Transformacja polska Dokumenty i analizy 1990
Drugi z zapowiedzianych czterech tomów dokumentów systematycznie zbieranych przez Stanisława Gomułkę, głównego doradcę wicepremiera i ministra finansów Leszka Balcerowicza oraz kilku kolejnych ministrów finansów, zawiera około 250 dotąd niepublikowanych archiwaliów z 1990 roku. Dotyczą one najważniejszych problemów polskiej transformacji społeczno-gospodarczej, mają różny charakter i różną rangę. Są to: ministerialne programy, zespołowe i indywidualne projekty reform i zmian w polityce gospodarczej, listy intencyjne rządu do Międzynarodowego Funduszu Walutowego, listy ważnych osobistości (np. prezydenta G. Busha do premiera T. Mazowieckiego), odręczne notatki. Ukazują organizację ekonomicznej części rządu, jego eksperckie zaplecze, proces podejmowania ważnych decyzji. W 1990 roku władza mogła wielu wydawać się monolitem. Dlatego tak ciekawe są ujawniane w publikowanych tu dokumentach wątpliwości, spory i dyskusje.
Najwięcej dokumentów powstało przy okazji wprowadzania w życie planu Balcerowicza, a także korekt polityki gospodarczej w drugiej połowie 1990 roku. Czytelnik znajdzie tu również dokumenty ilustrujące: współpracę władz polskich z MFW i Bankiem Światowym, tworzenie programu prywatyzacji, początkową fazę negocjacji w sprawie redukcji długu zagranicznego.
Atmosferę tego brzemiennego w wydarzenia roku przybliżają rozmowy Tadeusza Kowalika ze Stanisławem Gomułką oraz Stefanem Kawalcem – ówczesnym szefem gabinetu Balcerowicza.
Stanisław Gomułka urodzony w 1940 roku, ukończył studia na Wydziale Fizyki i Matematyki UW (1962), w wieku 26 lat obronił doktorat z ekonomii. Pozbawiony pracy etatowej za działalność opozycyjną, emigruje w 1969 roku do Danii, a w 1970 roku przenosi się do Wielkiej Brytanii. Trzydzieści pięć lat pracuje w słynnej London School of Economics. W latach 80. wykłada także na czołowych uczelniach amerykańskich (Havard University, Stanford University, Columbia University, Pennsylvania University). W 1985 roku angażuje się w projektowanie reform w Polsce, najpierw jako doradca MFW, a od 1989 roku jako doradca kolejnych rządów. Negocjuje zmniejszenie długu zagranicznego z klubami Paryskim i Londyńskim. Kontynuuje działalność akademicką na uczelniach zagranicznych i polskich, publikuje prace poświęcone przemianom gospodarczym w Europie Środkowej i Wschodniej.
Jego dorobek naukowy to kilkanaście książek i około 100 artykułów, głównie dotyczących teorii wzrostu gospodarczego. W 2008 roku na krótko zostaje wiceministrem finansów, później wraca do działalności naukowej i eksperckiej. Obecnie jest głównym ekonomistą Business Centre Club.
Tadeusz Kowalik urodzony w 1926 roku, absolwent Wydziału Prawa UW i Instytutu Nauk Społecznych przy KC PZPR. Profesor nauk humanistycznych i ekonomicznych w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN. W latach 1956–1958 redaktor naczelny tygodnika Życie Gospodarcze, między 1967 a 1992 rokiem kierował redakcją dzieł Oskara Langego i Michała Kaleckiego. W sierpniu 1980 roku członek komisji ekspertów MKS Stoczni Gdańskiej. Współzałożyciel: Towarzystwa Kursów Naukowych (Uniwersytetu Latającego), Solidarności Pracy, Unii Pracy, Fundacji Polska Praca. Spędził dziesięć lat w ośrodkach naukowych Wiednia, Genewy, Cambridge, Toronto, Sztokholmu, Waszyngtonu, Los Angeles. Ostatnie książki: Systemy gospodarcze, efekty i defekty reform i zmian ustrojowych (2005); Polska transformacja (2009).
