Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich

• Druk: Warszawa, 2014
• Autor: Ilona Matysiak
• Wydawca: Scholar

Autorka podejmuje problematykę roli sołtysów i sołtysek we współczesnych środowiskach wiejskich. Książka zawiera analizę mechanizmów obejmowania tej funkcji, działań i sieci współpracy sołtysów i sołtysek oraz oczekiwań społecznych wysuwanych wobec nich przez innych aktorów lokalnych. Kim są współczesne sołtyski i sołtysi i jakie przyjmują strategie działania? Jakie są przyczyny i konsekwencje wyraźnego wzrostu liczby kobiet wśród ogółu sołtysów w Polsce w ostatnich dekadach?
Książka została oparta na różnorodnym, jakościowym i ilościowym materiale empirycznym, zebranym przez Autorkę. Teorie kapitału społecznego i rekrutacji politycznej stanowią ramy prezentowanych tu analiz szeroko ujętych procesów przemian, jakim podlegają wzory współpracy oraz role społeczne kobiet i mężczyzn w polskich środowiskach wiejskich.

Książka zapełnia istotną lukę w wiedzy o polskiej wsi, o społeczeństwie obywatelskim w Polsce i samorządności lokalnej na tym szczeblu.
dr hab. Jerzy Bartkowski, prof. UW

Zwracam uwagę na benedyktyński wkład pracy autorki w zgromadzenie tak bogatego i różnorodnego materiału empirycznego.
prof. zw. dr hab. Janina Sawicka

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-614-3
• ISBN druku: 978-83-7383-614-3
• Liczba stron: 240

Wprowadzenie    9
1. Specyfika społeczności wiejskich w Polsce  13
1.1. Wiejskość i obszary wiejskie a społeczności wiejskie   13
1.2. Charakterystyka społeczno-zawodowa mieszkańców wsi  14
1.3. Historyczne uwarunkowania zróżnicowań środowisk wiejskich w Polsce  19
1.4. Współczesne zróżnicowania środowisk wiejskich w Polsce  22
1.5. Kapitał społeczny w środowiskach wiejskich w Polsce  23
1.5.1. Tradycje współpracy społeczno-gospodarczej   25
1.5.2. Tradycje zrzeszeniowe  28
1.5.3. Kapitał społeczny we współczesnych środowiskach wiejskich   31
1.5.4. Przestrzenne zróżnicowania kapitału społecznego polskiej wsi  34
1.6. Role społeczne kobiet i mężczyzn w środowiskach wiejskich w Polsce   36
1.6.1. Role w gospodarstwie domowym i rolnym w ujęciu historycznym  37
1.6.2. Aktywność społeczna i polityczna kobiet wiejskich w ujęciu
historycznym   39
1.6.3. Role społeczne kobiet i mężczyzn we współczesnych środowiskach
Wiejskich   43
1.7. Podsumowanie   46
2. Mechanizmy rekrutacji elit w środowiskach wiejskich   48
2.1. Mechanizmy rekrutacji lokalnych elit politycznych   48
2.1.1. Rekrutacja polityczna a koncepcja kapitału społecznego   49
2.2. Kobiety w lokalnych elitach politycznych   50
2.2.1. Konsekwencje obecności kobiet w polityce   54
2.3. Elity w środowiskach wiejskich  57
2.4. Funkcja sołtysa w społeczności wiejskiej – rys historyczny   60
2.4.1. Funkcja sołtysa w społeczeństwie stanowym   60
2.4.2. Samorząd wiejski w okresie zaborów   62
2.4.3. Funkcja sołtysa w II Rzeczypospolitej   63
2.4.4. Funkcja sołtysa w okresie PRL   65
2.5. Uwarunkowania prawno-instytucjonalne funkcji sołtysa po 1989 r.  67
2.5.1. Sołectwo jako jednostka pomocnicza gminy   68
2.5.2. Sołtys jako instytucja samorządu wiejskiego   70
2.5.3. Fundusz sołecki   71
2.6. Kobiety w samorządzie wiejskim przed 1989 r.  74
2.7. Kobiety wśród sołtysów po 1989 r.  79
2.8. Podsumowanie  84
3. Metodologia badań empirycznych   85
3.1. Pytania badawcze i hipotezy   85
3.2. Metody badawcze   88
3.2.1. Analiza treści   91
3.2.2. Badanie sondażowe  93
3.2.3. Wielokrotne studium przypadku  95
3.3. Sposób prezentacji wyników   101
4. Rola sołtysa na podstawie zgłoszeń do konkursu Sołtys Roku  103
4.1. Charakterystyka społeczno-demograficzna sołtysów i sołtysek  103
4.2. Sołtysi i sołtyski w lokalnych strukturach i sieciach współpracy  108
4.3. Przedsięwzięcia realizowane przez sołtysów i sołtyski   116
4.4. Rola sołtysa w świetle analizy zgłoszeń oraz opinii laureatów i laureatek    121
4.5. Okoliczności obejmowania funkcji sołtysa przez kobiety i mężczyzn  125
4.6. Podsumowanie   127
5. Determinanty obejmowania funkcji sołtysa przez kobiety i mężczyzn –
wymiar jednostkowy  130
5.1. Podstawowe charakterystyki badanych sołtysów i sołtysek   130
5.2. Zasoby społeczne kobiet i mężczyzn obejmujących funkcję sołtysa  134
5.2.1. Kapitał kulturowy   134
5.2.2. Źródła utrzymania i doświadczenie zawodowe   136
5.2.3. Zaangażowanie społeczne   139
5.2.4. Pochodzenie – miejscowi i przybysze   143
5.2.5. Rodzina jako zasób sprzyjający zaangażowaniu społecznemu  146
5.3. Motywy towarzyszące obejmowaniu funkcji sołtysa  149
5.4. Podsumowanie   153
6. Determinanty obejmowania funkcji sołtysa przez kobiety i mężczyzn –
wymiar strukturalny i kontekstowy   157
6.1. Społeczna percepcja funkcji sołtysa   157
6.1.1. Funkcja sołtysa jako obiekt rywalizacji   157
6.1.2. Pozycja sołtysa w strukturach samorządu lokalnego   160
6.1.3. Oczekiwania społeczne wobec sołtysa   162
6.2. Środowisko lokalne jako kontekst obejmowania funkcji sołtysa przez
kobiety   166
6.2.1. Czynniki przestrzennego zróżnicowania udziału kobiet
wśród sołtysów   166
6.2.2. Obecność kobiet w lokalnej sferze publicznej   176
6.2.3. Typy struktur i organizacji lokalnych   180
6.2.4. Wzory aktywności zawodowej   182
6.3. Podsumowanie   183
7. Aktywność sołtysów i sołtysek – typy działań i sieci współpracy   186
7.1. Rola sołtysa „w działaniu”  186
7.2. Strategie przywództwa sołtysów i sołtysek   196
7.3. Aktywność sołtysów i sołtysek w opiniach innych aktorów lokalnych   199
7.4. Kapitał społeczny sołtysów i sołtysek   200
7.4.1. Sołtysi i sołtyski w lokalnych organizacjach   201
7.4.2. Sieci współpracy sołtysów i sołtysek   203
7.4.3. Procesy wzmacniania kapitału społecznego   206
7.5. Funkcja sołtysa a upodmiotowienie kobiet wiejskich   210
7.6. Podsumowanie   212
Zakończenie   215
Bibliografia   221
Indeks osobowy   235