Odwrotne obciążenie podatkiem VAT w transakcjach transgranicznych i krajowych
"Przedmiotowa pozycja jest pierwszą na rynku fachowym publikacją przedstawiającą w sposób kompleksowy rozliczanie transakcji towarowych i usługowych na potrzeby podatku od towarów i usług na zasadzie odwrotnego obciążenia (reverse charge)".
Halina Lebrand, doradca podatkowy
"Tematy poruszane w opracowaniu są obszerne i kompleksowe - dotyczą transakcji towarowych oraz usługowych, są przedstawiane z punktu widzenia polskiego nabywcy oraz zagranicznego dostawcy, dają cenny wkład i kompleksową argumentację w analizie kwestii dotyczącej ustalenia podatnika".
Katarzyna Klimkiewicz-Deplano, doradca podatkowy, partner w Advicero TAX
Adresaci:
Opracowanie przeznaczone jest dla menedżerów odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe w firmach nabywających usługi i towary od podmiotów zagranicznych oraz zajmujących się obrotem w Polsce tzw. towarami wrażliwymi (stal, złom, laptopy, telefony komórkowe itp.), dla których interesujące będą zwłaszcza kwestie dotyczące m.in. ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozliczenia podatku VAT, przedmiotu opodatkowana, momentu powstania obowiązku podatkowego, stawki VAT, korygowania dokumentów, przedawnienia, czy wypełniania deklaracji VAT. Książka zainteresuje też doradców podatkowych i przedstawicieli innych zawodów prawniczych zajmujących się aspektami podatkowymi.
Wykaz skrótów | str. 13
Wstęp | str. 15
Rozdział 1. Mechanizm odwrotnego obciążenia w przypadku transgranicznego świadczenia usług | str. 19
1. Przepisy polskie a regulacje unijne | str. 20
1.1. Regulacje unijne | str. 20
1.2. Regulacje polskie | str. 21
2. Ustalenie państwa opodatkowania usługi | str. 22
2.1. Zasady ogólne | str. 22
2.1.1. Pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej | str. 24
2.1.1.1. Stałe miejsce prowadzenia działalności a zakład na gruncie umowy modelowej OECD o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 27
2.1.1.2. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 28
2.2. Zasady szczególne | str. 35
2.2.1. Usługi związane z nieruchomościami | str. 38
2.2.1.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 40
2.2.2. Wstęp na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne oraz usługi pomocnicze związane z usługami wstępu na te imprezy świadczone na rzecz podatników | str. 45
2.2.2.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 47
3. Opodatkowanie w Polsce usług nabytych poza terytorium kraju (tzw. import usług) - analiza w ujęciu historycznym na podstawie przepisów obowiązujących od dnia 1 stycznia 2010 r. | str. 48
3.1. Zasady rozliczania importu usług, których miejsce opodatkowania ustalane jest na podstawie zasad ogólnych | str. 50
3.1.1. Podatnik (podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku) | str. 50
3.1.1.1. Świadczenie usług ze stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej położonego w Polsce | str. 52
3.1.1.2. Import usługi, której miejsce opodatkowania ustalane jest na zasadach ogólnych przez osobę prawną niebędącą podatnikiem VAT | str. 53
3.1.2. Obowiązek podatkowy | str. 54
3.1.2.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 56
3.1.3. Podstawa opodatkowania | str. 57
3.1.3.1. Podstawa opodatkowania w imporcie usług a podatek u źródła | str. 59
3.1.4. Odliczenie podatku naliczonego | str. 60
3.1.4.1. Odliczenie podatku naliczonego na bieżąco | str. 60
3.1.4.2. Odliczenie podatku naliczonego przed upływem terminu przedawnienia | str. 62
3.1.4.3. Zakaz odliczenia podatku naliczonego - import usług z tzw. rajów podatkowych | str. 63
3.1.4.4. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 64
3.1.5. Stawka podatku | str. 65
3.2. Zasady rozliczania importu usług, których miejsce opodatkowania ustalane jest na zasadach szczególnych | str. 65
3.2.1. Podatnik (podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku) | str. 65
3.2.1.1. Świadczenie usług ze stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej położonego w Polsce | str. 67
3.2.1.2. Import usługi, której miejsce opodatkowania ustalane jest na zasadach szczególnych przez osobę prawną niebędącą podatnikiem VAT | str. 67
3.2.1.3. Import usługi, której miejsce opodatkowania ustalane jest na zasadach szczególnych przez podatnika podatku od wartości dodanej niezarejestrowanego do celów polskiego podatku VAT w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r. | str. 68
3.2.1.4. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 69
3.2.2. Obowiązek podatkowy | str. 70
3.2.2.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 72
3.2.3. Podstawa opodatkowania | str. 72
3.2.4. Odliczenie podatku naliczonego | str. 73
3.2.5. Stawka podatku | str. 73
3.3. Zasady rozliczania importu usług, których miejsce opodatkowania ustalane jest na zasadach szczególnych - usługi związane z nieruchomościami | str. 74
3.3.1. Podatnik (podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku) | str. 74
3.3.1.1. Świadczenie usług ze stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej położonego w Polsce | str. 75
3.3.1.2. Import usługi, której miejsce opodatkowania ustalane jest na zasadach szczególnych przez osobę prawną niebędącą podatnikiem VAT | str. 75
3.3.1.3. Import usługi, której miejsce opodatkowania ustalane jest na zasadach szczególnych przez podatnika podatku od wartości dodanej niezarejestrowanego do celów polskiego podatku VAT w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r. | str. 75
3.3.1.4. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 76
3.3.2. Obowiązek podatkowy | str. 76
3.3.2.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 78
3.3.3. Podstawa opodatkowania | str. 78
3.3.4. Odliczenie podatku naliczonego | str. 78
3.3.5. Stawka podatku | str. 78
3.4. Dokumentowanie importu usług | str. 79
3.4.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 80
3.5. Ewidencja | str. 80
3.6. Rozliczenie importu usług w deklaracji VAT | str. 81
3.6.1. Rozliczenia dokonywane przez podatników VAT czynnych | str. 81
3.6.1.1. Usługi, których miejsce opodatkowania ustala się na zasadach ogólnych | str. 83
3.6.1.2. Usługi, których miejsce opodatkowania ustala się na zasadach szczególnych (w tym usługi związane z nieruchomościami) | str. 84
3.6.2. Rozliczenia dokonywane przez inne podmioty niż podatnicy VAT czynni | str. 85
3.6.2.1. Usługi, których miejsce opodatkowania ustala się na zasadach ogólnych | str. 85
3.6.2.2. Usługi, których miejsce opodatkowania ustala się na zasadach szczególnych (w tym usługi związane z nieruchomościami) | str. 86
3.7. Korekta rozliczeń | str. 86
3.7.1. Zasady korygowania rozliczeń z tytułu importu usług | str. 86
3.7.1.1. Korygowanie importu usług na podstawie faktur wewnętrznych wystawianych do dnia 31 grudnia 2012 r., względnie do dnia 31 grudnia 2013 r. | str. 88
3.7.1.2. Korygowanie importu usług na podstawie faktur od kontrahentów (brak faktur wewnętrznych) od dnia 1 stycznia 2013 r., względnie od dnia 1 stycznia 2014 r. | str. 90
3.7.2. Kurs dla celów korekty importu usług | str. 92
3.7.3. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 92
3.8. Korekta podatku naliczonego z tytułu importu usług przez dłużnika | str. 97
3.8.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 98
Rozdział 2. Mechanizm odwrotnego obciążenia w przypadku dostawy towarów opodatkowanej na terytorium kraju dokonywanej przez podatnika zagranicznego | str. 99
1. Wprowadzenie | str. 99
2. Przepisy polskie a regulacje unijne | str. 101
2.1. Regulacje unijne | str. 101
2.2. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 105
3. Regulacje polskie | str. 106
3.1. Stan prawny obowiązujący do dnia 30 czerwca 2011 r. | str. 106
3.2. Stan prawny obowiązujący od dnia 1 lipca 2011 r. do dnia 31 marca 2013 r. | str. 112
3.3. Stan prawny obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2013 r. | str. 112
3.4. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 113
4. Schemat analizy przesłanek zastosowania odwrotnego obciążenia | str. 114
4.1. Dostawa towarów | str. 116
4.1.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 122
4.2. Dostawa towarów z montażem | str. 123
4.2.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 128
4.3. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów a dostawa towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca | str. 138
4.3.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 141
4.4. Dostawy łańcuchowe a mechanizm odwrotnego obciążenia | str. 146
4.5. Ustalenie miejsca opodatkowania dostawy towarów | str. 147
4.5.1. Miejsce opodatkowania dostawy | str. 147
4.5.1.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 150
4.5.2. Miejsce opodatkowania dostawy towarów z montażem | str. 152
4.5.2.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 153
4.6. Podmiot dokonujący dostawy towarów | str. 155
4.6.1. Podatnik | str. 155
4.6.1.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 156
4.6.1.2. Dostawca niemający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a także niezarejestrowany na potrzeby podatku VAT na terytorium kraju | str. 159
4.6.2. Nabywca towarów | str. 164
4.6.2.1. Nabywca jako podatnik w rozumieniu art. 15 u.p.t.u. | str. 164
5. Obowiązek podatkowy | str. 167
5.1. Obowiązek podatkowy według stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r. | str. 168
5.2. Obowiązek podatkowy według stanu prawnego obowiązującego do dnia 31 grudnia 2013 r. | str. 170
5.3. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 171
6. Podstawa opodatkowania | str. 177
6.1. Elementy szczególne uwzględniane w podstawie opodatkowania | str. 185
6.2. Upusty, rabaty itp. | str. 187
6.3. Szacowanie podstawy opodatkowania zgodnie z art. 32 u.p.t.u. | str. 188
6.4. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 190
7. Stawki VAT | str. 193
8. Korekty rozliczeń | str. 194
9. Podatek należny jako podatek naliczony | str. 194
9.1. Podatek naliczony przy odwrotnym obciążeniu | str. 196
9.2. Moment odliczenia podatku naliczonego | str. 197
9.3. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 199
10. Dokumentowanie nabycia towarów nabytych w wyniku dostawy towarów rozliczanych w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia | str. 200
10.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 201
11. Ewidencja na potrzeby podatku VAT | str. 203
12. Rozliczenie w deklaracji VAT | str. 203
12.1. Podatnicy VAT czynni | str. 203
12.2. Rozliczenia dokonywane przez inne podmioty niż podatnicy VAT czynni | str. 205
13. Korekty przy odwrotnym obciążeniu w związku z ulgą na "złe długi" | str. 206
13.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 208
Rozdział 3. Mechanizm odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych | str. 212
1. Przepisy polskie a regulacje unijne | str. 212
2. Dostawa i nabycie towarów wrażliwych oraz świadczenie i nabycie usług w handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych | str. 214
2.1. Zasady rozliczania dostawy i nabycia towarów tzw. wrażliwych oraz świadczenia i nabycia usług w handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych | str. 214
2.1.1. Podatnik (podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku) | str. 214
2.1.1.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 220
2.1.2. Obowiązek podatkowy | str. 221
2.1.3. Podstawa opodatkowania | str. 222
2.1.4. Odliczenie podatku naliczonego | str. 222
2.1.4.1. Odliczenie podatku naliczonego przed upływem terminu przedawnienia | str. 223
2.1.5. Stawka podatku | str. 224
2.2. Dokumentowanie krajowych transakcji podlegających mechanizmowi odwrotnego obciążenia | str. 224
2.2.1. Dokumentowanie transakcji przez dostawcę towaru lub świadczącego usługę | str. 224
2.2.2. Dokumentowanie transakcji przez nabywcę towaru lub usługi | str. 225
2.3. Ewidencja | str. 226
2.4. Rozliczenie w deklaracji VAT | str. 226
2.4.1. Rozliczenia dokonywane przez podatników VAT czynnych | str. 226
2.4.1.1. Rozliczenie przez dostawcę towaru lub świadczącego usługę | str. 228
2.4.1.2. Rozliczenie przez nabywcę towaru lub usługi | str. 228
2.4.1.3. Rozliczenia dokonywane przez inne podmioty niż podatnicy VAT czynni | str. 229
2.5. Informacje podsumowujące w obrocie krajowym | str. 229
2.6. Korekta rozliczeń | str. 230
2.6.1. Korekta dokonywana przez dostawcę towarów bądź świadczącego usługę | str. 230
2.6.2. Korekta dokonywana przez nabywcę towarów bądź usługi | str. 231
2.6.3. Korekta transakcji krajowej podlegającej odwrotnemu obciążeniu VAT błędnie rozliczonej na zasadach ogólnych z naliczeniem podatku | str. 232
2.6.3.1. Charakter faktury dotyczącej transakcji podlegającej odwrotnemu obciążeniu z wykazanym podatkiem VAT | str. 233
2.6.3.2. Rozliczenie podatku VAT wynikającego z faktury, o której mowa w art. 108 ust. 1 u.p.t.u. | str. 234
2.6.3.3. Korekta faktury, o której mowa w art. 108 u.p.t.u. | str. 234
2.6.3.4. Odzyskanie podatku zapłaconego do organu podatkowego w związku z wystawieniem faktury, o której mowa w art. 108 ust. 1 u.p.t.u. | str. 235
2.6.3.5. Schemat postępowania przez dostawcę towarów bądź świadczącego usługę | str. 236
2.6.3.6. Korekta dokonywana przez nabywcę towarów bądź usługi | str. 236
2.6.4. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 238
2.7. Korekta podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów tzw. wrażliwych oraz usług w handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych przez dłużnika | str. 241
2.7.1. Orzecznictwo i praktyka organów podatkowych | str. 242
Rozdział 4. Porównanie przepisów krajowych i unijnych | str. 244
1. Rozliczenie podatku należnego VAT (podatnik - podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku należnego) | str. 244
1.1. Przepisy polskie | str. 244
1.2. Przepisy unijne | str. 252
2. Rozliczenie podatku naliczonego VAT | str. 266
2.1. Przepisy polskie | str. 266
2.2. Przepisy unijne | str. 289
Bibliografia | str. 291
