Samobójstwo
Każdy dramat samobójczy dzieje się w umyśle unikalnej jednostki.
Edwin Shneidman
Justyna Ziółkowska analizuje w swojej książce indywidualny i osobisty wymiar zachowań samobójczych. Oddając głos osobom, które podjęły nieskuteczną próbę samobójczą, zyskuje niezwykle cenną i dotychczas nieobecną w literaturze przedmiotu perspektywę. Autorka bada narracje pacjentów dotyczące ich myśli samobójczych, decyzji o samobójstwie, samobójczej próby, postawy wobec dokonanego zamachu oraz konstrukcji przyszłości. Przyjęty w pracy paradygmat jakościowy stanowi kontekst dla wyników badań ilościowych oraz uzupełnia wciąż znikomą wiedzę na temat doświadczeń związanych z zachowaniami samobójczymi.
W książce chcę się skupić na pomijanym we współczesnej suicydologii doświadczeniu jednostki. Skupiając się na indywidualnym poziomie doświadczeń chcę badać, jak myśli i czyny samobójcze są reprezentowane przez osoby hospitalizowane z ich powodu. Chcę w ten sposób sięgnąć do założeń przyjmowanych przez twórcę suicydologii – Edwina Shneidmana, który argumentuje, że kluczem do zrozumienia samobójstwa jest skupienie się na zwykłych słowach, jakich używają w swoich codziennych opowieściach osoby nękane samobójczymi pragnieniami. Choć prace Shneidmana są podstawą współczesnej suicydologii, niewielu autorów skupia się na dyskursywnej warstwie reprezentacji czynów samobójczych. Potencjał takiego podejścia jest jednak duży, ponieważ wiedza o myślach i czynach samobójczych jest zawsze mediowana przez język.
Z tekstu
Mimo wielu lat badań i pracy klinicznej z osobami przeżywającymi kryzys samobójczy nie udało się wypracować narzędzi skutecznie zapobiegających tej formie autodestrukcji. Zatem każda próba zmierzająca do pogłębienia wiedzy o stanie psychicznym tych osób w sposób umożliwiający lepsze zrozumienie samobójczych myśli i decyzji zasługuje na uwagę. Książka Justyny Ziółkowskiej jest jedną z takich prób wyróżniającą się na tle innych jakościowym podejściem do opisu doświadczenia pacjentów hospitalizowanych z powodu próby samobójczej. Autorka przekonująco uzasadnia wybór tego paradygmatu i co warte podkreślenia konsekwentnie konfrontuje zebrany materiał z danymi zebranymi w licznych badaniach ilościowych na świecie i w Polsce.
dr hab. Anna Suchańska,
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Uważam, że książka dr Ziółkowskiej jest bardzo dobra, być może nawet świetna. (...) Po pierwsze, jest to książka nowa i nowatorska w literaturze światowej. Nie ma obecnie na świecie tak obszernych badań nad narracjami osób po próbach samobójczych i badania autorki są świetnym początkiem, mam nadzieję, dalszych badań nad przeżywaną perspektywą na samobójstwo. Po drugie, książka Ziółkowskiej doskonale wpisuje się w najnowsze debaty metodologiczne w suicydologii. Według mnie wielką zaletą książki jest właśnie to, że zanurzona jest w metodologii jakościowej. Suicydologia jest zdominowana przez badania pozytywistyczne, coraz częściej zahaczające o neuronaukę, które ostatnimi laty nie przyniosły żadnych nawet ciekawych wyników, nie mówiąc o wynikach przełomowych. Coraz częściej zatem pojawiają się w suicydologii apele o zwiększenie wysiłku jakościowego, a książka Ziółkowskiej jest doskonałym tego ucieleśnieniem. Bardzo się cieszę, że taka książka powstała w Polsce. Po trzecie, książka Ziółkowskiej jest niezwykle ważna w kontekście polskim. Polskie badania nad samobójstwem są zaniedbane w porównaniu np. z amerykańskimi czy brytyjskimi. Książka Ziółkowskiej może się stać impulsem, który potrzebny jest polskiej refleksji nad samobójstwem.
prof. dr hab. Dariusz Galasiński,
Uniwersytet SWPS
