Ryzyko w finansowej ocenie projektów inwestycyjnych. Wybrane zagadnienia

• Druk: Katowice, 2010
• Autor: Krystian Pera, Krzysztof Marcinek, Monika Foltyn-Zarychta, Piotr Saługa, Piotr Tworek
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Badania nad opłacalnością inwestowania można uznać jako podwaliny intelektualne i początek rozwoju metodyki finansowej analizy wielu zagadnień finansowych, w tym planowanych projektów inwestycyjnych. Dalszy rozwój w zakresie wykorzystania wartości bieżącej netto w ocenie projektów inwestycyjnych, wzbogacany o immanentny ich element, tj. ryzyko. Wśród wielu nowych zasadniczych rozwiązań metodycznych, które stopniowo rozwijały analizę projektów inwestycyjnych, uwzględniając kwestię ryzyka znajdowała się koncepcja drzew decyzyjnych. Kolejny krok, o znaczeniu fundamentalnym dla rozwoju omawianej problematyki, stanowiła możliwość wykorzystania symulacji komputerowej w analizie ryzyka projektów inwestycyjnych. Kamieniem milowym w rozwoju podejść do analizy ryzyka, w tym także wykorzystanych w ocenie projektów inwestycyjnych, stanowiło wprowadzenie do świata finansów model wyceny aktywów kapitałowych. Model ten umożliwił m.in. sporządzanie analizy wpływu ryzyka projektu na decyzje akcjonariuszy, rozpatrujących projekt w kontekście budowy portfeli inwestycyjnych. Kolejne kamienie milowe w omawianej dziedzinie, to model wyceny opcji oraz koncepcja opcji rzeczowych, których wykorzystanie zapoczątkowało istotne zmiany w podejściu do ryzyka i tym samym do oceny projektów inwestycyjnych. Wymienione główne rozwiązania metodyczne, a także inne, które pojawiały się na przestrzeni lat w obszarze współczesnych finansów, jak również rozwiązania w innych dziedzinach nauki, w szczególności w badaniach operacyjnych (np. metody sieciowe czy programowanie dynamiczne) wpłynęły na stałą ewolucję metod oceny projektów inwestycyjnych, w tym sposobów uwzględniania ryzyka. Rozwój ten starano się odzwierciedlić w strukturze niniejszego opracowania.

Niniejsza praca jest rezultatem dwuetapowych badań naukowych przeprowadzonych w ramach badań statutowych w okresie 2008-2009 w Katedrze Inwestycji i Nieruchomości Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach przy współudziale Katedry Matematyki Stosowanej UE w Katowicach, a także Instytutu Gospodarowania Surowcami Mineralnymi i Energią PAN w Krakowie. Badania posiadały zarówno charakter teoriopoznawczy, jak i wymiar aplikacyjny oraz empiryczny. W monografii tło empiryczne stanowią wyniki badań zamieszczone w treści dwóch pierwszych rozdziałów pracy. Badania zostały przeprowadzone wśród największych przedsiębiorstw w Polsce sklasyfikowanych według rankingu tygodnika „Polityka”.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7246-634-1
• Liczba stron: 208

WSTĘP	9
Rozdział I. RYZYKO PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH - ZAGADNIENIA OGÓLNE	13
	1. Wprowadzenie	13
	2. Niepewność i ryzyko w inwestowaniu rzeczowym	15
	3. Źródła ryzyka projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw	22
	4. Specyfika ryzyka projektów inwestycyjnych	26
	5. Zarządzanie ryzykiem w projektach inwestycyjnych	31
	6. Syntetyczna prezentacja wybranych wyników badań empirycznych	39
Rozdział II. TRADYCYJNE METODY KWANTYFIKACJI RYZYKA W FINANSOWEJ OCENIE	45
	1. Wprowadzenie	45
	2. Budżetowanie kapitałów w przedsiębiorstwie - ogólna charakterystyka w kontekście ryzyka projektów	46
	3. Syntetyczna prezentacja tradycyjnych metod uwzględniania ryzyka projektu inwestycyjnego	51
		3.1. Metody pośrednio uwzględniające ryzyko projektu	53
			3.1.1. Analiza wrażliwości	53
			3.1.2. Analiza scenariuszy	62
			3.1.3. Analiza drzew decyzyjnych	69
		3.2. Metody bezpośrednio uwzględniające ryzyko projektu	73
			3.2.1. Metoda stopy dyskonta uwzględniającej ryzyko	73
			3.2.2. Metoda ekwiwalentu pewności	79
			3.2.3. Inne metody bezpośrednio uwzględniające ryzyko	84
	4. Wyniki badań empirycznych - syntetyczna prezentacja	85
Rozdział III. WYKORZYSTANIE WYBRANYCH METOD BADAŃ OPERACYJNYCH	89
	1. Wprowadzenie	89
	2. Metody sieciowe – analiza sieciowa przedsięwzięć	91
		2.1. Uwagi wstępne	91
		2.2. Konstruowanie sieci czynności	92
		2.3. Wyznaczenie ścieżki krytycznej - szacowanie oczekiwanego czasu realizacji projektu	93
		2.4. Określenie zadania optymalizacyjnego – funkcji celu	96
	3. Procedura analitycznej hierarchizacji - AHP	99
		3.1. Istota metody	99
		3.2. Porównanie parami kryteriów i alternatyw oraz weryfikacja spójności	100
		3.3. Budowa rankingu - podjęcie decyzji inwestycyjnej	103
	4. Metoda ELECTRE jako analiza wieloatrybutowa oparta na dominacjach stochastycznych	104
		4.1. Podstawowe pojęcia	104
		4.2. Typy funkcji użyteczności	105
		4.3. Model wyboru wariantów projektów	106
	5. Programowanie liniowe	111
		5.1. Uwagi wstępne	111
		5.2. Model projektowania budżetowego inwestycji - wariant podstawowy i jego rozszerzenia	114
	6. Programowanie dynamiczne	119
		6.1. Podstawowe założenia metody	119
		6.2. Zagadnienie statycznej alokacji zasobów	120
		6.3. Model dynamicznej alokacji zasobów	123
	7. Podsumowanie	126
Rozdział IV. OCENA EKONOMICZNA PROJEKTÓW Z ZASTOSOWANIEM SYMULACJI PROBABILISTYCZNEJ	127
	1. Wprowadzenie	127
	2. Procedura symulacji Monte Carlo	129
	3. Nieporozumienia związane ze stosowaniem symulacji stochastycznej	134
	4. Wady i warunki ograniczające symulacji stochastycznej	136
	5. Analiza ekonomiczna projektu z wykorzystaniem symulacji Monte Carlo	138
		5.1. Założenia	143
		5.2. Wyniki symulacji	147
Rozdział V. KONCEPCJA OPCJI RZECZOWYCH W STRATEGII ZARZĄDZANIA RYZYKIEM	153
	1. Wariantowość realizacyjna projektu inwestycyjnego a jego wartość	153
		1.1. Jednoscenariuszowość tradycyjnego ujęcia metod dyskontowych	153
		1.2. Strategiczna wartość projektu inwestycyjnego - analiza wielu scenariuszy	155
	2. Wykorzystanie koncepcji opcji rzeczowych do oceny efektywności projektu inwestycyjnego	157
		2.1. Uwaga terminologiczna	157
		2.2. Istota i charakterystyka opcji rzeczowych	157
	3. Problematyka wyceny opcji rzeczowych	163
		3.1. Model portfela replikującego	164
		3.2. Założenie MAD	166
		3.3. Metoda prawdopodobieństw neutralnych względem ryzyka	167
		3.4. Metoda drzewa dwumianowego	169
		3.5. Zastosowanie modelu Blacka-Scholesa-Mertona do wyceny opcji rzeczowych	172
	4. Szacowanie wartości opcji rzeczowej - przykład liczbowy	173
		4.1. Podstawowe dane wejściowe do obliczeń	177
		4.2. Kalkulacja wartości bieżącej brutto i wartości zaktualizowanej netto	179
		4.3. Kalkulacja wartości strategicznej projektu	182
			4.3.1. Oszacowanie zmienności projektu	183
			4.3.2. Określenie modelu iloczynowego drzewa dwumianowego	185
			4.3.3. Konstrukcja modelu wyceny opcji i obliczenie wartości strategicznej	186
	5. Podsumowanie	190
LITERATURA	193
SPIS RYSUNKÓW	205
SPIS TABEL	207