Ciężar dowodu w polskim procesie karnym

• Druk: 2019
• Seria / cykl: MONOGRAFIE
• Autor: Małgorzata Żbikowska
• Tłumacz: Małgorzata Żbikowska
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

W książce autorka prezentuje różne sposoby postrzegania ciężaru dowodu w polskim procesie karnym, przywołując poglądy przedstawicieli nauki polskiej i zwracając szczególną uwagę na kwestie sporne w tym zakresie.
Przybliża tę instytucję prawną z perspektywy:

domniemań prawnych i faktycznych,
niedopuszczalności czynności dowodowej,
negatywnej oceny dowodu i zasady swobodnej oceny dowodów,
zasady domniemania niewinności i reguły in dubio pro reo,
zakazów dowodowych.

Szeroko analizuje odmiany ciężaru dowodu:

in abstracto,
w znaczeniu ogólnym,
w znaczeniu materialnym i formalnym,
w znaczeniu subiektywnym i obiektywnym,
tzw. formalny ciężar dowodu.

Adresaci:Publikacja jest przeznaczona dla przedstawicieli nauki prawa karnego procesowego, a także dla praktyków prawa, przede wszystkim sędziów.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8160-695-0
• ISBN druku: 978-83-8160-595-3
• EAN: 9788381606950
• Liczba stron: 548

Wykaz skrótów | str. 13

Wprowadzenie | str. 15

Rozdział I
Założenia metodologiczne dotyczące problematyki ciężaru dowodu | str. 23
1. Uwagi wprowadzające – sposób opracowania pracy | str. 23
2. Optymalizacyjny i rekonstrukcyjny sposób modelowania ciężaru dowodu | str. 28
3. Możliwe do wyróżnienia optymalizacyjne modele ciężaru dowodu | str. 31
3.1. Modelowanie ciężaru dowodu z punktu widzenia dyskursu prawniczego (argumentacyjnego) | str. 31
3.1.1. Założenia wyjściowe – ciężar dowodu a „ciężar argumentacji” | str. 33
3.1.2. Założenia szczegółowe – poszukiwanie statusu semiotycznego ciężaru dowodu | str. 45
3.1.2.1. Charakteryzowanie ciężaru dowodu jako powinności dowodzenia wysuniętego twierdzenia o faktach sprawy | str. 45
3.1.2.2. Ocena modelowania ciężaru dowodu poprzez dyskurs prawniczy | str. 58
3.2. Analiza ciężaru dowodu modelowanego jako reguła rozstrzygania organu procesowego | str. 64
3.2.1. Uwagi wprowadzające – poszukiwanie statusu semiotycznego ciężaru dowodu | str. 64
3.2.2. Norma kompetencyjna jako płaszczyzna poszukiwań reguły ciężaru dowodu | str. 67
3.2.2.1. Struktura normy kompetencyjnej | str. 67
3.2.2.2. Przydatność analizy struktury normy kompetencyjnej dla rozważań nad ciężarem dowodu ujmowanym jako reguła rozstrzygania organu procesowego | str. 79
3.2.3. Znaczenie oraz zależność pomiędzy onus proferendi a onus probandi | str. 93
3.2.4. Cechy reguły ciężaru dowodu | str. 108
3.2.4.1. Konkluzywność ustaleń faktycznych dokonanych na podstawie reguły ciężaru dowodu | str. 109
3.2.4.2. Konstytutywność reguły ciężaru dowodu oraz merytoryczne i instytucjonalne uzasadnienie twierdzeń dowodowych | str. 110
3.2.4.3. Konwencjonalność reguły ciężaru dowodu | str. 114
4. Podsumowanie | str. 118

Rozdział II
Rekonstrukcyjne sposoby ujęcia ciężaru dowodu | str. 123
1. Uwagi wprowadzające | str. 123
2. Dwa sposoby doktrynalnego ujęcia ciężaru dowodu | str. 124
2.1. Przedmiotowe ujęcie ciężaru dowodu | str. 131
2.1.1. Koncepcja ciężaru dowodu według Stanisława Śliwińskiego | str. 131
2.1.1.1. Poglądy Stanisława Śliwińskiego na rozumienie ciężaru dowodu | str. 131
2.1.1.2. Ciężar dowodu a obowiązek dowodzenia | str. 135
2.1.2. Rozwinięcie koncepcji | str. 136
2.2. Podmiotowo -przedmiotowe ujęcie ciężaru dowodu | str. 141
2.2.1. Koncepcja ciężaru dowodu według Mariana Cieślaka | str. 141
2.2.1.1. Normy celowościowe jako podstawa do wyodrębnienia ciężaru dowodu | str. 141
2.2.1.2. Poglądy Mariana Cieślaka na rozumienie ciężaru dowodu | str. 147
2.2.1.3. Interes własny jako kryterium wyodrębnienia ciężaru dowodu | str. 152
2.2.1.4. Ciężar dowodu a obowiązek dowodzenia | str. 161
2.2.2. Rozwinięcie koncepcji | str. 164
2.3. Konkluzja własna – ciężar dowodu | str. 170
3. Obowiązek dowodzenia – szkic | str. 192
3.1. Założenia ogólne dotyczące obowiązku dowodzenia | str. 192
3.2. Podmioty, na których spoczywa obowiązek dowodzenia | str. 202
3.2.1. Obowiązek dowodzenia organów ścigania i oskarżyciela publicznego | str. 202
3.2.1.1. Obowiązek dowodzenia analizowany pod względem liczby gromadzonych dowodów i pod względem jakości gromadzonych dowodów (pod względem merytorycznym) | str. 202
3.2.1.2. Zakres obowiązku dowodzenia oskarżyciela publicznego | str. 207
3.2.2. Zakres obowiązku dowodzenia sądu | str. 211
3.2.3. Zakres obowiązku dowodzenia obrońcy oskarżonego | str. 216
4. Podsumowanie | str. 218

Rozdział III
Charakterystyka i analiza wyróżnionych w literaturze „odmian” ciężaru dowodu oraz problematyka wyodrębnienia zasady ciężaru dowodu | str. 220
1. Uwagi wprowadzające | str. 220
2. Charakterystyka ciężaru dowodu in abstracto | str. 221
3. Charakterystyka ciężaru dowodu w znaczeniu prakseologicznym (faktycznym, ogólnym) | str. 238
4. Charakterystyka ciężaru dowodu w znaczeniu formalnym i materialnym | str. 245
4.1. Istota ciężaru dowodu w znaczeniu formalnym i materialnym | str. 245
4.2. Ciężar dowodu w znaczeniu formalnym a tzw. formalny ciężar dowodu | str. 250
5. Charakterystyka ciężaru dowodu w znaczeniu obiektywnym i subiektywnym | str. 256
6. Problematyka wyodrębnienia zasady ciężaru dowodu (zasady onus probandi) – analiza semantyczna, teoretycznoprawna i dogmatycznoprawna | str. 265
6.1. Poglądy przedstawicieli nauki polskiej na zagadnienie zasady onus probandi | str. 265
6.2. Wypracowane w literaturze teoretycznoprawnej i dogmatycznoprawnej kryteria wyróżniania zasad prawa i zasad procesu karnego oraz możliwe metody falsyfikacji wyróżnionych zasad prawa | str. 270
6.3. Konkluzja własna w przedmiocie możliwości wyróżnienia zasady onus probandi | str. 280
7. Podsumowanie | str. 287

Rozdział IV
Ciężar dowodu a stopień procesowego poznania organu rozstrzygającego, domniemania i inne czynniki, od których zależy ukształtowanie ciężaru dowodu | str. 289
1. Uwagi wprowadzające | str. 289
2. Założenia metodologiczne pozwalające na utożsamianie dowodzenia z logiczną czynnością uzasadniania zdań o faktach sprawy (z procesem rozumowania) | str. 291
2.1. Niejednorodne rozumienie terminu „dowodzenie” (demonstrandum) w nauce polskiej | str. 291
2.2. Przyjęte za podstawę rozważań rozumienie terminu „dowodzenie” | str. 300
2.3. Twierdzenie o faktach sprawy (thema probandi) jako przedmiot dowodzenia | str. 305
2.4. Przedmiot dowodzenia a przedmiot procesu karnego | str. 310
3. Stopień procesowego poznania organu rozstrzygającego | str. 312
3.1. Udowodnienie jako najwyższy stopień poznania procesowego | str. 312
3.2. Uprawdopodobnienie jako niższy stopień poznania procesowego | str. 324
3.2.1. Pojęcie uprawdopodobnienia | str. 324
3.2.2. Ustalenia prawdopodobne a ustalenia prawdziwe | str. 331
4. Problematyka dowodu sprzeczności i dowodu przeciwieństwa w kontekście rozważań nad ciężarem dowodu | str. 337
5. Ciężar dowodu na tle problematyki domniemań w prawie karnym procesowym | str. 347
5.1. Przyjęta formuła domniemań w prawie karnym procesowym – ujęcie umiarkowanie deskrypcjonistyczne | str. 347
5.2. Ciężar dowodu a domniemania faktyczne (praesumptiones hominis) | str. 350
5.2.1. Możliwe do wyróżnienia interpretacje domniemań faktycznych | str. 350
5.2.1.1. Uwagi wprowadzające | str. 350
5.2.1.2. Domniemania faktyczne jako odpowiednik reguł dowodu poszlakowego | str. 353
5.2.1.3. Domniemania faktyczne jako odpowiednik domniemań prawnych materialnych | str. 362
5.2.1.4. Domniemania faktyczne jako odpowiednik domniemań wiarygodności | str. 365
5.2.1.4.1. Domniemania wiarygodności zupełne | str. 365
5.2.1.4.2. Domniemania wiarygodności niezupełne | str. 372
5.2.1.5. Domniemania faktyczne jako odpowiednik domniemań prawnych formalnych | str. 377
5.2.1.6. Inne koncepcje domniemań faktycznych | str. 378
5.2.2. Konkluzja własna w przedmiocie istoty domniemań faktycznych, a także zależności zachodzącej pomiędzy domniemaniem faktycznym a regułą ciężaru dowodu | str. 382
5.3. Ciężar dowodu a domniemania prawne (praesumptiones iuris) | str. 391
5.3.1. Ogólna charakterystyka domniemań prawnych | str. 391
5.3.2. Praesumptiones iuris tantum i praesumptiones iuris et de iure a reguła ciężaru dowodu | str. 403
5.3.3. Fictiones a reguła ciężaru dowodu | str. 418
5.4. Ciężar dowodu a tzw. domniemanie winy w prawie karnym i zasada domniemania niewinności | str. 432
6. Podsumowanie | str. 445

Rozdział V
Brak dowodu oraz jego negatywna ocena implikujące aktualizację reguły ciężaru dowodu | str. 448
1. Uwagi wprowadzające | str. 448
2. Brak dowodu implikujący aktualizację reguły ciężaru dowodu | str. 449
2.1. „Ontyczny” brak dowodu i „sytuacyjny” brak dowodu | str. 449
2.2. Niedopuszczalność czynności dowodowej i niedopuszczalność wykorzystania wytworu czynności dowodowej | str. 453
2.2.1. Niedopuszczalność czynności dowodowej | str. 453
2.2.2. Ciężar dowodu a zakazy dowodowe | str. 470
2.2.3. Niedopuszczalność wykorzystania wytworu czynności dowodowej | str. 479
3. Negatywna ocena w przedmiocie twierdzenia o faktach sprawy implikująca aktualizację reguły ciężaru dowodu | str. 483
3.1. Przyjęta za podstawę rozważań koncepcja uznawania zdań (twierdzeń o faktach sprawy) | str. 483
3.2. Zależność zachodząca pomiędzy regułą ciężaru dowodu a zasadą swobodnej oceny dowodów | str. 494
3.3. Alibi i okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną jako podstawa twierdzenia oskarżonego a ciężar dowodu | str. 501
4. Ciężar dowodu w sprawach o zniesławienie | str. 511
5. Podsumowanie | str. 520

Zakończenie | str. 523

Bibliografia | str. 529

Wykaz schematów | str. 547