Kryminalistyka. Czyli o współczesnych metodach dowodzenia przestępstw

• Druk: 2020
• Seria / cykl: ZAGADNIENIA PRAWNE
• Autor: Ewa Gruza, Jarosław Moszczyński, Mieczysław Goc
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Publikacja kompleksowo omawia współczesne zastosowanie oraz możliwości taktyki i techniki kryminalistycznej, a także kierunki ich rozwoju. Jest napisana jasnym, komunikatywnym językiem, zaś przedstawiane rozważania teoretyczne poparto przykładami z praktyki, wzbogaconymi o liczne schematy i barwne ilustracje.
Autorzy – uznani przedstawiciele nauki kryminalistyki, będący jednocześnie biegłymi i ekspertami w swoich dziedzinach – uwzględniają najnowsze osiągnięcia naukowe, w tym nowe metody badań śladów wdrożone do praktyki kryminalistycznej i nowe kierunki wykorzystania kryminalistyki (audyt śledczy czy legal compliance).
Opracowanie szczegółowo przedstawia m.in.:

metody przesłuchania oraz kryteria oceny wiarygodności zeznań i wyjaśnień,
aktualne możliwości badań kryminalistycznych śladów i dowodów rzeczowych,
postępowanie na miejscu przestępstwa (zabezpieczanie śladów kryminalistycznych, pobieranie materiału porównawczego do badań),
oględziny oraz metody ujawniania i zabezpieczania śladów.

Adresaci:Książka jest przeznaczona dla prawników praktyków i aplikantów zawodów prawniczych, a także biegłych, funkcjonariuszy policji, techników kryminalistyki oraz studentów prawa, bezpieczeństwa i studiów z zakresu kryminalistyki i kryminologii. Będzie też nieocenionym źródłem wiedzy dla wszystkich osób zainteresowanych tą fascynującą dziedziną nauki.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8187-542-4
• ISBN druku: 978-83-8187-646-9
• EAN: 9788381875424
• Liczba stron: 736

Wykaz skrótów 15

Wstęp 19

Rozdział I
Początki, zakres i zadania kryminalistyki 21
1. Krótki zarys dziejów kryminalistyki 21
2. Definicja i zakres kryminalistyki 24
3. Funkcje i zasady kryminalistyki 27
4. Etyka w kryminalistyce 30

Rozdział II
Ślady kryminalistyczne 35
1. Pojęcie śladu kryminalistycznego 35
2. Klasyfikacja śladów kryminalistycznych 37
2.1. Ślady materialne 38
2.2. Ślady zjawiskowe 40
2.3. Ślady cyfrowe 40
2.4. Ślady idealne 41
2.5. Inne klasyfikacje śladów 42
3. Ujawnianie (wykrywanie) śladów kryminalistycznych 43
4. Zabezpieczanie formalnoprocesowe śladów kryminalistycznych 44
5. Zabezpieczanie techniczne śladów kryminalistycznych 46
6. Funkcje śladów kryminalistycznych 48

Rozdział III
Ekspertyza kryminalistyczna 51
1. Podstawowe zagadnienia ekspertyzy kryminalistycznej 51
1.1. Czynności badawcze 53
1.2. Wiadomości specjalne 53
1.3. Biegły 54
1.4. Organ procesowy 56
1.5. Opinia – sprawozdanie i wnioski 57
1.6. Opinia jako dowód w procesie 59
1.7. Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy 60
2. Rodzaje ekspertyz 60
3. Ogólna problematyka badań kryminalistycznych – identyfikacja kryminalistyczna 67
4. Problem kategorycznej identyfikacji indywidualnej 73

Rozdział IV
Dowód w postępowaniu karnym 81
1. Rodzaje dowodów 81
2. Kryminalistyczna ocena czynności dowodowych 83
3. Dopuszczalność dowodów naukowych 86
4. Dowód poszlakowy 89
5. Paradygmaty kryminalistyki 91
6. Subiektywizm i obiektywizm badań kryminalistycznych 94
7. Efekt CSI 95
8. Współczesne metody dowodzenia 98
8.1. Audyt śledczy 99
8.2. Legal compliance 100

Rozdział V
Reakcja na zawiadomienie o przestępstwie 103
1. Źródła pierwszych informacji o zdarzeniu 103
2. Pościg 106
3. Poszukiwania 108
4. Zasadzki i pułapki kryminalistyczne 109
5. Ujęcie i zatrzymanie osoby 114

Rozdział VI
Metody wspomagające proces wykrywczy 117
1. Wykorzystanie psa służbowego 117
2. Profilowanie kryminalistyczne 120
3. Niekonwencjonalne źródła informacji 126

Rozdział VII
Czynności operacyjno-rozpoznawcze 133
1. Pojęcie, cele i podstawy prawne 133
2. Zasady, formy i metody pracy operacyjnej 136
3. Obserwacja 138
4. Wywiad 139
5. Współpraca z osobowymi źródłami informacji 139
6. Kombinacja operacyjna 141
7. Kontrola operacyjna 141
8. Zakup kontrolowany 142
9. Przesyłka niejawnie nadzorowana 143
10. Analiza kryminalna 144

Rozdział VIII
Planowanie postępowania przygotowawczego. Wersje kryminalistyczne 151
1. Plan postępowania przygotowawczego 151
2. Zasady tworzenia i weryfikowania wersji kryminalistycznych 154

Rozdział IX
Podstawy psychologii zeznań 159
1. Proces formowania się zeznań 159
2. Etapy formowania się zeznań 163
3. Wpływ czynników obiektywnych i subiektywnych na proces formowania się zeznań 169
4. Przyczyny i rodzaje błędów w zeznaniach 173

Rozdział X
Przesłuchanie 179
1. Zasady ogólne 179
2. Przesłuchanie świadka 182
3. Przesłuchanie podejrzanego 191

Rozdział XI
Przesłuchania szczególne 199
1. Przesłuchanie biegłego 199
2. Przesłuchanie dziecka 202
3. Przesłuchanie osób w podeszłym wieku 207
4. Przesłuchanie osób w ciężkim stanie zdrowia 208
5. Konfrontacja 211

Rozdział XII
Metody oceny zeznań i wyjaśnień 215
1. Badanie prawdziwości i szczerości wypowiedzi 215
2. Badania wariograficzne i ich dopuszczalność 222
3. Psychologiczny analizator stresu 227
4. Hipnoza 229
5. Narkoanaliza 233
6. Termowizja 234

Rozdział XIII
Inne czynności procesowo-kryminalistyczne 237
1. Okazanie 237
2. Przeszukanie 244
3. Wizja lokalna 249
4. Eksperyment dowodowy 250

Rozdział XIV
Oględziny 255
1. Oględziny jako czynność procesowo-kryminalistyczna 255
2. Cele i zadania oględzin 257
3. Organizacja oględzin miejsca zdarzenia 260
4. Metody prowadzenia oględzin miejsca zdarzenia 262
5. Etapy oględzin miejsca zdarzenia 264
5.1. Etap przygotowawczy – czynności poprzedzające właściwe oględziny miejsca zdarzenia 264
5.2. Etap zasadniczy – oględziny właściwe 266
5.3. Etap końcowy oględzin 268
6. Oględziny zewnętrzne zwłok oraz oględziny osoby (ciała) i rzeczy 269
6.1. Oględziny zwłok 269
6.2. Oględziny osoby 273
6.3. Oględziny rzeczy 274
7. Podstawowe zasady dokonywania oględzin 275
8. Wyposażenie techniczne wykorzystywane w trakcie oględzin 279
9. Dokumentowanie oględzin 284
9.1. Protokół oględzin 284
9.2. Zabezpieczenie techniczne i procesowe śladów ujawnionych podczas oględzin 286
9.3. Dokumentacja fotograficzna 287
9.4. Skanowanie 3D 293
9.5. Szkice i plany kryminalistyczne 294
10. Wykorzystanie wyników oględzin w postępowaniu przygotowawczym 299
11. Najczęstsze błędy w oględzinach 300

Rozdział XV
Antropometryczne metody identyfikacji człowieka 305
1. Portret pamięciowy 305
1.1. Rys historyczny 305
1.2. Komputerowy portret obrazowy 309
2. Identyfikacja osób na podstawie fotografii 316
3. Odtwarzanie wizerunku osób na podstawie czaszki 317
4. Inne metody identyfikacji zwłok 322

Rozdział XVI
Daktyloskopia 325
1. Podstawy daktyloskopii 325
2. Morfologia linii papilarnych 326
3. Ujawnianie śladów linii papilarnych 332
3.1. Rodzaje śladów linii papilarnych 332
3.2. Metody ujawniania i zabezpieczania śladów linii papilarnych 333
4. Daktyloskopowanie 347
4.1. Podstawy prawne daktyloskopowania 347
4.2. Daktyloskopowanie osób 349
4.3. Daktyloskopowanie zwłok 354
5. Identyfikacja daktyloskopijna 355
5.1. Registratury daktyloskopijne 355
5.2. Funkcjonowanie systemów AFIS 356
5.3. AFIS w Polsce 358
5.4. Ekspertyza daktyloskopijna 361
5.4.1. Informacje ogólne 361
5.4.2. Standardy identyfikacji daktyloskopijnej 361
5.4.3. Ocena wieku śladów daktyloskopijnych 364

Rozdział XVII
Inne metody identyfikacji dermatoskopijnej oraz odontoskopia 367
1. Cheiloskopia 367
1.1. Podstawy biologiczne identyfikacji cheiloskopijnej 367
1.2. Pobieranie materiału porównawczego do identyfikacji cheiloskopijnej 370
1.3. Ekspertyza cheiloskopijna 372
2. Otoskopia 372
2.1. Biologiczne podstawy otoskopii 374
2.2. Pobieranie materiału porównawczego do identyfikacji otoskopijnej 376
2.3. Ekspertyza otoskopijna 377
3. Odontoskopia 377
3.1. Budowa zębów człowieka 378
3.2. Rodzaje śladów zębów 379
3.3. Zabezpieczanie śladów zębów 382
3.4. Ekspertyza odontoskopijna 383
4. Gantiskopia 385
4.1. Rodzaje śladów rękawiczek 385
4.2. Pobieranie materiału porównawczego do badań gantiskopijnych 389
4.3. Ekspertyza gantiskopijna 390

Rozdział XVIII
Badania biologiczne 391
1. Pojęcie i rodzaje śladów biologicznych 391
2. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów biologicznych 394
2.1. Uwagi ogólne 394
2.2. Ujawnianie i zabezpieczanie plam krwawych 395
2.3. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów śliny 396
2.4. Ujawnianie i zabezpieczanie włosów 396
2.5. Zabezpieczanie śladów biologicznych spod paznokci 397
2.6. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów biologicznych w przypadku zgwałcenia 397
2.7. Ujawnianie i zabezpieczanie innych śladów biologicznych 398
3. Rekonstrukcja przebiegu zdarzenia na podstawie śladów krwi 398
4. Klasyczne badania śladów biologicznych 404
5. Badania DNA 405
6. Baza danych DNA 412
6.1. Podstawy prawne 412
6.2. Struktura i funkcjonowanie bazy danych DNA 413

Rozdział XIX
Entomologia sądowa 417
1. Pojęcie i zakres badań 417
2. Rys historyczny 418
3. Owady 419
4. Ślady entomologiczne 421
5. Metody szacowania czasu zgonu 421
5.1. Metoda rozwojowa 421
5.2. Metoda sukcesyjna 422
6. Ekspertyza entomologiczna 423

Rozdział XX
Osmologia 425
1. Pojęcie i charakterystyka śladów zapachowych 425
2. Zabezpieczanie śladów zapachowych 426
3. Pobieranie materiału porównawczego do badań osmologicznych 432
4. Pobieranie materiałów kontrolnych i uzupełniających 435
5. Badania śladów zapachowych – ekspertyza osmologiczna 435
6. Podstawowe pojęcia z zakresu badań osmologicznych 440

Rozdział XXI
Badania dokumentów 443
1. Pojęcie i rodzaje dokumentów 443
2. Zabezpieczanie dokumentów jako śladów kryminalistycznych 447
3. Badania pisma maszynowego 450
4. Badania odbitek i odcisków pieczątek 455
5. Badania wydruków komputerowych 458
6. Nowe technologie w badaniach dokumentów 462
7. Badania chronologii zapisów (wieku względnego) 467
8. Badania wieku bezwzględnego pisma 470
9. Techniczne badania dokumentów i zabezpieczenia antyfałszerskie 471
10. Przygotowanie materiału porównawczego do badań technicznych dokumentów i zapisów drukowanych 476

Rozdział XXII
Badania pisma ręcznego i podpisów 481
1. Właściwości pisma ręcznego 481
2. Badania identyfikacyjne pisma ręcznego 483
3. Ewolucja metod badań identyfikacyjnych pisma ręcznego 485
3.1. Metoda kaligraficzna 485
3.2. Metoda sygnalityczna 486
3.3. Metoda grafologiczna 488
3.4. Metody grafometryczne 488
3.5. Metody eksperymentalne 492
4. Metoda graficzno-porównawcza badań pisma ręcznego 493
5. Badania pismoznawcze kopii dokumentów 500
6. Grafologia a ekspertyza pismoznawcza 503
7. Badania podpisów 509
7.1. Pojęcie i rodzaje podpisów 509
7.2. Rodzaje fałszerstw podpisów 510
7.3. Metodyka badań podpisów 517
8. Badania wieku podpisów (zapisów) na podstawie analizy cech graficznych 521
9. Badania elektronicznych podpisów i zapisów ręcznych (biometrycznych) 521
10. Zastosowanie metod komputerowych w ekspertyzie pismoznawczej 523
10.1. Uwagi ogólne – problem obiektywizacji badań pismoznawczych 523
10.2. Globalgraf 525
10.3. Edytor i inne programy 536
11. Katalog cech pisma ręcznego z uwzględnieniem parametrów wyznaczanych w programach komputerowych 538
12. Materiał porównawczy do badań pisma ręcznego i podpisów 543
12.1. Materiał porównawczy do klasycznych badań pisma ręcznego i podpisów 543
12.2. Materiał porównawczy do badań elektronicznych zapisów ręcznych 547
12.3. Niestandardowe techniki pobierania materiału porównawczego 547

Rozdział XXIII
Fonoskopia 551
1. Pojęcie i zakres badań fonoskopijnych 551
2. Zabezpieczanie materiału do badań fonoskopijnych 561
3. Przygotowanie materiału porównawczego do badań fonoskopijnych 562

Rozdział XXIV
Mechanoskopia 567
1. Pojęcie i zakres badań mechanoskopijnych 567
2. Ślady mechanoskopijne 572
3. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów mechanoskopijnych 576
4. Pobieranie materiału porównawczego 580
5. Identyfikacja mechanoskopijna, rodzaje badań 582
6. Funkcja informacyjna śladów mechanoskopijnych 586

Rozdział XXV
Badania broni palnej 589
1. Pojęcie broni palnej 589
2. Rodzaje broni palnej 594
3. Pojęcie, rodzaje i budowa amunicji 602
4. Budowa i zasady działania broni palnej 607
5. Ślady użycia broni palnej i ich kryminalistyczne znaczenie 609
5.1. Ślady na ostrzelanej powierzchni 609
5.2. Ślady na elementach naboju 616
5.3. Broń palna jako ślad i ślady na tej broni 622
5.4. Ślady na osobie strzelającej 622
6. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów użycia broni palnej 626
6.1. Zabezpieczanie broni i śladów jej użycia 626
6.2. Zabezpieczanie śladów GSR 628
7. Pobieranie materiału porównawczego 634
8. Podstawowy zakres kryminalistycznych badań broni palnej 634
9. Kartoteki i zbiory broni palnej oraz amunicji 635

Rozdział XXVI
Traseologia 639
1. Rodzaje śladów obuwia 639
2. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów obuwia 641
2.1. Fotografowanie 641
2.2. Wykonywanie odlewów 642
2.3. Przenoszenie na folię 643
2.4. Wykorzystanie metody elektrostatycznej 643
2.5. Zabezpieczanie wraz z podłożem 644
3. Ślady pojazdów i zwierząt 644
4. Pobieranie materiału porównawczego 646
5. Ekspertyza traseologiczna 646

Rozdział XXVII
Badania fizykochemiczne 653
1. Rodzaje śladów fizykochemicznych 653
1.1. Środki odurzające i psychotropowe (narkotyki) 653
1.2. Włókna i wyroby włókiennicze 659
1.3. Wyroby lakiernicze 660
1.4. Tworzywa sztuczne i gumy 660
1.5. Metale 661
1.6. Szkło 661
1.7. Gleba 661
1.8. Inne materiały i substancje 661
1.9. Mikroślady 662
2. Fizykochemiczne badanie wybranych miejsc zdarzeń 662
2.1. Wybuchy 662
2.2. Pożary 664
2.3. Wypadki drogowe 665
2.4. Zatrucia 666
3. Zabezpieczanie śladów fizykochemicznych 666
4. Fizykochemiczne metody badań 667
4.1. Klasyczna analiza chemiczna 667
4.2. Chromatografia 668
4.3. Spektroskopia w podczerwieni 669
4.4. Spektrofotometria w nadfiolecie i świetle widzialnym (UV-Vis) 669
4.5. Fluorescencja rentgenowska (XRF) 669
4.6. Spektrometria mas 670
4.7. Spektralna analiza emisyjna 670
4.8. Inne metody 671

Rozdział XXVIII
Fotografia kryminalistyczna 673
1. Rys historyczny 673
2. Rodzaje fotografii kryminalistycznej 675
3. Techniki wideo 691

Rozdział XXIX
Informatyka kryminalistyczna 695
1. Pojęcie i zakres informatyki kryminalistycznej 695
2. Zabezpieczenie materiału do badań 698
3. Badania identyfikacyjne 701

Rozdział XXX
Kryminalistyczne bazy danych 703
1. Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych 703
2. Krajowy System Informacyjny Policji 705
3. Automatyczny System Identyfikacji Daktyloskopijnej 706
4. Baza danych DNA 707
5. Inne bazy 708

Bibliografia 711