Odleżyny w praktyce klinicznej. Zapobieganie i leczenie
Nowoczesne, aktualne podejście do profilaktyki i leczenia odleżyn. Autorami publikacji są znani i cenieni specjaliści z wieloletnim doświadczeniem, członkowie zespołów eksperckich dotyczących profilaktyki oraz leczenia odleżyn.
W publikacji omówiono występowanie odleżyn, koszty związane z profilaktyką i leczeniem, koncepcję opieki skoncentrowanej na pacjencie oraz regulacje prawne i zasady kontraktowania świadczeń w zakresie leczenia odleżyn, w tym udzielanej poradzie pielęgniarskiej. Przedstawiono również aktualne podejście do patofizjologii ran odleżynowych, działania profilaktyczne, metody terapii z uwzględnieniem zarówno leczenia miejscowego, jak i ogólnego, a także dokumentację profilaktyki i leczenia odleżyn.
Książka została wzbogacona różnymi narzędziami do oceny odleżyn, schematami ułatwiającymi dobór opatrunków do leczenia miejscowego i opisami przypadków klinicznych wraz z metodami ich leczenia.
Publikacja adresowana zarówno do studentów kierunków medycznych (pielęgniarski, lekarski, fizjoterapia), jak również osób specjalizujących się w dziedzinie leczenia ran.
Wprowadzenie 1
Rozdział 1. Częstość występowania odleżyn i koszty leczenia Maria Kózka 3
Rozdział 2. Opieka skoncentrowana na pacjencie i praktyka pielęgniarska oparta na faktach Maria Kózka 11
Etap pierwszy – oszacowanie potrzeby zmian w praktyce 19
Etap drugi – formułowanie pytania klinicznego 19
Etap trzeci – synteza dowodów naukowych 20
Etap czwarty – plan zmian praktyki 23
Etap piąty – wdrożenie i ocena skutków wprowadzonych zmian w praktyce 23
Etap szósty – zachowanie integralności i utrzymanie zmian poprzez wydanie rekomendacji do zmian, edukację człłu, monitorowanie procesu i wyniku 23
Rozdział 3. Uregulowania prawne i zasady realizacji umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie leczenia ran Małgorzata Gajdek, Anna Maria Malisiewicz, Edyta Lasek 27
Podstawy prawne udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie leczenia ran 27
Kompleksowe leczenie ran przewlekłych 29
Warunki realizacji leczenia ran przewlekłych 34
Uprawnienia pielęgniarki/rza w zakresie leczenia ran 37
Rozdział 4. Porada pielęgniarska w zakresie profilaktyki i leczenia ran Jerzy Krukowski 43
Rozdział 5. Profilaktyka odleżyn Joanna Zofia Przybek-Mita, Izabela Sałacińska, Anna Fąfara, Jan Kachaniuk, Krzysztof Bogusław Fudali, Klaudia Pelczar, Dariusz Bazaliński 57
Czynniki ryzyka rozwoju odleżyn 57
Metody oceny ryzyka odleżyn 62
Czynniki ryzyka rozwoju odleżyn u dzieci 65
Pielęgnacja skóry 70
Metody odciążenia od ucisku 79
Wytyczne w zakresie profilaktyki odleżyn z wykorzystaniem dowodów naukowych 85
Rozdział 6. Leczenie odleżyn Dariusz Bazaliński, Joanna Zofia Przybek-Mita, Mateusz Skórka, Jan Kachaniuk, Paweł Florek, Paulina Szymańska, Krzysztof Bogusław Fudali 95
Klasyfikacja odleżyn 95
Fazy gojenia się ran i czynniki wpływające na proces gojenia 101
Fazy gojenia się ran 101
Czynniki wpływające na proces gojenia rany odleżynowej 104
Metody oczyszczania ran odleżynowych 108
Autoliza z wykorzystaniem opatrunków aktywnych i preparatów o działaniu antyseptycznym 110
Mechaniczne i chirurgiczne opracowanie rany 119
Biologiczny debridement (maggot debridement therapy, MDT) 121
Leczenie chirurgiczne 128
Terapia kontrolowanym podciśnieniem (negative pressure wound therapy, NPWT) 133
Inne metody fizykalne leczenia odleżyn 137
Leczenie urazów ciśnieniowych w obrębie pięt 145
Model opieki nad pacjentem ukierunkowany na leczenie rany z wykorzystaniem alternatywnych i innowacyjnych metod 147
Monitorowanie procesu gojenia rany 150
Opis wybranych przypadków klinicznych 152
Przypadek kliniczny 1 – odleżyna pełnej grubości skóry i tkanki podskórnej 3/4 stopnia według NPIAP 152
Przypadek kliniczny 2 – odleżyny w obrębie pięt 154
Rozdział 7. Odżywianie chorego w profilaktyce i leczeniu odleżyn Paweł Więch, Dariusz Bazaliński, Beata Barańska, Anna Maria Malisiewicz, Edyta Lasek 161
Ocena stanu odżywienia 161
Pomiary antropometryczne 164
Badania biochemiczne 166
Wywiad żywieniowy 169
Badanie składu ciała 170
Standaryzowane skale oceny stanu odżywienia 172
Zapotrzebowanie żywieniowe 173
Suplementacja 175
Leczenie żywieniowe 182
Żywienie dojelitowe 185
Żywienie pozajelitowe 187
Opis wybranych przypadków klinicznych 190
Przypadek kliniczny 1 z wdrożoną interwencją żywieniową 190
Przypadek kliniczny 2 z wdrożoną interwencją żywieniową 192
Rozdział 8. Powikłania ran odleżynowych Dariusz Bazaliński, Zdzisława Chmiel, Joanna Zofia Przybek-Mita, Anna Krawiec 197
Kolonizacja i zakażenie rany 197
Ocena rany 197
Rany trudno gojące się 201
Wysięk z rany i fetor 205
Ropowica rany 209
Przetoki odleżynowe 212
Ból i zaburzenia czucia 213
Ocena bólu 214
Leczenie bólu 215
Spastyka a odleżyny 217
Opis wybranych przypadków klinicznych 218
Przypadek kliniczny 1 – odleżyna o typie podskórnym DTPI 218
Przypadek kliniczny 2 – odleżyna 4 stopnia według NPIAP z ropowicą i SIRS 220
Rozdział 9. Odleżyny u chorych onkologicznie i u kresu życia Dariusz Bazaliński, Joanna Zofia Przybek-Mita, Anna Wójcik, Anna Krawiec 225
Założenia organizacyjne opieki nad chorym z uszkodzeniem skóry u kresu życia 225
Uszkodzenia i owrzodzenia skóry w przebiegu zaawansowanej choroby nowotworowej 226
Odleżyna Kennedy 232
Problemy w opiece nad chorym z destrukcją skóry w przebiegu nowotworu 236
Opis wybranych przypadków klinicznych 243
Przypadek kliniczny 1 − odleżyny pełnej grubości skóry i tkanki podskórnej 3/4 stopnia według NPIAP w obrębie kończyn (TB-TTIs) 243
Przypadek kliniczny 2 − odleżyny u kresu życia 245
Załączniki 251
Skorowidz 275
