Regulacja finansowania usług publicznych w Europie

• Druk: 2015
• Seria / cykl: MONOGRAFIE
• Autor: Łukasz Grzejdziak
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Książka zawiera kompleksową analizę przepisów europejskich odnoszących się do problematyki dopuszczalności udzielania pomocy publicznej w celu finansowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, czyli usług publicznych. Autor dokonał szczegółowej wykładni aktualnego stanu prawnego, identyfikując najważniejsze tendencje rozwojowe tej dziedziny prawa europejskiego. Ponadto sformułował konkretne propozycje zmian europejskiej regulacji usług publicznych.



Publikacja jako jedyna na rynku zawiera omówienie i analizę najnowszego orzecznictwa sądów europejskich, w tym wyroku w sprawie Altmark, oraz decyzji Komisji Europejskiej dotyczących zgodności finansowania usług publicznych z regułami pomocy państwa. Dodatkowo praca odwołuje się do dorobku piśmiennictwa europejskiego i krajowego, uwzględniając najnowsze pozycje europejskiej literatury przedmiotu.



Adresaci:

Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla prawników - specjalistów prawa europejskiego, prawa konkurencji i prawa pomocy publicznej, zainteresowanych sposobem oceny zgodności z regułami pomocy państwa wszelkiego rodzaju środków wsparcia udzielanych na rzecz przedsiębiorstw. Zainteresuje także pracowników organów administracji publicznej będących organizatorami usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, a także przedsiębiorców będących operatorami usług publicznych i doradców ekonomicznych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-264-9474-1
• ISBN druku: 978-83-264-8328-8
• EAN: 9788326494741
• Liczba stron: 564

Wykaz skrótów  | str. 17

Wprowadzenie  | str. 19

Rozdział I
Pomoc państwa - między obiektywną koncepcją a subiektywnym stosowaniem  | str. 31

1. Wokół definicji pojęcia "pomoc państwa"  | str. 31
1.1. Uwagi ogólne  | str. 31
1.2. Próby sformułowania definicji pojęcia "pomoc państwa" przez doktrynę  | str. 33
1.3. Elementy definicyjne terminu "pomoc państwa"  | str. 36
2. Pomoc jako korzyść dla beneficjenta  | str. 42
2.1. Szerokie znaczenie przesłanki korzyści  | str. 42
2.2. Cel i przyczyny udzielenia wsparcia jako kryteria oceny środka jako pomocy państwa  | str. 46
2.3. Charakter korzyści udzielanej przedsiębiorstwu  | str. 50
2.3.1. Korzyść nieodpłatna  | str. 50
2.3.2. Korzyść nieosiągalna w normalnych warunkach rynkowych  | str. 51
2.3.3. Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym - od warunku korzyści do warunku przewagi  | str. 54
3. Selektywność pomocy państwa  | str. 57
3.1. Uwagi ogólne  | str. 57
3.2. Podejście funkcjonalne do przesłanki selektywności  | str. 61
3.3. Próby zdefiniowania kryteriów selektywności pomocy państwa  | str. 64
3.4. Kryterium zgodności z naturą lub ogólną strukturą systemu  | str. 68
4. Przesłanka interwencji państwa lub przy użyciu zasobów państwowych  | str. 70
4.1. Uwagi ogólne  | str. 70
4.2. Pomoc państwa lub przy użyciu zasobów państwowych - alternatywa czy koniunkcja?  | str. 72
4.3. Przypisywalność środka państwu  | str. 78
4.4. Wyrok w sprawie Pearle - ukształtowanie treści przesłanki pomocy państwa lub przy użyciu zasobów państwowych  | str. 82
5. Koncepcja pomocy państwa - obiektywna czy nie?  | str. 84
6. Rola obiektywnej koncepcji pomocy państwa w systemie kontroli udzielania pomocy państwa  | str. 90

Rozdział II
Usługi publiczne - między wolnym rynkiem a solidarnością społeczną  | str. 94

1. Wprowadzenie  | str. 94
2. Usługi publiczne areną konfliktu wartości  | str. 95
2.1. Usługi publiczne jako instrument realizacji zasady solidarności społecznej  | str. 95
2.2. Konkurencja jako instrument maksymalizacji efektywności gospodarczej  | str. 98
2.2.1. Uwagi wstępne  | str. 98
2.2.2. Początki szkoły chicagowskiej  | str. 98
2.2.3. Podstawowe założenia teoretyczne szkoły chicagowskiej  | str. 100
2.2.4. Rewolucja ekonomiczna w prawie konkurencji  | str. 103
2.2.5. Recepcja teorii chicagowskiej w Europie - rewolucja ekonomiczna w europejskim prawie konkurencji  | str. 105
2.2.6. Cel czy cele europejskiego prawa konkurencji?  | str. 110
2.3. Efektywność czy wartości społeczne? Dylematy organizacji działalności w sektorach usług publicznych  | str. 113
3. Odmienne tradycje organizacji usług publicznych w państwach członkowskich  | str. 115
3.1. Uwagi wstępne  | str. 115
3.2. Francuska koncepcja service public  | str. 117
3.2.1. Geneza i ogólne założenia doktryny service public  | str. 117
3.2.2. Wokół pojęcia service public  | str. 119
3.2.3. Naczelne zasady prawa usług publicznych  | str. 121
3.3. Brak prawnej tradycji regulacji usług publicznych w Wielkiej Brytanii  | str. 122
4. Argument kontynentalny a argument anglosaski w dyskusji o stosowaniu reguł konkurencji w sektorach usług publicznych  | str. 125
5. "Urynkowienie" usług publicznych i jego skutki  | str. 129
6. Wnioski końcowe  | str. 133

Rozdział III
W drodze ku europejskiemu prawu usług publicznych  | str. 136

1. Wprowadzenie  | str. 136
2. Punkt wyjścia - neoliberalizm i konstytucjonalizm gospodarczy  | str. 139
2.1. Doktryna ordoliberalna u aksjologicznych podstaw integracji europejskiej  | str. 139
2.1.1. Podstawowe założenia ideologii ordoliberalnej  | str. 139
2.1.2. Rola konkurencji w doktrynie ordoliberalnej  | str. 142
2.1.3. Ideologiczne oddziaływanie ordoliberałów - społeczna gospodarka rynkowa i GWB  | str. 144
2.2. Neoliberalne korzenie integracji europejskiej i europejskiego prawa konkurencji  | str. 146
2.2.1. Ordoliberałowie wobec integracji europejskiej  | str. 146
2.2.2. Traktat rzymski jako konstytucja gospodarcza  | str. 148
2.2.3. Prawo konkurencji jako fundament konstytucji gospodarczej Unii Europejskiej  | str. 148
2.3. Konkurencja a wartości socjalne w okresie dominacji konstytucjonalizmu gospodarczego  | str. 151
2.3.1. Deficyt socjalny w traktacie rzymskim  | str. 151
2.3.2. Artykuł 106 ust. 2 TFUE jako rozgraniczenie sfer prawa europejskiego i krajowego  | str. 152
3. Erozja koncepcji "konstytucji gospodarczej" we Wspólnocie i "zwrot publiczny" w prawie konkurencji  | str. 153
3.1. Uwagi wstępne  | str. 153
3.2. Ofensywa rynku wewnętrznego i polityki przemysłowej  | str. 154
3.3. Spadek znaczenia wolnej konkurencji jako zasady o randze konstytucyjnej oraz "zwrot publiczny" w prawie konkurencji  | str. 156
3.4. W kierunku nowej roli prawa pomocy państwa  | str. 158
3.5. Artykuł 106 TFUE w centrum "zwrotu publicznego". Początki liberalizacji  | str. 160
4. Traktat amsterdamski i jego następstwa - w kierunku europejskiego prawa usług publicznych  | str. 163
4.1. Uwagi wstępne  | str. 163
4.2. Reakcja przedstawicieli solidarnościowej koncepcji usług publicznych  | str. 164
4.3. Amsterdamski kompromis  | str. 166
4.4. Wprowadzenie do Traktatu art. 7d (art. 14 TFUE) w ocenie doktryny  | str. 169
4.5. Znaczenie art. 14 TFUE - wnioski  | str. 173
4.6. Artykuł 14 TFUE w odbiorze Komisji - komunikat dotyczący usług w interesie ogólnym z 2000 r.  | str. 178
4.7. Znaczenie art. 36 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dla kształtowania się europejskiej koncepcji świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym  | str. 180
4.8. Zielona i Biała księga dotyczące usług w interesie ogólnym - niedokończony rozdział debaty o miejsce usług publicznych w Europie  | str. 183
4.9. Traktat lizboński i protokół w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym  | str. 184
5. Wnioski końcowe  | str. 186

Rozdział IV
Wyłączenie od reguł konkurencji w oparciu o przepis art. 106 ust. 2 TFUE  | str. 189

1. Wprowadzenie  | str. 189
2. Podmiotowy zakres stosowania art. 106 ust. 2 TFUE  | str. 192
2.1. Podmiotowe przesłanki stosowania art. 106 ust. 2 TFUE  | str. 192
2.2. Pojęcie "usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym"  | str. 196
2.2.1. Uwagi ogólne  | str. 196
2.2.2. Interes gospodarczy czy działalność gospodarcza?  | str. 198
2.2.3. Zasada (względnej) swobody definicji usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym  | str. 203
2.2.4. Zakres pojęcia "interes ogólny" - przedmiot misji w interesie publicznym  | str. 205
2.3. Powierzenie obowiązków świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym (przesłanka powierzenia)  | str. 212
2.3.1. Uwagi ogólne  | str. 212
2.3.2. Zindywidualizowany charakter powierzenia obowiązków świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym  | str. 215
2.3.3. Forma powierzenia obowiązków związanych z wykonywaniem usług w ogólnym interesie gospodarczym  | str. 217
2.3.4. Treść aktu powierzenia obowiązków związanych z wykonywaniem usług w ogólnym interesie gospodarczym  | str. 221
3. Warunek proporcjonalności (konieczności) wyłączenia od norm traktatowych  | str. 224
3.1. Wykładnia gramatyczna przesłanki proporcjonalności  | str. 224
3.2. Wczesne orzecznictwo - zawężająca wykładnia art. 106 ust. 2 TFUE  | str. 225
3.3. Test Corbeau i jego zastosowanie  | str. 228
3.3.1. Sprawa Corbeau  | str. 228
3.3.2. Zastosowanie testu Corbeau w sprawie Almelo  | str. 232
3.3.3. Wyroki w sprawach monopoli energetycznych  | str. 233
3.4. Wyroki w sprawach Dusseldorp i Air Inter - powrót do wcześniejszego podejścia?  | str. 235
3.5. Szeroka wykładnia przesłanki proporcjonalności - wyrok w sprawie Ambulanz Glöckner  | str. 238
4. Warunek braku zakłócenia handlu w zakresie sprzecznym z interesem Unii  | str. 240
5. Wnioski końcowe  | str. 243

Rozdział V
Przedsiębiorstwo jako podmiot wyłączenia spod reguł konkurencji w oparciu o art. 106 ust. 2 TFUE  | str. 248

1. Wprowadzenie  | str. 248
2. Podmiotowość przedsiębiorstwa  | str. 251
3. Pojęcie działalności gospodarczej w europejskim prawie konkurencji  | str. 258
3.1. Kryterium klasyfikacji charakteru działalności  | str. 258
3.2. Wykonywanie prerogatyw władzy publicznej a działalność gospodarcza  | str. 263
3.3. Działalność gospodarcza a edukacja publiczna  | str. 270
3.4. Działalność zorganizowana na zasadach solidarności społecznej a działalność gospodarcza  | str. 274
3.4.1. Wyrok w sprawie Poucet - odejście od funkcjonalnej koncepcji działalności gospodarczej?  | str. 274
3.4.2. Wyroki w sprawach FFSA, Brentjes i Albany - wąskie rozumienie pojęcia "solidarność społeczna"  | str. 277
3.4.3. Sprawa AOK Bundesverband - nie wystarczy konkurować, by być przedsiębiorstwem?  | str. 279
3.4.4. Wyrok w sprawie FENIN - implementacja zasady upstream/downstream do europejskiego prawa konkurencji  | str. 284
4. Wnioski końcowe  | str. 290

Rozdział VI
Od rekompensaty po pomoc państwa i z powrotem. Debata dotycząca stosowania reguł pomocy państwa do rekompensat wykonywania UOIG w okresie poprzedzającym wyrok Altmark  | str. 297

1. Wprowadzenie  | str. 297
2. Okres wczesnego rozwoju orzecznictwa  | str. 302
2.1. Jedna odpowiedź, wiele pytań - sprawa Steinike und Weinlig  | str. 302
2.2. Koncepcja quid pro quo - sprawa ADBHU  | str. 304
3. Okres burzliwej debaty. Orzecznictwo w przededniu Altmark  | str. 307
3.1. Wymóg notyfikacji - sprawa Banco de Credito Industrial  | str. 307
3.2. Podejście pomocowe - sprawy FFSA i SIC  | str. 311
3.3. Wyrok w sprawie CELF - art. 106 ust. 2 TFUE a reguły proceduralne  | str. 316
3.4. Wyrok w sprawie Ferring - podejście kompensacyjne  | str. 318
4. W kierunku standardu Altmark. Jak opanować "powódź" pomocy państwa?  | str. 324
4.1. Uwagi wstępne  | str. 324
4.2. Opinie rzecznika generalnego Legera w sprawie Altmark  | str. 326
4.3. Opinie F. Jacobsa w sprawie GEMO i C. Stix-Hackl w sprawie Enirisorse. Koncepcja mieszana  | str. 332
4.4. Głosy doktryny w dyskusji w przededniu Altmark  | str. 337
5. Rekompensaty wykonywania usług publicznych w praktyce Komisji przed wydaniem wyroku w sprawie Altmark  | str. 345
6. Wnioski końcowe  | str. 348

Rozdział VII
Test Altmark i pakiet legislacyjny z 2005 r. Pierwsza europejska regulacja dopuszczalności publicznego finansowania UOIG  | str. 353

1. Wprowadzenie  | str. 353
2. Wyrok w sprawie Altmark - test klasyfikacji jako pomocy państwa rekompensat wykonywania usług publicznych  | str. 356
3. Wyrok w sprawie Altmark w ocenie doktryny  | str. 360
3.1. Uwagi ogólne dotyczące treści wyroku  | str. 360
3.2. Uwagi dotyczące warunku powierzenia  | str. 362
3.3. Uwagi dotyczące warunku uprzedniego określenia parametrów obliczania rekompensaty  | str. 364
3.4. Uwagi dotyczące warunku proporcjonalności rekompensaty  | str. 367
3.5. Kryterium efektywności w ocenie doktryny  | str. 368
3.5.1. Alternatywa wyłonienia operatora usług publicznych w trybie przetargu  | str. 368
3.5.2. Alternatywa zastosowania metody porównania do efektywnego operatora (benchmarking)  | str. 372
4. Wstępna ocena rozstrzygnięcia TSUE w sprawie Altmark  | str. 376
4.1. Normatywny charakter testu Altmark  | str. 376
4.2. Test Altmark jako test zgodności z warunkami rynkowymi  | str. 378
4.3. Problem siły i charakteru związku między obowiązkami z tytułu usługi publicznej a rekompensatą ich wykonywania. Test Altmark jako koncepcja kompromisowa  | str. 382
5. Pakiet legislacyjny Komisji w sprawie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym z 2005 r.  | str. 385
5.1. Geneza wydania pakietu legislacyjnego z 2005 r.  | str. 385
5.2. Podstawowe założenia i wzajemna relacja elementów pakietu legislacyjnego Komisji z 2005 r.  | str. 388
5.3. Zakres stosowania pakietu legislacyjnego z 2005 r.  | str. 391
5.4. Przesłanki powierzenia obowiązków z tytułu UOIG i zgodności z interesem Unii  | str. 393
5.5. Przesłanki proporcjonalności rekompensaty obowiązków z tytułu UOIG  | str. 395
6. Wnioski końcowe  | str. 399

Rozdział VIII
Pakiet Almunii  | str. 405

1. Wprowadzenie  | str. 405
2. Pakiet Almunii  | str. 406
2.1. Geneza i założenia reformy pakietu z 2005 r.  | str. 406
2.2. Wejście w życie i struktura pakietu Almunii  | str. 412
2.3. Komunikat wyjaśniający  | str. 414
2.4. Decyzja nr 2012/21/UE  | str. 416
2.5. Zasady ramowe UE  | str. 422
2.6. Rozporządzenie nr 360/2012  | str. 427
3. Ocena Pakietu Almunii  | str. 431
3.1. Pakiet Almunii w perspektywie systemowej  | str. 431
3.2. Pakiet Almunii a dywersyfikacja reguł dotyczących finansowania UOIG  | str. 435
3.3. Pakiet Almunii z punktu widzenia praktyki stosowania prawa  | str. 441
3.4. Pakiet Almunii w perspektywie aksjologicznej  | str. 447

Rozdział IX
Stosowanie europejskiej regulacji finansowania usług publicznych przez organy Unii Europejskiej  | str. 451

1. Wprowadzenie  | str. 451
2. Test Altmark w orzecznictwie sądów europejskich  | str. 453
2.1. Sprawy GEMO i Enirisorse  | str. 453
2.2. Sprawa Combus  | str. 457
2.3. Wyrok w sprawie Servizi Ausiliari Dottori Commercialisti  | str. 459
2.4. Wyrok w sprawie BUPA  | str. 462
2.4.1. Wprowadzenie i stan faktyczny  | str. 462
2.4.2. Rozstrzygnięcie Sądu UE  | str. 464
2.4.3. Wnioski dotyczące treści rozstrzygnięcia  | str. 468
2.5. Orzecznictwo po wydaniu wyroku w sprawie BUPA  | str. 472
3. Stosowanie testu Altmark w praktyce Komisji Europejskiej  | str. 478
3.1. Uwagi ogólne  | str. 478
3.2. Interpretacja warunku efektywności w praktyce Komisji  | str. 482
3.3. Interpretacja pozostałych warunków testu Altmark w praktyce Komisji  | str. 492
4. Interpretacja warunków standardu Altmark przez komunikat wyjaśniający  | str. 495
5. Stosowanie pakietu Almunii w praktyce Komisji Europejskiej  | str. 499
6. Wnioski końcowe  | str. 503

Rozdział X
Obowiązujący reżim prawny w zakresie finansowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Wnioski, uwagi de lege ferenda  | str. 508

1. Rekonstrukcja norm prawnych obowiązującego reżimu prawnego w zakresie finansowania UOIG  | str. 508
2. Obowiązujący reżim prawny w zakresie finansowania UOIG jako element europejskiego prawa usług publicznych  | str. 514
3. Obowiązujący reżim prawny w zakresie finansowania UOIG a obiektywna koncepcja pomocy państwa. Spójność czy dysonans?  | str. 517
4. Koncepcja rozsądnego zysku i założenia metody porównania z modelowym operatorem - test Altmark jako źródło błędów typu II  | str. 523
5. Deficyt pewności prawnej w zakresie finansowania UOIG. Identyfikacja "przecieków w tamie pomocy państwa"  | str. 531
6. Wokół problemu ratio testu Altmark  | str. 537
7. Uwagi de lege ferenda  | str. 540

Bibliografia  | str. 549