Nadużycie uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego w procesie karnym

• Druk: 2023
• Autor: Paweł Wiliński
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Tematyka nadużycia uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego rzadko jest poruszana i omawiana. W pracy przedstawiono zachowania wykonywane w ramach formalnie dopuszczalnych działań podmiotu uprawnionego do dokonania ważnej czynności procesowej, która często prowadzi do nadmiernej swobody działania organów procesowych, trudnej do uchwycenia i do oceny dla uczestnika postępowania karnego. Jest to więc w pewnym sensie książka o nadużyciu władzy. Obejmuje te jego aspekty, które są związane z wymiarem sprawiedliwości w sprawach karnych. Nadużywanie uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego to swoistego rodzaju tabu. O zjawisku tym wprawdzie wiadomo powszechnie, co potwierdzić może każdy praktyk – sędzia, obrońca, prokurator, pełnomocnik. Znają je też pozostali uczestnicy postępowania, a zwłaszcza strony. Jednak nie mówi się o nim zbyt głośno ani zbyt wiele. Tylko sporadycznie wskazuje się na nie w orzeczeniach. Nieczęsto nadużycia takie piętnuje się publicznie. Jest to zaskakujące, zwłaszcza gdy zaczynamy uświadamiać sobie ich skalę i znaczenie.
Publikacja zainteresuje prawników praktyków: adwokatów, radców prawnych, sędziów i prokuratorów, a także inne osoby będące uczestnikami postępowania.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8328-689-1
• ISBN druku: 978-83-8328-456-9
• EAN: 9788383286891
• Liczba stron: 252

Wykaz skrótów | str. 11
Wprowadzenie | str. 13
Rozdział I
Pojęcie nadużycia uprawnień procesowych | str. 17

Teoria konfliktu i rzetelność procesu karnego a nadużycie uprawnień procesowych – kolejny etap | str. 17
Pojęcie nadużycia oraz nadużycia uprawnienia procesowego | str. 20

2.1. Nadużycie | str. 20
2.2. Nadużycie prawa  | str. 24
2.3. „Nadużycie” w języku prawnym i języku prawniczym | str. 26
2.4. Uprawnienie procesowe | str. 29
2.5. Nadużycie uprawnienia procesowego | str. 32

Podmioty nadużywające uprawnień procesowych | str. 37
Przedmiot nadużycia uprawnień procesowych | str. 40
Cechy nadużycia uprawnień procesowych przez strony | str. 43
Cechy nadużycia uprawnień procesowych przez organ procesowy | str. 45
Nadużycie uprawnień a obejście prawa | str. 46
Nadużycie uprawnień a obstrukcja procesowa | str. 47
Nadużycie uprawnień a nadużycie procesu | str. 49
Nadużycie uprawnień a podstęp | str. 50
Wykonywanie a nadużycie uprawnień procesowych | str. 51

11.1.   Prawidłowe korzystanie z uprawnień procesowych | str. 51
11.2. Swoboda oceny organu procesowego  | str. 52
11.3. Nadużycie uprawnień a niewłaściwe stosowanie normy procesowej  | str. 53
11.4. Subiektywizm ocen a nadużycie uprawnień procesowych | str. 54
11.5. Negatywne konsekwencje nadmiernej ingerencji i „paradoks pętli” | str. 55

Podsumowanie | str. 57

Rozdział II
Nadużycie prawa i uprawnień procesowych w systemie prawnym | str. 59

Uwagi ogólne. Prawo cywilne i inne dziedziny prawa | str. 59
Nadużycie uprawnień w postępowaniu cywilnym | str. 65
Nadużycie uprawnień w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym | str. 75
Nadużycie uprawnień procesowych w świetle gwarancji konstytucyjnych | str. 79
Koncepcja abuse of process wsystemie common law | str. 88
Nadużycie prawa w postępowaniu karnym | str. 89
Podsumowanie | str. 94

Rozdział III
Cel i przyczyny nadużycia uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego | str. 99

Uwagi ogólne | str. 99
Korzyść osobista jako przyczyna nadużycia uprawnień | str. 101
Korzyść zawodowa jako przyczyna nadużycia uprawnień | str. 103
Intencje i przekonania osobiste jako powód nadużycia uprawnień | str. 104
Dążenie do sprawności postępowania jako przyczyna nadużyć | str. 106
Zwalczanie skutków uprzedniego nadużycia uprawnień albo naruszenia tych uprawnień | str. 109
Brak wiedzy i umiejętności | str. 110
Syndrom „silni wobec słabych” – czyli wykorzystanie nadrzędności | str. 111
Inne przyczyny nadużywania uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego | str. 112
Podsumowanie | str. 112

Rozdział IV
Czynniki sprzyjające nadużywaniu uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego | str. 115

Uwagi ogólne | str. 115
Wady systemu prawnego | str. 117
Wady modelu postępowania | str. 119
Poziom kultury prawnej | str. 120
Stosowanie klauzul generalnych, odesłania do zwrotów nieostrych, nieprecyzyjność regulacji | str. 123
Ukształtowanie wewnętrznych reguł funkcjonowania sądów | str. 125
Ukształtowanie wewnętrznych reguł funkcjonowania prokuratury | str. 133
Podsumowanie | str. 137

Rozdział V
Klasyfikacja nadużyć procesowych | str. 139

Uwagi ogólne | str. 139
Nadużycia uprawnień procesowych I stopnia – bezskutkowe | str. 141
Nadużycia uprawnień procesowych II stopnia – prowadzące do ograniczenia uprawnień lub odwracalne | str. 143
Nadużycia uprawnień procesowych III stopnia – prowadzące do naruszenia uprawnień procesowych lub nieodwracalne | str. 144
Nadużycie uprawnień procesowych a nadużycie władzy (naruszenie prawa, art. 231 Kodeksu karnego) | str. 146
Podsumowanie | str. 148

Rozdział VI
Zachowania procesowe mogące stanowić przejawy nadużycia uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego  | str. 151

Uwagi ogólne | str. 151
Natężenie nadużyć uprawnień procesowych przez prokuratora | str. 152
Natężenie nadużyć uprawnień procesowych przez sędziego | str. 153
Sytuacje, w których dochodzić może do nadużycia uprawnień procesowych przez prokuratora | str. 154
Sytuacje, w których dochodzić może do nadużycia uprawnień procesowych przez sędziego | str. 163
Nadużycie uprawnień procesowych w zakresie zatrzymania i tymczasowego aresztowania | str. 169
Podsumowanie | str. 173

Rozdział VII
Cena nadużycia uprawnień procesowych przez prokuratora i sędziego | str. 175

Uwagi ogólne | str. 175
Cena nadużycia uprawnień w zbrodniach sądowych okresu powojennego | str. 179
Cena nadużycia uprawnień we współczesnych postępowaniach karnych | str. 186
Podsumowanie | str. 195

Rozdział VIII
Procesowe i pozaprocesowe reakcje na nadużycie uprawnień procesowych | str. 197

Uwagi ogólne | str. 197
Środki kontrolne | str. 199
Środki restytucyjne | str. 211
Środki kompensacyjne | str. 214
Środki dyscyplinarne | str. 218
Środki ustrojowokorekcyjne | str. 222
Skarga na nadużycie uprawnień przez prokuratora w postępowaniu przygotowawczym | str. 224

Zakończenie | str. 233
Bibliografia  | str. 235
Orzecznictwo | str. 249