Podstawy penologii

• Druk: Warszawa, 2006
• Autor: Jarosław Utrat-Milecki
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Publikacja będąca próbą przesunięcia dyskusji na temat pojęcia " kara kryminalna" z intuicji i pojęć niejasnych na poziom wiedzy pewnej, określonej, a jednocześnie dającej ogólny obraz, czym jest kara w jej różnych formach organizacyjnych. Obraz pozwalający zrozumieć jej znaczenie dla społeczeństwa, ale też jej nieuchronnie negatywne oddziaływanie na ludzi, które możemy minimalizować, ale którego nie możemy uniknąć, jeśli już decydujemy się karami posługiwać.

Zrozumienie natury fenomenu kary kryminalnej pozwalającej nam represjonować innych ludzi, ale też określającej zasady, na jakich możemy to robić, stanowi istotny przyczynek zarówno do debaty aksjologicznej, jak i do dyskusji kryminologicznej na temat wyboru strategii zapobiegania przestępczości. Integralnokulturowa teoria kary stara się więc określić podstawę penologiczną dla koncepcji rozwijanych w ramach penitencjarystyki i polityki kryminalnej. Znając lepiej uwarunkowania i mechanizmy społeczno-kulturowe działania kar, możemy bardziej świadomie kształtować granice między kompetencjami polityki kryminalnej i polityki społecznej czy edukacyjnej oraz zdrowotnej, dokonując wyborów o charakterze cywilizacyjnym.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-2810-4
• ISBN druku: 83-235-0256-0
• Liczba stron: 368

Pobierz spis treści»

Wstęp	17

Rozdział I. Penologia: dyscyplina pokrewna nauce prawa karnego	22

	Kara jako przedmiot badań filozofii, nauk społecznych i humanistycznych	25
	Nauka prawa karnego a nauki pokrewne	27
	Przedmiot nauk penitencjarnych	28
	Przedmiot penologii	34

Rozdział II. Podstawy badań integralnokulturowych	46

	Kategoria podłoża historyczno-kulturowego	47
		Pojęcie zła w karze kryminalnej	50
		Metafizyka kary w badaniach kultury	50
		Zagadnienie sensu kary jako fenomenu kultury	52
		Pytanie o differentiae specificae kary kryminalnej	54
		Pytanie o ciągłość historyczną kary kryminalnej	56
		Fatum jako źródło kary	58
		Kara jako następstwo grzechu	60
		Kulturowo-religijne podstawy pojęcia winy	64
		Kulturowe przesłanki rozwoju pojęcia winy w prawie karnym	65
		Kulturowo-religijne źródła rozważań o wolnej woli	68
		Kulturowa tożsamość kary	70
	Kategoria instytucji społecznej	71
	Rozwinięta definicja kary kryminalnej i jej znaczenie badawcze	78

Rozdział III. Podstawy kształtowania się refleksji penologicznej	82

	Starożytność	82
	Od Średniowiecza ku nowożytności	87
	Klasyfikacje teoretycznych kierunków racjonalizacji kary	98
	Teorie kary warunkowanej instynktem lub nienawiścią	105
	Podstawy teoretyczne koncepcji z kręgu pozytywizmu penologicznego	109
	Rozwój teoretycznych nurtów antropologii i socjologii kryminalnej w kierunku penologicznych ideałów obrony społecznej i resocjalizacji	117
	Wpływ ideałów resocjalizacji na tożsamość kary kryminalnej w formie organizacyjnej pozbawienia wolności	122

Rozdział IV. Niepokoje współczesności	128

	Renesans neoklasyczny i humanitarna krytyka kary	128
	Między nową penologią a populizmem i powrotem retoryki faszystowskiej	145

Rozdział V. Jeremy Bentham. Najbardziej wpływowa koncepcja penologiczna czasów nowożytnych	167

	Znaczenie penologii Jeremy’ego Benthama (1748-1832)	169
	Podstawy oraz kontekst myśli społecznej i filozoficznej Jeremy’ego Benthama	170
	Pojęcie kary w myśli Jeremy’ego Benthama	174
	Ustawowy i sędziowski wymiar kary	176
	Okoliczności istotne przy ustalaniu stosunku pomiędzy karą a przestępstwem	181
	O zasadach wymiaru kary	183
	Cele kary i jej rodzaje	185
	Cel główny: prewencja generalna	186
	Poprawa skazanego	187
	Unieszkodliwienie sprawcy	190
	Odszkodowanie i kary majątkowe	191
	Kara więzienia	192
	Więzienie a reformy penitencjarne	195
	Kara śmierci	197
	Kary fizyczne	198
	Jeremy Bentham – penologia środka	201

Rozdział VI. Analiza pojęcia kary. Doświadczenia anglosaskie	205

	Punkt wyjścia debaty: idea kary retrybutywnej na przełomie XIX i XX wieku	208
		F.H. Bradley: Krytyka praktycznego rozumu versus darwinizm	208
		T.H. Green: Refleksje pokantowskie, kara jako strażnik praw	209
		B. Bosanquet: Od Kanta do heglizmu	211
		H. Rashdall: Niechrześcijański aspekt retrybucji	212
		A.C. Ewing: Potępienie złego uczynku	212
		W.D. Ross: Kara jako spełniona obietnica	213
	J.D. Mabott: O całkowitej błędności utylitarnych racjonalizacji kary	214
	Wokół argumentów A.M. Quintona: Semantyka kary	219
	A. Flew: O pułapce argumentu ontologicznego w teoriach penologicznych	221
	J. Rawls: O utylitaryzmie kary retrybutywnej	223
	K.G. Armstrong: O (o)błędnej krytyce kary retrybutywnej	228
	J.F. Doyle: Hegel po amerykańsku – kara jako warunek sprawiedliwego ładu	232
	H.L.A. Harta prolegomena do teorii kary kryminalnej	234
		O znaczeniu rozważań H.L.A. Harta	234
		Podstawy koncepcji H.L.A. Harta	235
		Usprawiedliwienia kary (justifying aims) a zasady jej wymierzania (distribution)	235
		Zagadnienia dyspensy, niekaralności i wyrozumiałości przy wymierzaniu kar	240
		Indywidualizacja kary	247

Rozdział VII. Socjologia kary	252

	O tragiczności kary kryminalnej	252
	Historyczność: genealogia kary kryminalnej	253
	Świętość i świadomość zbiorowa	258
	Społeczno-gospodarczy determinizm rozwoju form organizacyjnych kary kryminalnej?	266
	E.B. Paszukanis: Kara jako gescheft	273
	Michel Foucault i kompulsywna racjonalność penalité	279

Posłowie	291
Literatura cytowana	295
Indeks nazwisk	320
Podsumowanie	329
Summary	341
Zusammenfassung	354