Bankowe terminowe umowy walutowe

• Druk: 2020
• Seria / cykl: ZAGADNIENIA PRAWNE
• Autor: Mariusz Korpalski
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Jest to pierwsza publikacja dotycząca ryzyka walutowego ujętego od strony cywilnoprawnej.


W książce omówiono przyczyny, zakres i metody ochrony klienta, który zawiera z bankiem terminową umowę walutową. W szczególności przedstawiono sytuację klientów banków w zakresie umów już zawartych w latach 2004–2010, ale również tych umów, które mogą być oferowane w przyszłości. Przybliżono również zagadnienia związane z obowiązkami banku w fazie zawierania bankowej umowy walutowej oraz wadliwością bankowej umowy walutowej wynikającą z naruszenia przez bank obowiązków towarzyszących jej zawarciu.


Autor skoncentrował się na wyjaśnieniu problemów prawnych pojawiających się przy ocenie proponowanych przez banki umów terminowych z elementem walutowym, w tym głównie:

opcji walutowych,
kredytów denominowanych oraz
kredytów indeksowanych do waluty obcej.



Problematykę tę zaprezentowano w szerszej perspektywie, korzystając zarówno z dorobku wypracowanego w obcych porządkach prawnych, jak i prawa unijnego, a także w pewnym stopniu z nauk ekonomicznych. W pracy uwzględniono ponadto najnowsze piśmiennictwo i orzecznictwo dotyczące tej tematyki.


Adresaci:
Książka będzie stanowiła pomoc w pracy adwokatom, radcom prawnym, sędziom, a także przedsiębiorcom, menedżerom firm, będących klientami banków.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8187-685-8
• ISBN druku: 978-83-8187-425-0
• EAN: 9788381876858
• Liczba stron: 332

Wykaz skrótów | str. 11 
 
Wstęp | str. 17 
 
Rozdział I 
Zmienność kursu walutowego jako element zobowiązania wynikającego z umowy bankowej | str. 23 
1. Założenia terminologiczne | str. 23 
1.1. Tworzenie siatki pojęciowej | str. 23 
1.2. Pojęcia podstawowe | str. 24 
2. Pojęcia instrumentów pochodnych oraz instrumentów kredytowych | str. 30 
2.1. Pojęcie instrumentów pochodnych | str. 30 
2.1.1. Definicja instrumentu pochodnego | str. 30 
2.1.2. Podział instrumentów pochodnych | str. 33 
2.2. Pojęcie instrumentów kredytowych | str. 37 
3. Czynności bankowe wyeksponowane na ryzyko zmiany kursu walutowego | str. 39 
4. Elementy konstrukcji prawnej instrumentów pochodnych w instrumentach kredytowych | str. 42 
4.1. Instrumenty kredytowe z klauzulami walutowymi jako instrumenty hybrydowe | str. 42 
4.2. Umowa kredytu indeksowanego do waluty obcej jako umowa mieszana | str. 47 
4.3. Umowa kredytu denominowanego do waluty obcej jako umowa mieszana | str. 49 
4.4. Dodatkowe uprawnienia prawokształtujące klienta banku | str. 54 
5. Regulacja instrumentów pochodnych oraz instrumentów kredytowych | str. 56 
5.1. Semiimperatywność norm | str. 56 
5.2. Implementacja dyrektywy MiFID 2004/39/WE | str. 58 
5.3. Implementacja dyrektywy MiFID 2014/65/UE | str. 63 
5.4. Aktualna regulacja instrumentów pochodnych | str. 65 
5.5. Regulacja instrumentów kredytowych | str. 67 
5.5.1. Ustawa – Prawo bankowe | str. 67 
5.5.2. Konsumenckie prawo kredytowe | str. 68 
 
Rozdział II 
Zarządzanie ryzykiem jako rola banku w obrocie | str. 73 
1. Zarządzanie ryzykiem jako rola banku w całym systemie prawa | str. 73 
2. Kwantyfikacja ryzyka inwestycyjnego | str. 76 
2.1. Pomiar ryzyka inwestycyjnego jako pozytywna przesłanka ograniczania ryzyka | str. 76 
2.2. Paradygmat zmierzenia i redukcji każdego ryzyka | str. 78 
2.3. Empiryczne problemy redukcji ryzyka inwestycyjnego | str. 80 
2.3.1. Nieprzystawalność algorytmów do rzeczywistości | str. 80 
2.3.2. Brak możliwości przewidywania przyszłych zjawisk przez analizę danych historycznych | str. 83 
2.3.3. Subiektywność modeli wyceny derywatów | str. 87 
2.4. Wymóg umownego sprecyzowania zasad wyceny | str. 93 
3. Ograniczanie przez bank ryzyka własnego i ryzyka klienta | str. 95 
4. Rola pracowników banku w umownym kształtowaniu rozkładu ryzyka w bankowych umowach walutowych | str. 98 
4.1. Zachęty motywacyjne pracowników banków a dysfunkcjonalność bankowych umów walutowych | str. 98 
4.2. Prawidłowy system motywacyjny | str. 103 
 
Rozdział III 
Swoiste cechy stosunków bankowych związanych z przenoszeniem ryzyka | str. 106 
1. Rozróżnienie domen bankowości tradycyjnej i inwestycyjnej | str. 106 
2. Umowy należące typologicznie do bankowości inwestycyjnej w praktyce kontraktowej bankowości tradycyjnej | str. 112 
3. Ryzyko ponoszone przez klienta w bankowości tradycyjnej i inwestycyjnej | str. 114 
3.1. Podejście tradycyjne do ryzyka ponoszonego przez klienta | str. 114 
3.2. Podejście inwestycyjne do ryzyka ponoszonego przez klienta | str. 115 
3.3. Wypieranie trwałych relacji umownych przez relacje incydentalne | str. 117 
3.4. Zwracanie uwagi na przechodzenie do domeny inwestycyjnej | str. 120 
3.5. Kredytowanie rozliczenia instrumentu pochodnego | str. 122 
4. Uzasadnione oczekiwania co do rozkładu ryzyka walutowego w umowach bankowych | str. 125 
4.1. Oczekiwania klienta w bankowości tradycyjnej (zero risk tolerance) | str. 125 
4.2. Oczekiwania klienta w bankowości inwestycyjnej (best execution) | str. 126 
4.3. Pojęcia zero risk tolerance i best execution a zobowiązania rezultatu i starannego działania | str. 130 
4.4. Zakres ryzyka zakładanego przez klienta | str. 131 
4.5. Transakcje pochodne zabezpieczające przed ryzykiem walutowym | str. 135 
 
Rozdział IV 
Niepewność wysokości świadczenia wynikającego z bankowej umowy walutowej | str. 141 
1. Transfer ryzyka walutowego jako cel umowy | str. 141 
2. Relewantny prawnie cel umowy | str. 146 
2.1. Cel umowy a wykładnia oświadczeń woli | str. 146 
2.2. Typowe cele klienta banku | str. 153 
2.3. Zawieranie umów w warunkach ekstremum rynkowego | str. 157 
3. Warunek zawieszający jako mechanizm transferu ryzyka walutowego | str. 161 
4. Zbliżony rozkład ryzyka w bankowej umowie walutowej i umowie ubezpieczenia | str. 168 
5. Transfer ryzyka walutowego jako skutek zawarcia umowy bankowej | str. 174 
 
Rozdział V 
Obowiązki banku w fazie zawierania bankowej umowy walutowej | str. 181 
1. Uzasadnienie (ratio legis) obowiązków banku | str. 181 
1.1. Przewaga faktyczna i prawna banku nad klientem | str. 181 
1.2. Znaczenie zaufania w umowach bankowych | str. 186 
1.3. Pojęcie banku jako instytucji zaufania publicznego | str. 192 
2. Źródła obowiązków banku | str. 196 
2.1. Klauzule generalne jako źródła obowiązków banku | str. 196 
2.1.1. Zasady współżycia społecznego | str. 196 
2.1.2. Natura i cel umowy a klauzula rozsądku | str. 199 
2.1.3. Klauzule generalne a ochrona klienta na rynku finansowym | str. 203 
2.2. Zasady deontologii jako źródło powinności banku | str. 207 
2.3. Obowiązki banku a treść umowy | str. 214 
3. Zakres obowiązków banku | str. 219 
3.1. Podmiotowy zakres ochrony klienta według MiFID | str. 219 
3.2. Wykładnia przepisów prawa wzmacniająca ochronę klienta banku | str. 222 
3.3. Wykładnia oświadczeń woli w procesie ustalania treści obowiązków banku | str. 225 
3.4. Obowiązki banku a występowanie przez klienta z zewnętrznym doradcą | str. 229 
4. Szczegółowe obowiązki banku | str. 233 
4.1. Obowiązek uwzględniania interesu klienta | str. 233 
4.2. Obowiązek kompetencji | str. 236 
4.3. Obowiązek informacji | str. 237 
4.4. Obowiązek doradzania | str. 241 
4.5. Obowiązek odmowy zawarcia transakcji | str. 248 
 
Rozdział VI 
Wadliwość bankowej umowy walutowej wynikająca z naruszenia przez bank obowiązków towarzyszących jej zawarciu | str. 251 
1. Nieistnienie umowy | str. 251 
2. Nieważność bezwzględna całej umowy | str. 256 
2.1. Charakter sankcji | str. 256 
2.2. Naruszenie natury zobowiązania | str. 263 
2.3. Naruszenie zasad współżycia społecznego przy zawieraniu umowy | str. 266 
3. Częściowa wadliwość umowy | str. 269 
3.1. Nieważność częściowa umowy gospodarczej | str. 269 
3.2. Bezskuteczność częściowa umowy konsumenckiej | str. 273 
4. Nieważność względna jako skutek zawarcia umowy w warunkach błędu | str. 281 
5. Uprawnienie do żądania sądowej modyfikacji umowy | str. 291 
6. Niedopuszczalność ograniczania sankcji wadliwości umowy | str. 294 
 
Wnioski końcowe | str. 303 
 
Bibliografia | str. 305 
 
Wykaz krajowych aktów normatywnych | str. 316 
 
Wykaz unijnych i zagranicznych aktów normatywnych | str. 317 
 
Wykaz orzeczeń krajowych | str. 319 
 
Wykaz orzeczeń unijnych i zagranicznych | str. 325 
 
Wykaz źródeł internetowych | str. 329 
 
Pozostałe źródła | str. 331