Życie rzeczy w powojennej Polsce

• Druk: Warszawa, 2019
• Seria / cykl: Communicare - historia i kultura
• Autor: Agata Zborowska
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

W książce zilustrowane są rola i znaczenie przedmiotów w okresie powojennego niedoboru. Autorka analizuje zróżnicowane materiały (oficjalne dokumenty, pamiętniki i wspomnienia, beletrystykę, filmy, fotografie, plakaty), które traktuje jako źródło wiedzy o sposobach funkcjonowania przedmiotów oraz wyobrażeniach na ich temat. Przedstawia trzy studia przypadku zorganizowane wokół kategorii przedmiotów „znalezionych”, „gościnnych” i „nowych”, które oświetlają z różnych perspektyw relacje między przedmiotami i podmiotami.

"Życie rzeczy w powojennej Polsce" to opowieść o kilku latach po drugiej wojnie światowej z perspektywy codziennych przedmiotów – nie tylko tych rzeczywistych, ale również wyobrażonych. O poszukiwaniach ukrytego skarbu, o gościnnych przedmiotach na Ziemiach Odzyskanych, o szabrze wprawiającym rzeczy w nieustanny ruch z rąk do rąk, o zachodnich darach płynących do Polski, wreszcie o wizjach nowych przedmiotów kształtujących nowy socjalistyczny porządek. To również opowieść o długu zaciągniętym u poprzednich właścicieli przejmowanych przedmiotów, który staje się nieusuwalną częścią polskiej tożsamości.

Nie jest to jednak historia rzeczy, ale próba dotarcia do historii w rzeczach – nie rekonstrukcja biografii konkretnych przedmiotów, ale poszukiwanie zastygłych w nich pragnień i fantazji polskiej kultury. Jakie emocje i pragnienia rzeczy pobudzały? W jaki sposób nadawano im nowe znaczenia? W jaki sposób przedmioty były używane do organizowania i przekształcania emocji – niepewności, obaw, ale i nadziei? Jaką rolę widziała w nich nowa władza i jak wykorzystywała je do budowy nowego porządku?

*********

The life of objects in post-war Poland

An analysis of the role and meaning of objects in the post-war period of shortages. The book makes use of official documents, diaries and memoirs, fiction, films, photographs, posters, treated as sources of knowledge on the ways of functioning of objects and their perception. Three case studies organized around the category of “found,” “guest” and “new” objects illustrate the relations between objects and subjects.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Kultura i sztuka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-3964-3
• ISBN druku: 978-83-235-3956-8
• Liczba stron: 368

Pobierz spis treści»

Podziękowania 7
Wstęp. Pragnienie skarbu 9
O skarbach fałszywych i o skarbie „zwyczajnym” 15
Nadwyżka emocji 25
Powojnie i rzeczy 35
Rzeczy i obrazy 43

Rozdział I
Znalezione przedmioty 53
Zagadka szabru 62
Przedmioty znalezione 70
Z wizytą u państwa Szaberskich 86
Społeczne życie szabru 99
Społeczne życie rzeczy 111
Rzeczy na zastępstwo 115

Rozdział II
Gościnne przedmioty 137
(Nie)przejrzystość 143
Na czyichś Kresach 152
Genealogia teraźniejszości 161
Czekające przedmioty 171
Obce bety 187

Rozdział III
Nowe przedmioty 205
Przekład przedmiotów 214
Paczka-niespodzianka 218
Wartość kontrużytkowa 237
Socjalistyczne przedmioty 254
Przedmioty przejściowe 270
Jak powstaje przedmiot 282

Zakończenie 295
Bibliografia 307
Indeks rzeczowy 326
Załączniki 330
Załącznik 1. Szaber w powiedzeniach 330
Załącznik 2. Konkurs na „Pamiętnik osadnika Ziem Odzyskanych” 346
Załącznik 3. Ilustracje 348