Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku — analiza i słownik

• Druk: Łódź, 2020
• Autor: Rafał Zarębski
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Książka Rafała Zarębskiego to studium na wysokim poziomie refleksji naukowej, wpisujące się w serię monografii dotyczących polszczyzny przekładów biblijnych XVI i XVII wieku, które w ostatnich latach ukazały się na rynku krajowym i zagranicznym. Uzupełnia wiedzę na temat polszczyzny renesansowej, a w szczególności polszczyzny biblijnej, zwłaszcza w jej planie onomastycznym. Autor ukazał przejęte do polszczyzny nowotestamentowe nazwy geograficzne zarówno w aspekcie formalnym, jak i stylistycznym oraz semantycznym. Na podstawie pozyskanych danych sporządził też Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku, będący niezwykle wartościowym naukowo dopełnieniem monografii.
Publikacja wraz ze słownikiem to pozycja w pełni oryginalna zarówno na polskim, jak i zagranicznym rynku wydawniczym. Stanowi studium pionierskie, jeśli chodzi o materiał empiryczny, który został poddany analizie lingwistycznej, a także nowatorskie, jeśli chodzi o założenia metodologiczne, splatające w jedno zagadnienia z onomastyki, semantyki, diachronicznych studiów filologicznych, filologii biblijnej, teolingwistyki, lingwistyki antropologicznej, translatologii, teorii wariantywności i historii języka polskiego.
Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Lisowskiego

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Językoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8220-209-0
• ISBN druku: 978-83-8220-208-3
• Liczba stron: 322

Pobierz spis treści»

Wstęp 	11
1.	Cele badawcze — źródła — ustalenia terminologiczne	17
2.	Zaplecze metodologiczne	22
3.	Stan badań	30

Rozdział I. Charakterystyka toponimii nowotestamentowej	33
1.	Uwagi na temat frekwencji i funkcji	35
2.	Językowa struktura toponimów 	40
2.1.	Nazwy jednowyrazowe	40
2.2.	Nazwy zestawione	41
2.3.	Nominacje z formułami zwany, ktory jest	42
2.4.	Nominacje z eksplicytnym wyrażeniem objaśniającym	46

Rozdział II. Językowe sposoby przyswajania toponimów nowotestamentowych	51
1.	Translokacja	53
1.1.	Translokacja obcych form nominatywnych 	56
1.1.1.	Translokacja form łacińskich	56
1.1.2.	Translokacja form greckich	57
1.1.3.	Translokacja form łacińskich i / lub greckich 	57
1.2.	Translokacja obcych form przypadków zależnych	59
2.	Adaptacja	63
2.1.	Adaptacja graficzna i fonetyczna	63
2.1.1.	Przejmowanie obcych samogłosek i dyftongów	65
2.1.1.1.	Pozycja nagłosowa	65
2.1.1.2.	Pozycja śródgłosowa	66
2.1.2.	Przejmowanie obcych spółgłosek i grup spółgłoskowych	72
2.1.2.1.	Spółgłoski  przedniojęzykowe	73
2.1.2.2.	Spółgłoski wargowe	76
2.1.2.3.	Spółgłoski tylnojęzykowe	77
2.1.3.	Inne zjawiska	80
2.1.4.	Obce zwyczaje graficzne	80
2.2.	Adaptacja morfologiczna	86
2.2.1.	Adaptacja fleksyjna	87
2.2.1.1.	Nazwy zakończone w łacinie i grece na samogłoskę	90
2.2.1.2.	Nazwy zakończone w łacinie i grece na spółgłoskę	100
2.2.1.3.	Nazwy mające postać liczby mnogiej	110
2.2.2.	Fleksja formacji pochodnych 	113
2.2.2.1.	Etnonimy i nazwy mieszkańców	114
2.2.2.2.	Przymiotniki odmiejscowe (w tym od nazw plemion i mieszkańców) 	115
2.2.2.3.	Odantroponimiczne przymiotniki dzierżawcze	119
2.2.3.	Słowotwórstwo formacji pochodnych	121
2.2.3.1.	Etnonimy i nazwy mieszkańców	123
2.2.3.2.	Przymiotniki odmiejscowe	124
2.2.3.3.	Odantroponimiczne przymiotniki dzierżawcze	127
2.3.	Adaptacja składniowa	130
2.3.1.	Toponimy w strukturze wyrażeń przyimkowych	132
2.3.2.	Toponimy w strukturze nazw mieszkańców i osób związanych z danym miejscem	134
2.3.3.	Toponimy w strukturze nazw zestawionych i deskrypcji	136
2.3.4.	Szyk członów zestawień i deskrypcji toponimicznych	138
3.	Translacja i operowanie wariantami leksykalnymi	140
3.1.	Rodzime ekwiwalenty leksykalne	142
3.2.	Pomiędzy wariantem tradycyjnym a nowszym	147

Rozdział III. Toponimy jako czynnik indywidualizujący język i styl średniopolskich przekładów Nowego Testamentu	155
1.	Wariantywność	157
1.1.	Wariantywność wewnątrzleksemowa toponimów jednoskładnikowych	160
1.2.	Wariantywność leksykalna toponimów jednoskładnikowych	163
1.3.	Wariantywność w zakresie struktury toponimów zestawionych i deskrypcji toponimicznych	167
2.	Wartość stylistyczna toponimów oraz ich udział w indywidualizacji języka i stylu średniopolskich przekładów Nowego Testamentu	171
2.1.	Onimiczne postulaty tłumaczy	172
2.2.	Rola glos i komentarzy marginesowych w kształtowaniu warstwy toponimicznej	174
2.3.	Wybór spośród wariantów współfunkcyjnych	176
2.4.	Działania na strukturze nazw złożonych jako czynnik stylistyczny	178

Zakończenie	181

Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku	197
Zasady redakcyjne	199
Słownik	207

Bibliografia i skróty	295
Źródła	297
Słowniki i źródła pomocnicze	298
Opracowania	300

Summary	317