Kategoria wolności w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej

• Druk: Katowice, 2016
• Redakcja naukowa: Renata Pęciak, Urszula Zagóra-Jonszta
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Celem pracy jest ujęcie kategorii wolności w wybranych kierunkach myśli ekonomicznej. Autorzy starali się prześledzić rozumienie tej kategorii i zwrócić uwagę na istniejący związek z sytuacją społeczno-ekonomiczną okresu, w którym powstawały poszczególne koncepcje. W każdym z omówionych kierunków stosunek do wolności ekonomicznej przybierał inny wymiar. Istotą badań jest więc zwrócenie uwagi na różnice w podejściu do tej kategorii ekonomicznej oraz szukanie przyczyn liberalnego bądź interwencjonistycznego stosunku do roli państwa w gospodarce. W pracy starano się zweryfikować następujące hipotezy badawcze: sytuacja społeczno-gospodarcza danego okresu miała istotny wpływ na stosunek ekonomistów do wolności; w wielu przypadkach poglądy ekonomiczne stanowiły reakcję na brak wolności w życiu gospodarczym; stosunek do wolności ewoluował, przybierając na przestrzeni wieków zmienny charakter; poglądy na wolność często wynikały z obserwacji życia gospodarczego i doświadczeń ekonomistów.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Redakcja: Renata Pęciak, Urszula Zagóra-Jonszta
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7875-321-6
• ISBN druku: 978-83-7875-321-6
• Liczba stron: 189

Wstęp	9
Rozdział I. Kategoria wolności w myśli starożytnej i średniowieczu (Helena Przybyła) 
1. O zakresie pojęcia wolności 	13
2. Wolność jako pojęcie społeczno-filozoficzne 	14
3. Heraklit z Efezu – filozof wiecznej zmienności oraz walki przeciwieństw 	17
4. Wolność osobista jako sfera indywidualnej niezależności u sofistów 	18
5. Sokrates, Platon i Arystoteles o wolności 	21
5.1. Wolność jako szukanie drogi do panowania nad sobą − Sokrates 	21
5.2. Droga przez logos i mythos do wolności u Platona 	24
5.3. Teoria wyboru i wolność międzyosobowa u Arystotelesa 	26
6. Wolność jako rozpoznanie granicy własnego i cudzego u stoików 	30
7. Koncepcja wolności Aureliusza Augustyna i Tomasza z Akwinu 	33
7.1. Wolność jako wolna wola w wersji augustyńskiej 	33
7.2. Wolność jako zdolność wyboru naturą człowieka u Tomasza 	36
7.3. Interpretacja wolnej woli: Augustyn − Tomasz 	39
Rozdział II. Idea wolności w poglądach merkantylistów i w porządku fizjokratycznym (Renata Pęciak)
1. Doktryna merkantylna jako antyteza wolności 	43
1.1. Protekcjonizm ograniczeniem wolności 	43
1.2. Merkantylna praktyka gospodarcza na przykładzie kolbertyzmu we Francji 	46
1.3. Merkantylna praktyka gospodarcza w Anglii 	49
2. Wolność w poglądach prekursorów ekonomii klasycznej 	51
2.1. Koncepcja wolności w poglądach Johna Locke’a 	51
2.2. Rozważania krytyków merkantylizmu dotyczące wolności	52
2.3. Wolności i swoboda w poglądach prekursorów leseferyzmu na gruncie ekonomii francuskiej	54
3. Wolność w porządku fizjokratycznym	57
3.1. Fizjokratyzm jako antyteza merkantylizmu	57
3.2. Zasady porządku fizjokratycznego	59
3.3. Idea wolności i zasada leseferyzmu gospodarczego	61
3.4. Obrona swobodnej wymiany, wolny handel i interes osobisty	64
3.5. Idea państwa i lesefertystyczna praktyka gospodarcza fizjokratów	68
Rozdział III. Wolność w ujęciu ekonomii klasycznej (Urszula Zagóra-Jonszta)
1. Sytuacja ekonomiczna i polityczna epoki	72
2. Wolność gospodarcza w rozumienia Adama Smitha	75
3. Ricardiańskie ujęcie wolności	79
4. James Mill senior, Thomas Malthus i John McCulloch o wolności	81
4.1. Jamesa Milla poglądy na wolność	81
4.2. Thomas Malthus o wolności	83
4.3. Wolność gospodarcza w poglądach Johna McCullocha	84
5. Idea wolności w teorii Jeana-Baptiste’a Saya i Claude’a Frédérica Bastiata	85
5.1. Jean-Baptiste Say – wielki propagator wolności	85
5.2. Apoteoza wolności w pracach Frédérica Bastiata	88
6. Jean-Charles Léonard Simonde de Sismondi – zwolennik interwencjonizmu państwowego	92
7. Epigon ekonomii klasycznej John Stuart Mill o wolności	96
Rozdział IV. Wolność w poglądach przedstawicieli socjalizmu utopijnego oraz socjalizmu naukowego (Barbara Danowska-Prokop)
1. Poglądy socjalistów utopijnych na wolność	102
2. Wolność w poglądach przedstawicieli socjalizmu utopijnego w II połowie XIX wieku	109
3. Marksizm a problem wolności	117
Rozdział V. Kategoria wolności gospodarowania przez pryzmat nauczania katolickiej nauki społecznej (KNS) (Mateusz Rolski)
1. „Drapieżny kapitalizm” a poglądy Leona XIII (papież w latach 1878-1903)	126
2. Regres liberalizmu w okresie zwierzchnictwa Piusa XI (1922-1939)	129
3. Wolność gospodarowania w poglądach papieży Soboru Watykańskiego II – Jana XXIII (1958-1963) oraz Pawła VI (1963-1978)	131
3.1. Jan XXIII – „tak” dla liberalizmu z udziałem państwa	131
3.2. Paweł VI – nieskrępowany liberalizm rodzi nierówności		133
4. Zwycięstwo demokracji nad komunizmem. Rozważania nad liberalizmem gospodarczym papieża „przełomu wieków” – Jana Pawła II (1978-2005)	136
4.1. „Tak” dla zrównoważonej wolności gospodarczej	136
4.2. Rola państwa w gospodarce	138
5. Kategoria wolności w interpretacji papieży XXI wieku – Benedykta XVI (2005-2013) oraz Franciszka (od 2013 roku)	140
5.1. Benedykt XVI – „tak” dla wolności w połączeniu z etyką gospodarczą	140
5.2. Papież Franciszek – wolność źródłem zanieczyszczenia planety		142
Rozdział VI. Wolność w ujęciu myśli niemieckiej – historyzm i ordoliberalizm (Artur Grabowski)
1. Wolność w ujęciu Friedricha Lista i Adama Heinricha Müllera	145
2. Wolność w ujęciu starszej szkoły historycznej	148
3. Wolność w ujęciu młodszej szkoły historycznej	149
4. Kategoria wolności w ujęciu przedstawicieli ordoliberalizmu	153
4.1. Wolność w interpretacji Waltera Euckena	153
4.2. Wolność w ujęciu Wilhelma Röpkego	156
4.3. Wolność w interpretacji Alfreda Müllera-Armacka i Ludwiga Erharda	162
4.4. Wolność w interpretacji Alexandra Rüstowa	166
4.5. Franz Böhm i Leonhard Miksch	169
Zakończenie	173
Bibliografia	177
Informacja o autorach	189