Druga twarz tlenu
Często pytamy:
- Czy życiodajny tlen może być także szkodliwy?
- Czy wiąże się to z powstawaniem wolnych rodników?
- Czy długość naszego życia zależy od tego, ile wolnych rodników powstaje w komórkach naszego organizmu?
- Czy nadmiar wolnych rodników prowadzi do powstawania nowotworów?
- Ile wolnych rodników wdychamy w jednym hauście dymu z papierosa?
- Jak możemy zapobiegać efektom starzenia się?
- Dlaczego warto pić czerwone wino i zieloną herbatę?
- Czy czekolada zawiera przeciwutleniacze?
- Czy wolne rodniki bywają pożyteczne?
- Czy gotowość mężczyzny do aktu miłosnego zależy od wolnorodnikowego pośrednika?
- Czy organizm kobiety lepiej broni się przed wolnymi rodnikami?
Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziemy w tej książce.
Podręcznik stanowi syntezę najnowszej wiedzy o roli tlenu w organizmach żywych. Nie bez racji tlen nazywamy życiodajnym pierwiastkiem, w istotny, bowiem sposób uczestniczy on w powstaniu, ewolucji i trwaniu życia na Ziemi. Stosunkowo niedawno odkryto, że pierwiastek ten ma także swoją drugą twarz - w procesach przemiany materii, w każdej komórce oraz w jej otoczeniu powstają reaktywne formy tlenu (RFT), które mogą uszkadzać DNA i inne składniki komórek. Skutki tych zjawisk przedstawiono w niniejszej pracy.
Pierwsza część książki przedstawia powstawanie i właściwości reaktywnych form tlenu oraz przebieg i skutki ich reakcji ze składnikami komórek. Druga część zapoznaje z komórkowymi mechanizmami obrony - enzymami, innymi białkami obronnymi i niskocząsteczkowymi antyoksydantami. Część trzecia zajmuje się skutkami reakcji reaktywnych form tlenu na poziomie komórki i organizmu, przedstawiając różne procesy, o których przebiegu decydują metabolity tlenu. Część czwarta adresowana jest do osób, które zaczynają czy chcą rozpocząć badania związane z zagadnieniami reaktywnych form tlenu, i jest zbiorem metod najczęściej stosowanych w tym zakresie w typowych pracowniach biochemicznych bez specjalnego wyposażenia aparaturowego.
Podręcznik napisany lekko, przystępnie, często żartobliwie, ale z zachowaniem rygorów ścisłości naukowej, zawiera odnośniki do najnowszych prac oryginalnych i przeglądowych, a także "książkę kucharską" dla początkujących badaczy. Ze względu na mnogość ukazujących się, co roku publikacji naukowych dotyczących reaktywnych form tlenu, nie może sobie rościć prawa do kompletności przedstawienia problemu, niemniej jednak może być wprowadzeniem ułatwiającym lekturę prac bardziej specjalistycznych.
Pozycja przeznaczona jest dla studentów, naukowców i praktyków w dziedzinach: chemii, biochemii, biologii, medycyny, farmacji, toksykologii, parazytologii oraz ekologii, a także dla każdego, kto w pracy zawodowej styka się z wolnymi rodnikami.
Druga twarz tlenu to nowoczesna książka, napisana lekkim, miejscami żartobliwym, zrozumiałym nawet dla czytelnika o bardziej odległych zainteresowaniach językiem. Książka wzbogacona jest dużą ilością przejrzystych ilustracji (niektóre z nich są humorystyczne) i tabel oraz cennymi, zwłaszcza dla czytelnika nie znającego podstaw chemii tzw. krótkimi przypomnieniami.Takie nietypowe, jak na literaturę naukową, podejście z miejsca zdobywa sympatię odbiorcy nie tylko dla samej książki, ale także dla dziedziny wiedzy, której została ona poświęcona.
prof. dr hab. Małgorzata Jeżowska-Bojczuk,
Uniwersytet Wrocławski
Oprócz przystępnego przedstawienia trudnych zagadnień, dodatkowym atutem książki jest zebrane obszerne piśmiennictwo, odsyłające zainteresowanych do najnowszych specjalistycznych publikacji oraz metodyka pracy z RTF podana w części końcowej, ułatwiająca początkującym badaczom opanowanie technik pracy z RTF. Na podkreślenie zasługuje też dobra szata graficzna, w tym zabawne rysunki, pozwalające czytelnikowi na wesoło zagłębiać się w tajniki RTF.Książka zawiera także praktyczne wnioski, dotyczące trybu życia i żywienia. To wszystko razem tworzy pozycję na dobrym poziomie.
prof. dr hab. Jan Fiedurek,
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Podkreślić należy, że Autor przekazuje trudny materiał w przystępnej, często żartobliwej formie, która sprawia że omawiane zawiłości, czytelnikowi nie wydają się aż tak skomplikowane. Dość wspomnieć brawurowo przeprowadzony, według najlepszych recept reporterskich, wywiad z agentką SOD-1, czy też relacją z roboczej odprawy w Urzędzie Ochrony Komórki, której przewodzi Molekularny Stopczyk.Ponadto kompozycja wielu podtytułów w syntetycznej i obrazowej formie zwiastuje treść każdego podrozdziału, co ułatwia zapamiętywanie i kojarzenie.
dr hab. inż. Jarosław Skłodowski,
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Do rąk czytelników trafia ciekawy podręcznik akademicki. Wydaje się, ze jest to ważna pozycja dla studentów interesujących się zagadnieniami z pogranicza chemii i biochemii. Nowatorska forma przedstawiania omawianych zagadnień jest istotną zaletą tej publikacji. Krótkie przypomnienia z zakresu podstawowej wiedzy chemicznej podawane w zwięzłej formie są znakomitym pomysłemDowcipne rysunki, przejrzyste schematy czynią zagadnienia omawiane w książce bardziej zrozumiałymi dla mniej zaawansowanego czytelnika.
dr Hanna Wilczura-Wachnik,
Uniwersytet Warszawski
Podręcznik prof. Bartosza czyta się miejscami jak kryminał, wciągający czytelnika w akcję, często umyślnie humorystycznie przejaskrawioną i dzięki temu ułatwiającą zapamiętanie tych - nawet dla wytrawnego badacza - trudnych zagadnień. Wielką zaletą książki jest zaopatrzenie jej w dokładną recepturę analityczną, dzięki czemu staje się ona przyjacielem zarówno studenta jak i naukowców, zainteresowanych problematyką tlenową.Dzięki zgromadzeniu porównawczych metod biochemicznego wykrywania różnych postaci tlenu i współpracujących z nimi enzymów zaistniała bardzo pożyteczna możliwość podjęcia szybkiej decyzji co do wyboru właściwej metodyki badań.(...) Tę książkę można wskazać jako podręcznik akademicki najwyższej jakości – uczy, chwilami bawi i śmieszy, ale przede wszystkim ostrzega przed igraniem z ogniem.
prof. dr hab. Elżbieta Dernałowicz- Malarczyk,
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Drugie wydanie tej znakomicie napisanej książki o reaktywnych formach tlenu, ich powstawaniu, roli jaką pełnią w ustroju oraz możliwościach ich neutralizowania wzbogacił autor o najnowsze dane publikowane w naukowym piśmiennictwie światowym.Jest to unikalna pozycja na polskim rynku wydawnictw naukowych i dydaktycznych ze względu na tematykę, ale przede wszystkim dlatego, że autor te niezwykle trudne problemy z pogranicza biochemii, fizyki, biologii i medycyny opisuje w sposób pozwalający na zrozumienie ich istoty.
dr hab. Jolanta Chichłowska,
Akademia Rolnicza w Poznaniu
W nowym wydaniu autor uwzględnił wszystkie najistotniejsze doniesienia naukowe, które pojawiły się od czasu poprzedniego wydania książki.
Recenzowana pozycja to nowoczesny podręcznik akademicki przeznaczony przede wszystkim dla studentów: biochemii, chemii oraz biologii specjalizujących się w zagadnieniach ekotoksykologii. Informacje zawarte w podręczniku mogą być adresowane do studentów medycyny i farmacji.
dr hab. Ryszard Ciepał,
Uniwersytet Śląski
Podsumowując sądzę, że omawiane opracowanie jest bardzo cenną książką dla studentów zdobywających wiedzę z zakresu chemii, biologii, biochemii, studentów nauk rolniczych czy medycznych. Napisana została w tak przystępny i jasny sposób, że nawet uczniowie szkół średnich, interesujący się chemią i biologią, są w stanie zrozumieć wiele z tych trudnych zagadnień.
prof. dr hab. Marianna Kańska,
Uniwersytet Warszawski