Dziecko - aktywny uczestnik porodu. Zagadnienie interdyscyplinarne
„Narodziny to tylko chwila, lecz jest to chwila szczególna”
F. Leboyer
Żyjemy w dobie, kiedy dawne określenie „dobrze urodzony” nabrało nowej treści. Obecnie nie wystarcza już pragnienie, aby dziecko urodziło się żywe. Chcemy zaoszczędzić mu wszelkich dających się uniknąć trudności porodowych, aby w przyszłości nie było „trudnym” dzieckiem, obarczonym urazem porodowym. Nazywamy to dobrym porodem. Wszystkie nasze dzieci mają prawo być dobrze urodzone.
Przez wiele lat zajmując się porodem zwracano uwagę jedynie na przeżycia kobiet rodzących, zakładając, że rodzące się dziecko pozbawione jest jakichkolwiek odczuć, w tym także doznania bólu. Przełom w postrzeganiu przeżyć noworodka zapoczątkowała publikacja francuskiego położnika, Frédéricka Leboyera, wydana w 1974 roku pod znamiennym tytułem „Narodziny bez przemocy”. Wielkim orędownikiem praw poczętych i rodzących się dzieci był także profesor Fijałkowski. Podkreślał on, że każdy, również poczęte i rodzące się dziecko oraz jego matka, zasługuje, by traktować go z szacunkiem i należytą godnością.
Aktualny poziom wiedzy zwłaszcza z zakresu embriologii, medycyny, psychologii, pedagogiki, socjologii i wielu dziedzin nauki analizujących ludzkie losy podkreśla jak istotny jest wpływ prenatalnego okres życia, porodu i wczesnego dzieciństwa na późniejsze możliwości bio-psycho-społeczne każdego człowieka.
Dlatego też zachęcamy każdego komu nie są obojętne losy naszych dzieci i kolejnych pokoleń do zapoznania się z treścią niniejszej publikacji.
RODZICOM uświadomi ona jak istotne znaczenie dla życia i rozwoju ich dziecka ma czas jego narodzin. Pomoże w stworzeniu optymalnych, najlepszych warunków narodzin ich pociechy.
LEKARZOM I POŁOŻNYM pomoże w stworzeniu komfortowych warunków narodzin nie tylko dla kobiety, ale i dla rodzącego się dziecka.
PSYCHOLOGOM, PEDAGOGOM I TERAPEUTOM pomoże w zrozumieniu wagi przełomu narodzin nie tylko dla dalszego rozwoju dziecka, w diagnozowaniu przyczyn zaburzeń występujących u dzieci i dorosłych ale również, a może przede wszystkim pokaże jakże istotny moment kształtowania się rodziny i rodzicielstwa.
Ponadto pragniemy podkreślić że, zdajemy sobie sprawę z tego, jak wielu istotnych zagadnień nie udało się poruszyć. Zaś różnorodność tematów podejmowanych w ramach omawianej problematyki potwierdza jedynie interdyscyplinarność zagadnienia oraz ukazuje, jak odmienne mogą być podejścia do dbałości o dobrostan rodzącego się dziecka. Niemniej mamy nadzieję, że zawarte tu rozważania zachęcą personel medyczny, położne i lekarzy oraz samych rodziców do refleksji nad najpiękniejszym i najtrudniejszym zarazem wydarzeniem w życiu każdego człowieka jakim są jego narodziny.
Emilia Lichtenberg-Kokoszka
Ewa Janiuk
Jerzy Dzierżanowski
Wstęp 7
Wojciech Guzikowski. Dziecko – aktywny uczestnik porodu. Mechanizm porodowy 11
Emilia Lichtenberg-Kokoszka. Optymalne warunki narodzin 19
Maria Wojaczek. Uczucia rodzącego się dziecka 35
Magdalena Kosno. Kształtowanie się więzi między rodzicami a noworodkiem w pierwszych godzinach po porodzie 45
Ewa Janiuk. Położnicza opieka okołoporodowa przyjazna rodzącemu się dziecku 57
Barbara Kotlarz. Opieka okołoporodowa w Niemczech 67
Magdalena Gołowkin-Hudała. Dziecko jako aktywny uczestnik porodu. Wybrane aspekty prawne 73
Andrzej M. Fal, Robert Pawłowicz. Antybiotykoterapia u dzieci a rozwój alergii i astmy 85
Małgorzata Klecka, Iwona Palicka. Czynniki ryzyka okresu okołoporodowego i ich wpływ na dalszy rozwój dziecka 95
Danuta Opozda. Narodziny dziecka – pedagogiczna panorama zdarzeń 105
Jerzy Dzierżanowski. Polski model szkoły rodzenia według Włodzimierza Fijałkowskiego 123
Maria Nowak. Poród w Biblii 145
Andrzej S. Jasiński OFM. Dziecko w środowisku biblijnym 155
Noty o autorach 175
