Edukacja małego dziecka, t.3. Nowe konteksty, poglądy i doświadczenia
Trzeci tom pracy Edukacja małego dziecka, zatytułowany Nowe konteksty, poglądy i doświadczenia, kontynuuje refleksje dotyczące pracy pedagogicznej z dzieckiem w wieku przed- i wczesnoszkolnym. Zaprezentowano w nim autorskie poglądy i/lub wyniki cząstkowych badań prowadzonych w tym zakresie. Mimo że w niektórych przypadkach badania te wykonano na małych grupach dzieci (uczniów klas I–III), ich rodziców i nauczycieli, dają one jednak wartościowy poznawczo obraz funkcjonowania współczesnego dziecka w wielu różnorodnych środowiskach (rodzinnym, przedszkolnym, szkolnym i pozaszkolnym, rówieśniczym, medialnym).
Tom otwiera część zatytułowana Nowe konteksty edukacji małego dziecka, w której autorzy poszczególnych rozdziałów interpretują podstawowe kategorie – dziecka i dzieciństwa – w kontekście przemian edukacyjnych wyznaczanych zmianą społeczną. Podejmują także próbę wskazania nowych orientacji i strategii edukacyjnego działania, ze szczególnym uwzględnieniem refleksyjności i myślenia krytycznego odnoszących się do poszukiwania, tworzenia i zmiany zarówno w działalności dziecka, jak i nauczyciela.
Część druga – Doświadczenia edukacji przed- i wczesnoszkolnej w Czechach i na Słowacji – poszerza nakreśloną problematykę o obszar edukacyjnych doświadczeń naszych południowych sąsiadów. Autorki opracowań nawiązują do najnowszych prawnych regulacji oświatowych, które wprowadziły szereg zmian w czeskiej i słowackiej edukacji elementarnej. Zmiany te dotyczą głównie charakteru instytucji zajmujących się kształceniem dzieci przed- i wczesnoszkolnych, i obejmują: model edukacji, proces kształcenia, program nauczania, metodę planowania edukacji oraz ewaluację wyników kształcenia.
Ostatnia część tomu – Poglądy i doświadczenia dotyczące edukacji małych dzieci w Polsce – obejmuje opracowania skupiające się na kwestiach wspierania różnych form aktywności (myślowej, metaforycznej, matematycznej) i rozwoju (emocjonalnego, społecznego, kulturowego) dziecka. Prezentowane poglądy i doświadczenia odnoszą się również do problematyki zagospodarowania czasu wolnego dzieci, jak i przejawianych przez nie zachowań ryzykownych, warunkowanych między innymi dysfunkcyjnością współczesnej rodziny.
Wprowadzenie 9
NOWE KONTEKSTY EDUKACJI MAŁEGO DZIECKA 13
IWONA SAMBORSKA Przemiana dzieciństwa jako wyznacznik przemian edukacyjnych 15
IWONA CZAJA-CHUDYBA Nieobecna praktyka – o wykorzystaniu strategii rozwijających krytyczną refleksję w edukacji wczesnoszkolnej 29
SONIA CZUDEK-ŚLĘCZKA, ARKADIUSZ WĄSIŃSKI Opieka wnuków nad dziadkami w przestrzeni wspólnoty rodzinnej 42
TATIANA KŁOSIŃSKA Problemy wczesnej edukacji medialnej 68
MAŁGORZATA ZALEWSKA-BUJAK Wychowanie dla bezpieczeństwa we współczesnym społeczeństwie. Wybrane dylematy i zagrożenia 79
KATARZYNA WOJCIECHOWSKA Bezpieczeństwo w życiu przedszkolaka – komunikat z badań 91
BEATA KOZIEŁ Zjawisko krzywdzenia dzieci – próba analizy wybranych raportów 104
DOŚWIADCZENIA EDUKACJI PRZED- I WCZESNOSZKOLNEJ W CZECHACH I NA SŁOWACJI 115
RADMILA BURKOVIČOVÁ Current nature of children's education in Czech pre-school institutions 117
ALEXANDRA TOMÁŠOVÁ Školní vzdělávací program a plán autoevaluace mateřské školy 130
ALENA DOUŠKOVÁ Potreby detí a špecifické mikroprostredie materskej školy v Slovensko 139
SOŇA KARIKOVÁ Školská spôsobilost' – podmienka pre zvládnutie roly školáka 151
POGLĄDY I DOŚWIADCZENIA DOTYCZĄCE EDUKACJI MAŁYCH DZIECI W POLSCE 165
ANNA BUŁA Wspieranie samodzielności myślowej uczniów klas początkowych w praktyce szkolnej 167
RENATA RECLIK Wspieranie aktywności matematycznej dzieci w młodszym wieku szkolnym 179
MONIKA WIŚNIEWSKA-KIN Myślenie metaforyczne dzieci w wieku wczesnoszkolnym – niewykorzystane i zaniedbane możliwości, zanikająca szansa 189
JOLANTA BONAR Zadania edukacyjne jako czynnik wspierający rozwój dzieci w młodszym wieku szkolnym 197
BOŻENA GRZESZKIEWICZ Rozwój emocjonalno-społeczny dzieci w wieku przedszkolnym 209
ALEKSANDRA SKOWROŃSKA Potrzeba kształtowania kompetencji społeczno-emocjonalnych małego dziecka 222
BARBARA CHOJNACKA-SYNASZKO Dzieci w młodszym wieku szkolnym wobec oferty zagospodarowania czasu wolnego w placówkach świetlicowych 239
JACEK STELMACH Zachowania ryzykowne małych dzieci jako przejaw socjopatologii rodziny na pograniczu polsko-czeskim 252
Informacja o autorach 275
