Szkoła Główna. Tom 1
Tom poświęcony historii Szkoły Głównej Warszawskiej, działającej w latach 1862–1869. Zawiera cenne informacje dotyczące organizacji uczelni, realizowanych programów nauczania, wybitnych wykładowców z nią związanych, miejsca tej instytucji w historiografii polskiej, a także teksty poświęcone obrazowi Szkoły Głównej w oczach jej uczniów i ówczesnego społeczeństwa.
Publikacja powstała w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW we współpracy z naukowcami z ośmiu polskich ośrodków akademickich i badawczych.
Wyszliśmy z założenia, że jakkolwiek miejsce Szkoły Głównej w biografii zbiorowej pozytywistów i ich rówieśników jest doskonale znane, to wciąż warto pytać o doświadczenia indywidualne zarówno jej studentów, jak i wykładowców, o międzypokoleniowe więzi kształtowane na uczelni, a także o różne praktyki komunikacyjne, dzięki którym utrwalała się – na bieżąco i po latach – jej renoma. Zależało nam przede wszystkim na nowej lekturze rozmaitych świadectw piśmienniczych, pozwalających zrekonstruować obieg wymiany intelektualnej, transmisję wiedzy, idei, doświadczeń między kolejnymi pokoleniami polskiej inteligencji […]. Interesowały nas różne typy tekstów […], które dokumentowały dorobek uczelni, kształtowały jej wizerunek kulturowy oraz współtworzyły jej historię i legendę. Chcieliśmy wskazać na wielość dyskursów i odmiennych narracji poświęconych Szkole Głównej. (Z tekstu - Od redaktorów.
Kręgi wpływów, listy pytań)
A volume devoted to the history of the Warsaw School of Economics, operating in the years 1862–1869. It contains valuable information on the organization of the university, its curricula, outstanding lecturers associated with it, the place of this institution in Polish historiography, as well as texts devoted to the image of the
Main School in the eyes of its students and the society of that time.
The publication was created at the Institute of Polish Literature of the Faculty of Polish Studies of the
University of Warsaw in cooperation with scientists from eight Polish academic and research centers.
We assumed that although the place of the Main School in the collective biography of positivists and their peers is well known, it is still worth asking about the individual experiences of both its students and lecturers, about the intergenerational ties formed at the university, as well as about various communication practices, thanks to which its reputation was consolidated - on an ongoing basis and after many years. First of all, we wanted a new reading of various literary evidence, which would allow us to reconstruct the circulation of intellectual exchange, the transmission of knowledge, ideas and experiences between successive generations of the Polish intelligentsia […]. We were interested in various types of texts [...] that documented the achievements of the university, shaped its cultural image and co-created its history and legend. We wanted to point out the multitude of discourses and different narratives about the Main School. (From the text - From the editors. Influence circles, lists of questions)
Urszula Kowalczuk, Łukasz Książyk, Od redaktorów. Kręgi wpływów, listy pytań 7
„PORZĄDEK ŚWIATA I PORZĄDEK WIEDZY”
Tadeusz Budrewicz, „Ewangelia wiedzy”. Odczyty profesorów Szkoły Głównej 13
Ewa Paczoska, Encyklopedia i duch uniwersytetu 31
Dawid Maria Osiński, Terminowanie w szkole oświeconych? Szkoła Główna wobec Oświecenia. Słownik wybranych pojęć 43
Barbara Brzuska, „Nic tak nie podnosi ducha jak czytanie klasyków!” O przekładach autorów antycznych w kręgu Szkoły Głównej 73
Marta M. Kacprzak, Literatura staropolska w Szkole Głównej 115
Damian Włodzimierz Makuch, Psychologia w Szkole Głównej 153
Tomasz Sobieraj, Idee Szkoły Głównej w rocznicowych wspomnieniach jej wychowańców 177
ZBLIŻENIA I ODDALENIA
Elżbieta Dąbrowicz, „Nikły ślad”? Szkoła Główna w doświadczeniu biograficznym Ignacego Baranowskiego 193
Jarosław Ławski, Edukacja i światopogląd. Uniwersytety Zygmunta Glogera 209
Ewa Ihnatowicz, Na obrzeżach Szkoły Głównej 227
POCZĄTEK I „KONIEC”
Grażyna Borkowska, Konstelacja Szkoły Głównej. Józef Mianowski 247
Grzegorz Marchwiński, Spokój w Szkole Głównej. Uwagi na temat publicznego obiegu pojęć i wyobrażeń w Warszawie na początku lat 60. XIX wieku 265
Dorota Kielak, O „pośmiertnej historii” Szkoły Głównej w latach I wojny światowej 281
Urszula Kowalczuk, Bronisław Chlebowski w kręgu Szkoły Głównej 299
Grzegorz P. Bąbiak, „Ostatnie dni Szkoły Głównej”. Z kart zapomnianego pamiętnika Juliana Bartoszewicza 327
Aneks
Grzegorz P. Bąbiak, Szkoła Główna (1862–1869). Źródła i stan badań 343
Bibliografia 353
Indeks osób 367
