Transmisja kultury w rodzinie i w szkole

• Druk: Warszawa, 2010
• Autor: Joanna Bielecka-Prus
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Pierwsze całościowe omówienie dorobku Basila Bernsteina, w którym autorka:

przedstawia model transmisji kultury w obszarze socjolingwistyki i socjologii edukacji;
porządkuje podstawową terminologię dotyczącą procesu transmisji kultury w rodzinie i szkole;
analizuje wkład Bernsteina w rozwój nauk społecznych, poddając krytyce omawiany model oraz wskazując dalsze kierunki badań.


[...] teoria wyjaśnia przyczyny niepowodzenia w upowszechnianiu wykształcenia na poziomie średnim i wyższym oraz barier awansu społecznego w społeczeństwach nowoczesnych. Biorąc pod uwagę fakt, że system szkolnictwa w Polsce sprzyja segregacji i selekcji, przy jednoczesnym zapotrzebowaniu społeczeństwa polskiego na ludzi dobrze wykształconych, teoria Bernsteina może dostarczyć narzędzi teoretycznych stymulujących badania, które wskazałyby dalsze kierunki reformy polskiej oświaty.


(Ze Wstępu)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-21074-8
• ISBN druku: 978-83-01-16257-3
• Liczba stron: 384

Wstęp	9
Rozdział 1. Geneza modelu transmisji kultury Basila Bernsteina	27
	1.1. Rozwój teorii komunikowania społecznego	27
		1.1.1. Krytyka strukturalizmu językoznawczego na gruncie socjologii języka	28
		1.1.2. Od języka formalnego i publicznego do kodów socjolingwistycznych	36
		1.1.3. Od koncepcji kodów socjolingwistycznych do analizy dyskursu	64
	1.2. Miejsce teorii Bernsteina w brytyjskiej socjologii stratyfikacji i edukacji	69
		1.2.1. Językowe uwarunkowania niepowodzeń szkolnych: teoria deficytu językowego i jego krytyka	70
		1.2.2. Nowa socjologia edukacji	75
		1.2.3. Teorie reprodukcji ekonomicznej i kulturowej a teoria transmisji kultury	79
Rozdział 2. Kody jako media transmisji kultury	89
	2.1. Kod jako „głęboka” zasada regulatywna	89
		2.1.1. Zasady klasyfikacji i ramy	95
		2.1.2. Reguły rozpoznawania kontekstu i użycia znaczeń	101
		2.1.3. Zmiana kodu w procesie komunikacji: „głos” i „przekaz”	108
		2.1.4. Kod a habitus	111
		2.1.5. Kody a procedury interpretacyjne w etnometodologii	113
	2.2. Klasowe podstawy kodów transmisji kultury	115
		2.2.1. Geneza kodów rozwiniętych i ograniczonych	115
		2.2.2. Dystrybucja orientacji kodowych a struktura społeczna	118
		2.2.3. Władza jako czynnik kontrolujący wytwarzanie i dystrybucję kodów	131
	2.3. Kontrola symboliczna w procesie transmisji kultury	136
		2.3.1. Pojęcie pola	137
		2.3.2. Pole produkcji	138
		2.3.3. Pole kontroli symbolicznej i jego struktura	140
		2.3.4. Pole edukacji jako część pola kontroli symbolicznej	145
Rozdział 3. Proces przyswajania orientacji kodowych w rodzinie	153
	3.1. Socjalizacja jako proces komunikacyjny w ujęciu Bernsteina	154
		3.1.1. Podstawowe konteksty socjalizacji pierwotnej	160
		3.1.2. System ról w rodzinie a formy komunikacji między rodzicami i dziećmi	163
		3.1.3. Komunikowanie w regulacyjnym kontekście socjalizacyjnym	166
		3.1.4. Komunikowanie w instrukcyjnym kontekście socjalizacyjnym	168
	3.2. Miejsce rodziny w strukturze klasowej a orientacja kodowa dziecka	171
		3.2.1. Indywidualizacja procesu wychowania w rodzinach klasy średniej	176
		3.2.2. Kontrola dziecka w rodzinach robotniczych	179
		3.2.3. Forma kontroli symbolicznej a rozwój poznawczy i moralny dziecka	180
		3.2.4. Orientacje kodowe a płeć dziecka	182
		3.2.5. Krytyka modelu klasowego zróżnicowania przyswajania orientacji kodowych	183
Rozdział 4. Kody transmisji wiedzy edukacyjnej	189
	4.1. Kod edukacyjny jako zasada regulująca przekaz wiedzy i praktyk pedagogicznych	189
		4.1.1. Komunikacja w klasie szkolnej	191
		4.1.2. Struktura programu nauczania	195
		4.1.3. Pedagogia jako forma transmisji wiedzy szkolnej	196
		4.1.4. Klasyfikacja i rama kodu edukacyjnego	200
		4.1.5. Przyswajanie zasad klasyfikacji i ramy w kontekstach pedagogicznych	204
	4.2. Kod kolekcji jako kod reprodukcji wiedzy edukacyjnej	206
		4.2.1. Program nauczania w kodzie kolekcji	206
		4.2.2. System organizacyjny szkoły	209
		4.2.3. Pedagogia widzialna: dominująca rola nauczyciela w przekazie kultury	212
		4.2.4. Typy kodów kolekcji	216
	4.3. Charakterystyka kodu integracji	217
		4.3.1. Program nauczania w kodzie integracji	217
		4.3.2. System organizacyjny szkoły	218
		4.3.3. Pedagogia niewidzialna: aktywna rola ucznia w transmisji kultury	220
	4.4. Problem instytucjonalizacji kodów integracji w instytucjach edukacyjnych	225
		4.4.1. Geneza pedagogii niewidzialnej	226
		4.4.2. Wprowadzenie kodu integracji do instytucji edukacyjnych	228
		4.4.3. Wpływ zmian w strukturze klasowej na instytucjonalizację kodu integracji	234
		4.4.4. Czynniki makro- i mikrospołeczne sprzyjające instytucjonalizacji kodów integracji	239
		4.4.5. Krytyka koncepcji kodów edukacyjnych	243
	4.5. Kulturowa reprodukcja nierówności społecznych w instytucjach edukacyjnych	247
		4.5.1. Kulturowe przyczyny niepowodzenia szkolnego	248
		4.5.2. Proces etykietyzacji dzieci z rodzin robotniczych	254
		4.5.3. Nierówności edukacyjne w kodzie kolekcji	257
		4.5.4. Nierówności edukacyjne w kodzie integracji	261
		4.5.5. Demokratyzacja procesu transmisji wiedzy w instytucjach edukacyjnych	263
Rozdział 5. Społeczne konstruowanie dyskursów pedagogicznych	271
	5.1. Porządki znaczeń w dyskursie pedagogicznym	272
		5.1.1. Dyskurs pedagogiczny jako forma transmitowanej wiedzy	272
		5.1.2. Urządzenie pedagogiczne jako zespół reguł dyskursu pedagogicznego	276
		5.1.3. Reguły dystrybucyjne: społeczny podział wiedzy w społeczeństwie nowoczesnym	280
	5.2. Struktura pola rekontekstualizacji	286
		5.2.1. Pole intelektualne dyskursu pedagogicznego	289
		5.2.2. Oficjalne i pedagogiczne pole rekontekstualizacji dyskursu	290
		5.2.3. Nadzór państwa nad polem rekontekstualizacji	294
		5.2.4. Reguły oceniania w polu edukacyjnym	296
	5.3. Dyskurs instrukcyjny i regulacyjny: transmisja wiedzy i ładu moralnego	299
		5.3.1. Przekaz wiedzy i kompetencji w dyskursie instrukcyjnym	302
		5.3.2. Transmisja ładu społecznego za pośrednictwem dyskursu regulacyjnego	302
		5.3.3. Typy i funkcje rytuałów szkolnych	304
		5.3.4. Postawy rodziców i ich dzieci wobec dyskursów pedagogicznych	308
	5.4. Kształtowanie tożsamości uczniów w dyskursie pedagogicznym	311
		5.4.1. Tożsamość jako wytwór działań pedagogicznych	312
		5.4.2. Tożsamość pedagogiczna w społeczeństwie ponowoczesnym	317
		5.4.3. Krytyka koncepcji tożsamości pedagogicznej	320
Zakończenie	325
Bibliografia	335
Słownik terminów teorii Basila Bernsteina	357
Biogram Basila Bernsteina	361
Zestawienie prac Basila Bernsteina	362
Zestawienie prac o dorobku Basila Bernsteina	367
Indeks nazwisk	369
Indeks rzeczowy	376