Pielęgniarstwo ratunkowe
Celem autorów było usystematyzowanie i racjonalizacja działań medycznych podejmowanych przez członków zespołów ratunkowych w stanach nagłych zagrożenia życia. W książce uwzględniono zagadnienia z zakresu podstaw prawnych i organizacji ratownictwa medycznego, kwalifikacji zespołów ratownictwa medycznego i zasad współpracy oraz charakterystykę wybranych, najczęściej występujących stanów zagrożenia życia. Opisano także najważniejsze procedury postępowania pielęgniarskiego w ratownictwie medycznym, w tym procedury samodzielnie wykonywane przez pielęgniarki i asystowanie do procedur diagnostycznych i terapeutycznych wykonywanych przez lekarza. Treści zamieszczone w książce odnoszą się do działań w stosunku do osób dorosłych. Książka jest doskonałym przewodnikiem dla pielęgniarek i przedstawicieli innych zawodów medycznych w zdobywaniu i uzupełnianiu wiedzy niezbędnej w ratowaniu życia ludzi.
1. Wprowadzenie w problematykę pracy pielęgniarki w ratownictwie medycznym 1
1.1. Podstawy prawne i organizacja ratownictwa medycznego w Polsce – Anna Mikos 1
1.2. Kompetencje zawodowe pielęgniarki w ratownictwie medycznym – Maria Kózka, Lucyna Ścisło 5
1.3. Wybrane aspekty pracy pielęgniarki w zespołach ratownictwa medycznego – Maria Kózka, Lucyna Ścisło 13
2. Specyfika pracy pielęgniarki w Zintegrowanym Systemie Ratownictwa Medycznego 19
2.1. Zadania pielęgniarki w Zintegrowanym Systemie Ratownictwa Medycznego – Marek Maślanka 19
2.2. Charakterystyka sprzętu stosowanego w ratownictwie medycznym – Marek Maślanka 24
2.2.1. Sprzęt do udrożnienia dróg oddechowych i wentylacji 24
2.2.2. Mechaniczne i przenośne urządzenia do odsysania 28
2.2.3. Sprzęt do monitorowania i elektroterapii 40
2.2.4. Sprzęt do unieruchomienia i transportu 46
2.2.5. Zestaw unieruchamiający do złamań 52
2.3. Bezpieczeństwo pracy i opieki na miejscu zdarzenia – Barbara Rumian 60
2.3.1. Bezpieczeństwo własne – standardowe środki bezpieczeństwa 60
2.3.2. Całkowita liczba poszkodowanych 61
2.3.3. Niezbędny sprzęt/potrzeba dodatkowych środków 61
2.3.4. Mechanizm urazu – dla chorych urazowych 61
2.3.5. Ogólna ocena sytuacji w wezwaniach pozaurazowych 62
2.4. Ocena chorego na miejscu zdarzenia – Barbara Rumian 64
2.4.1. Szybkie badanie urazowe lub badanie miejscowe 66
2.5. Triage – Marek Maślanka 71
2.6. Dokumentacja zespołów wyjazdowych – Małgorzata Popławska 78
3. Specyfika pracy pielęgniarki w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym 81
3.1. Zadania pielęgniarki w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym – Beata Chilimoniuk 81
3.2. Ocena stanu chorego i segregacja medyczna w SOR – Beata Chilimoniuk 88
3.2.1. Ocena drożności dróg oddechowych i oddechu 88
3.2.2. Ocena układu krążenia 89
3.2.3. Ocena stanu świadomości 89
3.2.4. Badanie pacjenta 89
3.2.5. Segregacja medyczna (triage) 89
3.3. Monitorowanie stanu chorego – Danuta Papież 93
3.3.1. Monitorowanie stanu świadomości 93
3.3.2. Po miar ciśnienia tętniczego krwi 94
3.3.3. Monitorowanie tętna 95
3.3.4. Monitorowanie elektrokardiograficzne 96
3.3.5. Monitorowanie układu oddechowego 97
3.3.6. Pulsoksymetria 98
3.3.7. Kapnografia 98
3.3.8. Monitorowanie układu moczowego 99
3.3.9. Monitorowanie temperatury ciała 99
3.4. Diagnostyka laboratoryjna przy łóżku chorego – Tadeusz Miłowski 101
3.5. Dokumentacja opieki w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym – Danuta Papież 105
4. Wybrane stany zagrożenia życia i postępowanie z chorym 109
4.1. Stany zagrożenia życia w schorzeniach układu oddechowego – Barbara Sokołowska, Wojciech Szczeklik 109
4.1.1. Ostra niewydolność oddechowa 109
4.1.2. Zespół ostrej niewydolności oddechowej 114
4.1.3. Obturacja górnych dróg oddechowych 115
4.1.4. Ciężkie zaostrzenie astmy oskrzelowej. Ciężkie zaostrzenie POChP 116
4.1.5. Ostra zatorowość tętnicy płucnej 119
4.1.6. Odma opłucnowa 121
4.2. Stany zagrożenia życia w schorzeniach układu krążenia – Wojciech Szczeklik, Barbara Sokołowska 125
4.2.1. Nagłe zatrzymanie krążenia 125
4.2.2. Ból w klatce piersiowej 132
4.2.3. Ostre stany wieńcowe. Zawał serca 137
4.2.4. Tamponada serca 140
4.2.5. Stany pilne i naglące związane z nadciśnieniem tętniczym 142
4.2.6. Ostra niewydolność serca 143
4.2.7. Zaburzenia rytmu serca 146
4.3. Ciężka sepsa i wstrząs septyczny – Wojciech Szczeklik 153
4.3.1. Leczenie przeciwdrobnoustrojowe 154
4.3.2. Usunięcie ogniska zakażenia 155
4.3.3. Terapia płynowa 155
4.3.4. Le ki obkurczające naczynia 156
4.4. Stany zagrożenia życia w schorzeniach neurologicznych 157
4.4.1. Udar mózgu – Ewa Czaja 157
4.4.2. Zaburzenia świadomości – Ewa Czaja, Urszula Pieczyrak -Brhel 164
4.4.3. Stan padaczkowy – Urszula Pieczyrak -Brhel 169
4.5. Stany zagrożenia życia w chorobach żył i tętnic – Mariusz Kózka 173
4.5.1. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa 173
4.5.2. Ostre niedokrwienie kończyn 178
4.5.3. Pęknięty tętniak aorty brzusznej 181
4.6. Stany zagrożenia życia w schorzeniach metabolicznych – Anna Gawor, Teresa Gabryś 184
4.6.1. Śpiączka cukrzycowa i hiperglikemia 184
4.6.2. Nieketonowa hiperglikemia hiperosmolarna 190
4.6.3. Hipoglikemia 193
4.7. Stany zagrożenia życia w obrażeniach ciała 200
4.7.1. Obrażenia głowy – Leszek Brongel, Stanisław Kwiatkowski, Piotr Budzyński 200
4.7.2. Obrażenia szyi – Leszek Brongel, Jacek Składzień, Piotr Budzyński 212
4.7.3. Obrażenia kręgosłupa i rdzenia kręgowego – Przemysław Kołakowski 215
4.7.4. Obrażenia klatki piersiowej – Paweł Rybojad, Andrzej Jabłonka 225
4.7.5. Obrażenia jamy brzusznej – Leszek Brongel, Wiesław Jarzynowski, Piotr Budzyński 236
4.7.6. Obrażenia miednicy – Leszek Brongel, Waldemar Hładki, Wiesław Jarzynowski 250
4.7.7. Obrażenia kończyn – Leszek Brongel, Wiesław Jarzynowski, Piotr Budzyński 259
4.7.8. Oparzenia – Leszek Brongel, Piotr Budzyński 270
4.8. Stany zagrożenia życia w zatruciach – Barbara Groszek 279
4.8.1. Zatrucia tlenkiem węgla 279
4.8.2. Zatrucie etanolem, metanolem i glikolem etylenowym 283
4.8.3. Zatrucia lekami 291
5. Procedury postępowania w stanach zagrożenia życia 303
5.1. Badanie fizykalne – Edyta Turkanik 303
5.2. Defibrylacja – Katarzyna Piegza 309
5.3. Dekontaminacja i toaleta pacjenta przy przyjęciu do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego – Bogdan Michalak 313
5.4. Kardiowersja elektryczna – Katarzyna Piegza 316
5.5. Konikopunkcja – Katarzyna Piegza 320
5.5.1. Nakłucie błony pierścieniowo-tarczowej zestawem Quicktrach 322
5.5.2. Nakłucie błony pierścieniowo-tarczowej zestawem Pertrach 323
5.6. Kontrola gotowości sprzętu w karetce – Piotr Korkosz 326
5.7. Nakłucie worka osierdziowego – Paweł Rybojad, Andrzej Jabłonka 329
5.8. Nakłucie lędźwiowe – Małgorzata Urbaniak-Ostrykiewicz 333
5.9. Odbarczenie odmy prężnej – Edyta Turkanik 337
5.10. Ogrzewanie chorego w hipotermii – Małgorzata Urbaniak-Ostrykiewicz 341
5.11. Oznaczenie ośrodkowego ciśnienia żylnego – Ma ria Kóz ka 346
5.12. Pobierania krwi do badania bakteriologicznego – Małgorzata Urbaniak-Ostrykiewicz 349
5.13. Pulsoksymetria – Maria Kózka 353
5.14. Postępowanie w amputacji urazowej – Dariusz Maksymczak, Irena Hordyńska 356
5.15. Postępowanie po ekspozycji zawodowej – Małgorzata Urbaniak-Ostrykiewicz 359
5.16. Przezskórna stymulacja elektryczna – Katarzyna Piegza 365
5.17. Przygotowanie chorego do badań diagnostycznych i zabiegu operacyjnego – Lucyna Gajecka 369
5.17.1. Przygotowanie pacjenta do badania EKG i wykonanie badania 370
5.17.2. Przygotowanie pacjenta do badań radiologicznych i ultrasonograficznych 372
5.17.3. Przygotowanie pacjenta do badań analitycznych 373
5.17.4. Przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego 374
5.18. Przyjęcie chorego do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego – Janina Górkiewicz 376
5.18.1. Przyjęcie chorego w trybie planowym 377
5.18.2. Przyjęcie chorego w trybie nieplanowym ze skierowaniem lub bez skierowania 378
5.18.3. Przyjęcie chorego w trybie nagłym 379
5.19. Przedszpitalne zaopatrywanie ran – Bożena Jaworska 381
5.19.1. Zaopatrzenie rany tłuczonej, szarpanej, ciętej, kłutej, postrzałowej 384
5.19.2. Zaopatrzenie rany z wbitym przedmiotem 385
5.19.3. Zaopatrzenie rany z wytrzewieniem 386
5.19.4. Zaopatrzenie rany po amputacji urazowej 386
5.19.5. Zaopatrzenie rany oparzeniowej 388
5.19.6. Zaopatrzenie rany odmrożeniowej 390
5.20. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa – Marzena Jędrzejczyk 391
5.21. Tamowanie krwotoku – Piotr Kor kosz 398
5.22. Tlenoterapia – Maria Kózka 401
5.23. Transport chorego – Lucyna Gajecka 405
5.24. Triage – Piotr Korkosz 410
5.25. Trudna intubacja dotchawicza – Stanisław Wojtan 414
5.26. Udrażnianie dróg oddechowych – Grzegorz Szelągowski 420
5.26.1. Udrażnia nie dróg oddechowych z użyciem rurki ustno-gardłowej 423
5.26.2. Udrażnianie dróg oddechowych z użyciem rurki nosowo -gardłowej 423
5.26.3. Udrażnianie dróg oddechowych za pomocą przyrządów nadgłośniowych. Maska krtaniowa (LMA) 424
5.26.4. Udrażnianie dróg oddechowych za pomocą przyrządów nadgłośniowych. Rurka krtaniowa (LT) 424
5.26.5. Udrażnianie dróg oddechowych z użyciem rurki dwuświatłowej (typu Combitube) 425
5.26.6. Udrażnianie dróg oddechowych w laryngoskopii bezpośredniej 425
5.27. Unieruchomienie kręgosłupa – Dariusz Maksymczak, Irena Hordyńska 429
5.27.1. Unieruchomienie na desce poszkodowanego leżącego na plecach 431
5.27.2. Unieruchomienie na desce poszkodowanego leżącego na brzuchu 432
5.27.3. Unieruchomienie na desce poszkodowanego stojącego 433
5.27.4. Unieruchomienie na desce poszkodowanego siedzącego w samochodzie 434
5.27.5. Zakładanie kołnierza stabilizującego 435
5.27.6. Zakładanie kamizelki KED 435
5.28. Unieruchomienia złamań – Dariusz Maksymczak, Irena Hordyńska 438
5.28.1. Unieruchomienie kończyn 440
5.28.2. Unieruchomienie obojczyka 440
5.28.3. Unieruchomienie żeber 441
5.28.4. Unieruchomienie miednicy 441
5.29. Usuwanie drenu z jamy opłucnej – Paweł Rybojad, Andrzej Jabłonka 443
5.30. Wentylacja zastępcza za pomocą worka samorozprężalnego – Marzena Jędrzejczyk 445
5.31. Założenie dostępu do jamy szpikowej – Artur Łojek 450
5.31.1. Użycie systemu BIG 452
5.31.2. Użycie systemu F.A.S.T.1 453
5.31.3. Użycie systemu EZ-IO 453
5.32. Założenie dostępu do żyły szyjnej zewnętrznej – Artur Łojek 455
5.33. Założenie kaniuli do tętnicy – Małgorzata Urbaniak-Ostrykiewicz 457
5.34. Założenie drenu do jamy opłucnej – Paweł Rybojad, Andrzej Jabłonka 461
Załącznik nr 1 465
Załącznik nr 2 467
Skorowidz 469
