Wydatki | str. 642

Rozdział XXI
Zwrot kosztów postępowania | str. 647

Uwagi ogólne | str. 647
Zasada związania wnioskiem strony o zwrot kosztów postępowania | str. 649
Zwrot kosztów w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji | str. 650

3.1. Zwrot kosztów postępowania od organu | str. 650
3.2. Zwrot kosztów postępowania a wielość podmiotów uprawnionych | str. 652
3.3. Zwrot kosztów postępowania w razie częściowego uwzględnienia skargi | str. 653
3.4. Zwrot kosztów postępowania zawinionych zachowaniem strony | str. 655

Zwrot niezbędnych kosztów postępowania | str. 656

4.1. Zwrot niezbędnych kosztów postępowania prowadzonego przez stronę osobiście | str. 656
4.2. Zwrot niezbędnych kosztów postępowania strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika | str. 657

Zwrot kosztów postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym | str. 660

5.1. Zwrot kosztów postępowania w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej | str. 660
5.2. Zwrot kosztów postępowania w razie oddalenia skargi kasacyjnej | str. 662
5.3. Odstąpienie od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego | str. 664

Koszty pomocy prawnej udzielonej z urzędu | str. 665

Rozdział XXII
Prawo pomocy | str. 671

Uwagi ogólne | str. 671
Wniosek o przyznanie prawa pomocy | str. 672

2.1. Wymagania formalne wniosku | str. 672
2.2. Postępowanie w sprawie wniosku | str. 675
2.3. Rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku | str. 677
2.4. Środki zaskarżenia | str. 681

Zakres przyznawanego prawa pomocy | str. 683

3.1. Zwolnienie od kosztów sądowych | str. 683
3.2. Prawo pomocy w postaci ustanowienia pełnomocnika | str. 684

Prawo pomocy dla osoby fizycznej | str. 686

4.1. Przesłanki prawa pomocy w zakresie całkowitym | str. 686
4.2. Przesłanki prawa pomocy w zakresie częściowym | str. 688

Prawo pomocy dla osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej | str. 690

5.1. Przesłanki prawa pomocy w zakresie całkowitym | str. 690
5.2. Przesłanka prawa pomocy w zakresie częściowym | str. 691

Niedopuszczalność prawa pomocy | str. 692

6.1. Oczywista bezzasadność skargi | str. 692
6.2. Cofnięcie prawa pomocy | str. 694

Czynności referendarza sądowego | str. 695

7.1. Czynności o charakterze techniczno-procesowym | str. 695
7.2. Czynności o charakterze orzeczniczym | str. 696
Bibliografia | str. 699