Jan z Głogowa wprowadzenie do traktatu o sferze Johna z Holywood
Ponad 500 lat po ostatniej edycji jedno z najważniejszych dzieł Jana z Głogowa ukazuje się po raz pierwszy w wydaniu krytycznym, w polskim przekładzie i z komentarzem. Gwiazdy, planety, orbity, a nawet wieści o odkryciu Nowego Świata i pochodzeniu Poncjusza Piłata – Introductorium compendiosum to przekrojowa, humanistyczna opowieść o Ziemi oraz kosmosie z czasów, gdy wszechświat zdawał się być znacznie, znacznie mniejszy i przytulniejszy niż dziś, a drogą teoretycznych dywagacji trzeba było rozważać wszystkie naukowe zagadnienia, także te, które są dla nas oczywiste, gdyż stały się wiadome dzięki teleskopom i kosmicznym podróżom.
Współcześnie postać i prace Głogowczyka są nieco zapomniane przede wszystkim z dwóch powodów – po pierwsze był on zwolennikiem, odrzuconej przez naukę i spektakularnie zakwestionowanej przez jego ucznia Mikołaja Kopernika, geocentrycznej teorii wszechświata, po drugie Jan w swoich pracach korzystał z ówcześnie powszechnie używanego języka nauki, dzisiaj znanego jedynie elitarnemu gronu badaczy, czyli łaciny. Obecnie Głogowczyk może odzyskać niesłusznie zapomniane miejsce w panteonie wybitnych polskich humanistów za sprawą ostatniej publikacji doświadczonego tłumacza języków starożytnych oraz znawcy antycznej i europejskiej literatury Roberta K. Zawadzkiego.
(z recenzji prof. dr hab. Idaliany Kaczor)
- Kategorie:
- Redakcja: Robert K. Zawadzki
- ISBN: 9788366536746
- ISBN druku: 9788366536746
- Liczba stron: 444
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I SŁOWO WSTĘPNE .................................................................................................... 9 1. Ogólna charakterystyka dzieła Introductorium compendiosum in „Tractatum sphaerae materialis” Joannis de Sacrobusto Jana z Głogowa ..... 11 Teoria geocentryczna. Uniwersytet Krakowski .............................................. 13 Introductorium compediosum jako komentarz do Traktatu o sferze ................. 21 Przegląd treści rozprawy Introductorium compendiosum ................................ 27 Wstęp dzieła .................................................................................................. 30 Część zasadnicza dzieła ................................................................................. 32 2. Humanistyczne fascynacje średniowiecznego astronoma ............................. 45 3. Mity ............................................................................................................... 59 4. Wątki i postaci biblijne .................................................................................. 71 Modlitewne zwroty ....................................................................................... 71 Jerozolima ..................................................................................................... 73 Piekło ............................................................................................................ 75 Postaci biblijne .............................................................................................. 77 Konkluzja ...................................................................................................... 79 5 . Wątki anegdotyczne i osobliwe ..................................................................... 81 6. Śmierć Pańska i zaćmienie Słońca ................................................................. 87 Definicje zaćmienia Słońca i Ewangelie .......................................................... 87 Zaćmienie Słońca i śmierć Pańska. Interpretacja Jana z Głogowa .................. 88 Inne cudowne zjawiska astronomiczne .......................................................... 92 Konkluzja ...................................................................................................... 95 7. Wątki iberyjskie ............................................................................................. 97 8. Pojęcie czasu ................................................................................................ 105 Wszystkie zjawiska astronomiczne odbywają się w czasie. Wielkość wszechświata ................................................................................. 106 Miary czasu ................................................................................................... 108 Zegar mechaniczny. Dzień naturalny, dzień sztuczny ................................... 109 Dzień najdłuższy, dzień najkrótszy, dzień przestępny, zrównanie dnia z nocą .. 113 Długość ludzkiego życia. Astrologia .............................................................. 117 Wnioski ......................................................................................................... 121 9. Wnioski końcowe .......................................................................................... 123 Nota edytorska ................................................................................................... 125 Bibliografia ......................................................................................................... 127 Nota bibliograficzna ............................................................................................ 135 CZĘŚĆ II INTRODUCTORIUM COMPENDIOSUM IN TRACTATUM SPHAERAE MATERIALIS JOANNIS DE SACROBUSTO ....................................................................................... 137 Epigramma ad Lectorem ..................................................................................... 139 Argumentum in dicenda ...................................................................................... 141 [Capitulum primum] ............................................................................................ 147 Titulus .......................................................................................................... 147 Sequitur textus ............................................................................................. 149 Quae sit forma mundi et quomodo tota machina mundi dividitur in duas partes ............................................................................................... 158 Quod caelum movetur ab oriente in occidentem Iterum rediens in orientem ...... 165 Quod caelum sit rotundum et quae causae rotunditatis caeli ........................ 166 De forma et dispositione elementi terrae et quod ipsa terra est rotundae figurae .......................................................................................................... 170 De forma elementi aquae et quod aqua in sua sphaera est rotundae figurae .... 173 Quod terra sit centrum mundi et in medio mundi .......................................... 174 Quod terra centrum universi existens sit in medio omnium immobilis et quibus ex causis ........................................................................................ 176 De quantitate terrae et eius ambitu in stadiis ................................................ 178 Capitulum secundum de circulis, ex quibus sphaera materialis componatur et illa supercaelestis, quae per istam imaginatur, componi intelligitur .................. 185 Secundus circulus maior in sphaera est zodiacus, qui habet tria nomina ......... 190 Nunc dicendum est consequenter de duobus coluris, quorum unus distinguit solstitia et alter aequinoctia ........................................................... 199 Iam dicendum est de aliis duobus circulis maioribus, scilicet de meridiano et horizonte. Et primo de meridiano ............................................................. 203 Iam determinandum est de quattuor circulis minoribus, ex quibus sphaera materialis componitur et illa caelestis, quae per istam designatur, componi intelligitur ..................................................................................................... 207 Capitulum tertium: de ortu et occasu signorum, de diversitate dierum et noctium et de divisione climatum .................................................................... 215 Nunc de ortu et occasu signorum secundum intentionem et sententias astronomorum est dicendum ........................................................................ 223 Nunc adiungendae sunt ascensiones signorum, quantum ad propositum nostrum sufficit, tam in sphaera recta quam obliqua ..................................... 231 Iam dicendum est de varietatibus, quae accidunt hominibus habitantibus in mundo respectu diversarum zenith in caelo et secundum diversa climata mundi ............................................................................................................ 242 Nunc dicendum est de climatibus septem mundi ........................................... 254 Capitulum quartum et ultimum de motibus et circulis planetarum et de causis exlipsium Solis et Lunae ....................................................................................... 261 Auctor finaliter determinat de eclipsi Solis et Lunae et primo de eclipsi Lunae, quo modo et qualiter contingit ............................................................................. 269 CZĘŚĆ III ZWIĘZŁE WPROWADZENIE DO TRAKTATU O SFERZE MATERIALNEJ JANA Z HOLYWOOD ................................................................................................ 277 Epigram do Czytelnika ......................................................................................... 279 Słowo wstępne .................................................................................................... 281 [Rozdział pierwszy] .............................................................................................. 287 Tytuł .............................................................................................................. 287 Następuje tekst ............................................................................................. 289 O tym, jaka jest forma świata i o tym, w jaki sposób cała konstrukcja świata dzieli się na dwie części ................................................................................. 298 O tym, że niebo przemieszcza się ze wschodu na zachód i powraca ponownie na wschód ..................................................................................... 305 O tym, że niebo jest okrągłe i jakie są przyczyny okrągłości nieba ................. 306 O konstrukcji i umiejscowieniu ziemskiego żywiołu oraz o tym, że sama Ziemia ma kształt okrągły ............................................................... 311 O formie żywiołu wodnego i o tym, że woda w swej sferze ma kształt okrągły ......................................................................................................... 314 O tym, że Ziemia stanowi centrum świata i znajduje się w centrum świata ... 315 O tym, że Ziemia, stanowiąc centrum kosmosu, nieruchomo tkwi w środku wszystkich bytów i o przyczynach tego .......................................... 318 O wielkości Ziemi i jej obwodzie liczonym w stadiach ................................... 320 Rozdział drugi o kręgach, z jakich składa się sfera materialna oraz owa sfera nadniebna, której wygląd i strukturę poznajemy na podstawie tej pierwszej ....... 327 Drugim kręgiem większym na sferze jest zodiak, który ma trzy nazwy ............. 333 Wnikliwie omówić należy dwa kolury, z których jeden przecina punkty przesilenia letniego, a drugi punkty równonocne .......................................... 342 Czas powiedzieć o innych dwóch kręgach większych, to jest o południku i horyzoncie. Najpierw powiemy o południku ............................................... 347 Czas omówić cztery kręgi mniejsze, z których składa się sfera materialna, a także owa sfera niebieska, którą, jak wiadomo, ta pierwsza określa i tworzy ......................................................................................................... 352 Rozdział trzeci: o wschodach i zachodach znaków niebieskich, o różnej długości dni i nocy oraz o rodzajach sfer klimatycznych .................................................... 360 A teraz opowiemy o wschodach i zachodach znaków niebieskich zgodnie z tym, co na ten temat wyrzekli astronomowie ................................ 369 A teraz opowiemy o różnych warunkach życiowych ludzi,które zmieniają się w zależności od położenia zenitu na niebie i oddziaływania klimatu ziemskiego ................................................................................................... 390 A teraz opowiemy o siedmiu rodzajach klimatu panującego na świecie ........ 403 Rozdział czwarty i ostatni – o ruchach i obrotach planet, a także o przyczynach zaćmień Słońca i Księżyca ................................................................................... 412 Autor na koniec omawia zjawisko zaćmienia Słońca i Księżyca, najpierw rozprawia o zaćmieniu Księżyca, w jaki sposób i jak cudownie ten fenomen się dokonuje .... 421 SUMMARY Jan of Głogów – An Introduction to John’s of Holywood Tractatus de sphaera (A Study, Latin Texts, Commentary and Translation) .................. 429 INDEKSY ............................................................................................................... 433