System prawa pracy. TOM IV. Indywidualne prawo pracy. Pozaumowne stosunki pracy

• Druk: 2017
• Autor: Aneta Giedrewicz-Niewińska, Anna Dubowik, Daniel Książek, Eliza Mazurczak-Jasińska, Elżbieta Ura, Helena Szewczyk, Jakub Stelina, Justyna Czerniak-Swędzioł, Krzysztof Stefański, Krzysztof Walczak, Krzysztof Wojciech Baran, Łukasz Pisarczyk, Mirosław Włodarczyk, Stefan Płażek, Tomasz Duraj, Wiesław Perdeus, Zbigniew Góral
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

W tomie IV Systemu prawa pracy przedstawione zostały zagadnienia dotyczące pozaumownych stosunków pracy. W kolejnych częściach szczegółowo omówiono stosunki pracy nawiązywane na podstawie powołania, wyboru i mianowania. Są to akty prawne kreujące nie tylko zatrudnienie pracownicze, ale również stosunki organizacyjne wykraczające poza obszar prawa pracy. Wymagało to uwzględnienia w prowadzonych rozważaniach również punktu widzenia innych dziedzin prawa, a zwłaszcza prawa administracyjnego. Struktura opracowania jest wyznaczona tym, że poszczególne pozaumowne stosunki zatrudnienia pracowniczego mają zróżnicowany rodowód oraz w różnym stopniu odbiegają od tego, co jest charakterystyczne dla umowy o pracę. Odrębnie zatem dla każdej z podstaw tych stosunków pracy zostały zaprezentowane takie kwestie, jak:


ich geneza i historia,
zakres zastosowania,
sposób nawiązania,
zmiana i rozwiązanie,
odrębności dotyczące uprawnień, obowiązków i odpowiedzialności,
charakter prawny.
Omówiono również źródła regulacji prawnej, odrębności dotyczące procedury rozstrzygania sporów z pozaumownych stosunków pracy oraz odrębności, jakie w odniesieniu do tych stosunków występują w zakresie zbiorowego prawa pracy.



Autorami poszczególnych rozdziałów są osoby z różnych ośrodków naukowych z całego kraju, które w swym dotychczasowym dorobku szczególnie wiele miejsca poświęciły kwestiom pozaumownych stosunków pracy, co gwarantuje, że przedstawione w opracowaniu rozważania cechuje odpowiedni poziom wnikliwości i profesjonalizmu.

Adresaci:

Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla przedstawicieli nauki prawa pracy. Może się okazać szczególnie przydatna w dyskusji o przyszłości prawa pracy, która pozostaje w związku z działalnością Komisji przygotowującej nowy kodeks pracy. Powinna jednak być przydatna także dla praktyków, a zwłaszcza sędziów, adwokatów, radców prawnych i pracowników działów HR. Należy żywić nadzieję, że będzie także wykorzystywana w dydaktyce prawniczej.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8107-488-9
• ISBN druku: 978-83-8107-040-9
• EAN: 9788381074889
• Liczba stron: 880

SŁOWO WSTĘPNE |17
CZĘŚĆ I
Zagadnienia ogólne
ROZDZIAŁ 1
Zagadnienia wprowadzające |23
1.1. Wielość podstaw nawiązania stosunku pracy |23
1.2. Pozaumowne podstawy zatrudnienia a zasada swobodnego nawiązywania stosunków pracy |33
ROZDZIAŁ 2
Źródła regulacji pozaumownych stosunków pracy |38
2.1. Uwagi wstępne |38
2.2. Ewolucja źródeł pozaumownych stosunków pracy |43
2.3. Obowiązujące regulacje pozaumownych stosunków pracy |51
2.3.1. Międzynarodowe źródła regulacji pozaumownych stosunków pracy |51
2.3.2. Konstytucja jako źródło regulacji pozaumownych stosunków pracy |56
2.3.3. Pragmatyki zawodowe jako źródło pozaumownych stosunków pracy |58
2.3.3.1. Uwagi wstępne |58
2.3.3.2. Pragmatyki służbowe |60
2.3.3.3. Pragmatyki pracownicze |62
2.3.4. Ustawy ustrojowe jako źródło pozaumownych stosunków pracy |67
2.3.4.1. Uwagi wstępne |67
2.3.4.2. Zatrudnienie samorządowe |68
2.3.4.3. Zatrudnienie w urzędach państwowych |71
2.3.4.4. Zatrudnienie w organach wymiaru sprawiedliwości |72
2.3.5. Akty wykonawcze |73
2.3.6. Akty wewnętrzne |77
2.3.6.1. Uwagi wstępne |77
2.3.6.2. Układy zbiorowe pracy |78
2.3.6.3. Regulaminy |80
2.3.6.4. Statuty |82
2.4. Zróżnicowanie źródeł regulacji prawnej w zależności od aktu kreującego pozaumowne stosunki pracy |85
2.4.1. Uwagi wstępne |85
2.4.2. Mianowanie |87
2.4.3. Powołanie |89
2.4.4. Wybór |93

CZĘŚĆ II
Stosunki pracy z powołania

ROZDZIAŁ 3
Geneza i historia stosunków pracy z powołania |97
3.1. Wstęp |97
3.2. Geneza stosunków pracy z powołania |97
3.3. Historia przepisów prawnych dotyczących stosunków pracy z powołania po 1945 r. |110

ROZDZIAŁ 4
Zakres podmiotowy stosunków pracy z powołania |135

ROZDZIAŁ 5
Nawiązanie stosunku pracy z powołania |145
5.1. Uwagi wstępne |145
5.2. Organ właściwy do dokonania powołania |146
5.3. Zgoda osoby powołanej i forma aktu powołania |147
5.4. Treść aktu powołania |150
5.5. Tryb nawiązywania stosunku pracy na podstawie powołania |152

ROZDZIAŁ 6
Zmiany i ustanie stosunku pracy z powołania |157
6.1. Zmiana treści stosunku pracy z powołania |157
6.2. Ustanie stosunku pracy z powołania |159
6.3. Forma i treść aktu odwołania |161
6.4. Uprawnienia pracownika odwołanego w okresie wypowiedzenia |168

ROZDZIAŁ 7
Odrębności statusu prawnego pracowników zatrudnionych na podstawie powołania |170

ROZDZIAŁ 8
Charakter prawny powołania i stosunków pracy z powołania |176

CZĘŚĆ III
Stosunki pracy z wyboru

ROZDZIAŁ 9
Geneza i historia stosunków pracy z wyboru |205
9.1. Geneza stosunków pracy z wyboru w II Rzeczypospolitej |205
9.2. Geneza stosunków pracy z wyboru w prezydiach rad narodowych |210
9.3. Geneza stosunków pracy z wyboru w Polsce Ludowej |215
9.4. Ewolucja stosunków pracy z wyboru w latach 1974–1990 |218
9.5.Ewolucja stosunków pracy z wyboru w latach 1990–2008 |221

ROZDZIAŁ 10
Zakres zastosowania stosunków pracy z wyboru |225
10.1. „Obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika” a zakres podmiotowy stosunku pracy z wyboru |225
10.2. Zakres podmiotowy stosunku pracy z wyboru w świetle obowiązującego prawa |231

ROZDZIAŁ 11
Nawiązanie stosunku pracy z wyboru |241
11.1. Uwagi wstępne |241
11.2. Pojęcie wyboru |242
11.3. Wybór a mandat pracownika z wyboru |244
11.4. Wybór a członkostwo w organizacji o charakterze samorządnym i demokratycznym |246
11.5. Wybór a czas trwania pełnomocnictwa (kadencja) |248
11.6. Tryb prowadzący do nawiązania stosunku pracy z wyboru |249
11.7. Termin nawiązania stosunku pracy na podstawie wyboru |258

ROZDZIAŁ 12
Zmiana i ustanie stosunku pracy z wyboru |262
12.1. Zmiana treści stosunku pracy pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru |262
12.1.1. Uwagi wprowadzające |262
12.1.2. Elementy treści stosunku pracy pracowników wybieralnych |263
12.1.3. Zmiana warunków pracy i płacy pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru |271
12.2. Ustanie stosunku pracy z wyboru |283
12.2.1. Uwagi wprowadzające |283
12.2.2. Mechanizm (tryb i forma) ustania stosunku pracy pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru |284
12.2.3. Przyczyny (okoliczności) wygaśnięcia mandatu na przykładzie wybieralnych pracowników samorządowych |289
12.2.4. Elementy powszechnej ochrony trwałości zatrudnienia pracowników sprawujących swe funkcje na podstawie wyboru |304
12.2.5. Urlop bezpłatny dla pracownika zatrudnionego na podstawie wyboru |312
12.2.6. Uprawnienia przysługujące wybieralnym pracownikom bezprawnie odwołanym ze stanowiska |326
12.2.7. Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru |333

ROZDZIAŁ 13
Odrębności statusu prawnego pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru (uprawnienia, obowiązki, odpowiedzialność) |336
13.1. Uprawnienia |336
13.1.1. Szczególne uprawnienia |336
13.1.2. Możliwość uzyskania urlopu bezpłatnego |337
13.1.3. Możliwość powrotu do pracy po urlopie bezpłatnym |338
13.1.4. Szczególne uprawnienia płacowe |340
13.1.5. Uprawnienia procesowe |345
13.2. Obowiązki |346
13.3. Odpowiedzialność pracownika świadczącego pracę na podstawie wyboru| 348
13.3.1. Odpowiedzialność karna |348
13.3.2. Odpowiedzialność dyscyplinarna |351
13.3.3. Odpowiedzialność materialna |354
13.3.4. Odpowiedzialność za powtarzające się naruszanie Konstytucji lub ustaw |357
13.3.5. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów antykorupcyjnych |359
13.3.6. Inne formy odpowiedzialności prawnej |360

ROZDZIAŁ 14
Charakter prawny stosunków pracy z wyboru |363
14.1. Uwarunkowania podmiotowe charakteru prawnego stosunku pracy z wyboru |363
14.2. Związek stosunku pracy z wyboru z funkcją organizacyjną |369
14.3. Terminowość stosunków pracy z wyboru |379
14.4. Kwestia wymogów kwalifikacyjnych |381
14.5. Problemy ustalania stosunków pracy z wyboru |384
14.6. Konkluzje |388

CZĘŚĆ IV
Stosunki pracy z mianowania

ROZDZIAŁ 15
Geneza i historia stosunków pracy z mianowania |393
15.1. Okres przedwojenny |393
15.2. Okres powojenny |401

ROZDZIAŁ 16
Zakres zastosowania stosunków pracy z mianowania |425
16.1. Zakres i charakter kodeksowej regulacji stosunku pracy z mianowania |425
16.2. Zakres stosunku pracy z mianowania w ustawach szczególnych |429
16.2.1. Zakres stosunku pracy z mianowania w administracji |430
16.2.2. Zakres stosunku pracy z mianowania w kontroli państwowej |432
16.2.3. Zakres stosunku pracy z mianowania w oświacie i nauce |433
16.2.4. Zakres stosunku pracy z mianowania w organach ochrony prawnej |435

ROZDZIAŁ 17
Rygory selekcyjne w stosunkach pracy z mianowania |439
17.1. Charakter rygorów selekcyjnych |439
17.2. Rodzaje rygorów selekcyjnych |440
17.2.1. Rygory dotyczące cech określających sytuację prawną i osobistą kandydata|440
17.2.1.1. Obywatelstwo |440
17.2.1.2. Korzystanie z praw publicznych |443
17.2.1.3. Niekaralność |448
17.2.1.4. Stan zdrowia |449
17.2.2. Rygory dotyczące kwalifikacji zawodowych |451
17.2.3. Rygory dotyczące kwalifikacji moralnych |452

ROZDZIAŁ 18
Nawiązanie stosunku pracy z mianowania |458
18.1. Uwagi wprowadzające |458
18.2. Pracodawca zatrudniający pracownika mianowanego |460
18.3. Wymogi i postępowanie kwalifikacyjne (aplikacyjne, egzaminacyjne) warunkujące możliwość zatrudnienia na podstawie stosunku pracy z mianowania |464
18.4. Podmioty dokonujące mianowania na określone stanowisko |475
18.5. Ustawowy obowiązek mianowania na stanowisko |477
18.6. Forma i treść aktu mianowania |482
18.7. Skutki prawne aktu mianowania |487

ROZDZIAŁ 19
Zmiana stosunku pracy z mianowania |498
19.1. Wstęp |498
19.2. Historyczne uwarunkowania zmian stosunku pracy z mianowana i ich współczesne reminiscencje |501
19.3. Pojęcie zmiany stosunku pracy |511
19.4. Zmiana stosunku pracy a uprawnienia kierownicze pracodawcy |519
19.5. Dyspozycyjność jako cecha stosunku pracy z mianowania |525
19.6. Charakter prawny stosunku pracy z mianowania a sposób dokonywania jego zmian |530
19.7. Problem stosowania przepisów kodeksu pracy dotyczących zmian treści stosunku pracy w stosunkach pracy z mianowania |543

ROZDZIAŁ 20
Ustanie stosunku pracy z mianowania |551
20.1. Uwagi wstępne |551
20.2. Przyczyny odrębnych rozwiązań w zakresie ustania stosunków pracy z mianowania |552
20.3. Prawna konstrukcja ustania stosunku pracy z nominacji |559
20.4. Okoliczności powodujące ustanie lub stanowiące przesłanki rozwiązania stosunku pracy z mianowania |569
20.5. Forma i tryb rozwiązania stosunku pracy z pracownikami mianowanymi |582
20.6. Uprawnienia przysługujące w związku z ustaniem stosunku pracy z mianowania |585
20.7. Roszczenia przysługujące w razie naruszenia przepisów o wygaśnięciu lub rozwiązaniu stosunków pracy z mianowania |587
20.8. Podsumowanie |589

ROZDZIAŁ 21
Podstawowe uprawnienia pracownika mianowanego |591
21.1. Uwagi wstępne |591
21.2. Wynagrodzenie zasadnicze |600
21.2.1. Teoretyczne podstawy kształtowania wynagrodzenia zasadniczego |601
21.2.2. Sposoby kształtowania wynagrodzenia zasadniczego w przypadku pracowników mianowanych |603
21.3. Dodatki związane ze zwiększeniem obowiązków |609
21.4. Wynagradzanie w przypadku nie wykonywania pracy |610
21.5. Świadczenia motywacyjne, zwiększające efektywność pracy |612
21.5.1. Premia wynikowa |613
21.5.2. Premia ocenna |614
21.5.3. Nagrody |617
21.5.4. Świadczenia stażowe |621
21.5.4.1. Dodatek stażowy |623
21.5.4.2. Nagroda jubileuszowa |625
21.5.4.3. Dodatkowe wynagrodzenie roczne |626
21.5.5. Świadczenia funkcyjne |626
21.6. Świadczenia związane z ustaniem stosunku pracy |628
21.6.1. Odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę bądź rentę |629
21.6.2. Odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników |630
21.6.3. Inne szczególne przypadki świadczeń dla osób, z którymi ustał stosunek pracy |631
21.7. Świadczenia związane z przeniesieniem |632
21.8. Urlopy pracownicze |633
21.8.1. Urlop pracowników naukowych |634
21.8.2. Urlop naukowy |635
21.8.3. Urlopy dla poratowania zdrowia |635
21.8.4. Dodatkowy urlop wypoczynkowy |636
21.8.5. Inne dodatkowe zwolnienia okolicznościowe |637
21.9. Podsumowanie |638

ROZDZIAŁ 22
Obowiązki pracownika mianowanego |641
22.1. Pojęcie i podział obowiązków |641
22.2. Obowiązki podstawowe |645
22.2.1. Obowiązek przestrzegania prawa |645
22.2.2. Obowiązek godnego zachowania się w służbie (i poza nią) |646
22.2.3. Obowiązek sumiennego i starannego wykonywania zadań |648
22.2.4. Obowiązek przestrzegania tajemnicy |650
22.2.5. Obowiązek wykonywania poleceń |652
22.3. Obowiązki dodatkowe |656
22.3.1. Obowiązek podnoszenia kwalifikacji zawodowych |656
22.3.2. Obowiązek poddania się okresowemu ocenianiu |660
22.3.3. Obowiązek składania oświadczeń o stanie majątkowym |663
22.4. Szczególne zakazy i ograniczenia |665
22.4.1. Zakaz przynależności partyjnej oraz wykonywania mandatu posła, senatora, radnego |665
22.4.2. Ograniczenia dotyczące działalności związkowej i związane z niepolubownymi metodami rozwiązywania sporów zbiorowych |667
22.4.3. Ograniczenia związane z podejmowaniem dodatkowego zatrudnienia (czynności lub zajęć) oraz z prowadzeniem działalności gospodarczej |669
22.4.4. Zakaz podległości służbowej |674

ROZDZIAŁ 23
Odpowiedzialność pracowników mianowanych |678
23.1. Uwagi wstępne |678
23.2. Odpowiedzialność dyscyplinarna |680
23.2.1. Pojęcie i charakter prawny odpowiedzialności dyscyplinarnej |680
23.2.2. Przesłanki odpowiedzialności dyscyplinarnej |683
23.2.3. Kary orzekane w postępowaniu dyscyplinarnym |688
23.2.4. Organy postępowania dyscyplinarnego |691
23.2.4.1. Rzecznik dyscyplinarny |691
23.2.4.2. Komisje i sądy dyscyplinarne |693
23.3. Struktura postępowania w sprawach dyscyplinarnych i przesłanki jego wszczęcia |696
23.3.1. Postępowanie wyjaśniające |700
23.3.2. Postępowanie rozpoznawcze |702
23.3.3. Postępowanie odwoławcze |702
23.4. Zasady postępowania dyscyplinarnego |703
23.5. Sądowa kontrola orzecznictwa dyscyplinarnego |707
23.6. Zatarcie kar dyscyplinarnych |708
23.7. Odpowiedzialność dyscyplinarna za przewinienia mniejszej wagi i odpowiedzialność porządkowa |709

ROZDZIAŁ 24
Charakter prawny mianowania jako podstawy nawiązania stosunku pracy |716

ROZDZIAŁ 25
Status proceduralny pracowników pozaumownych |750

ROZDZIAŁ 26
Status pracowników pozaumownych w zbiorowym prawie pracy |760

ROZDZIAŁ 27
Perspektywy pozaumownych stosunków pracy w prawie polskim |777

WYKAZ SKRÓTÓW |791

BIBLIOGRAFIA |799

ORZECZNICTWO |843

INDEKS RZECZOWY |855