Jak radzić sobie ze stresem? Poznaj 6 przydatnych książek

Czyli czy stres może być pozytywny oraz dlaczego zebry nie mają wrzodów?

13.02.2023 | czas czytania: 6 minut

Encyklopedia PWN definiuje stres jako „psychologiczny stan obciążenia systemu regulacji psychicznej powstający w sytuacji zagrożenia, utrudnienia lub niemożności realizacji ważnych dla jednostki celów, zadań, wartości.”

Co może wywołać stres? Sytuacje zdarzające się nam często w życiu codziennym, takie jak egzaminy, choroba, inne trudności życia codziennego, lęk przed stawianymi wymaganiami, także praca zawodowa i życie rodzinne oraz relacje z innymi ludźmi. Może nas również dopaść tak zwany stres informacyjny, czyli zalew informacji, które płyną w nadmiarze ze środków masowego przekazu, są często agresywne w formie i powodują u nas przeciążenie informacyjne.

Stany stresu pojawiają się w odpowiedzi na jakąś sytuację i są doraźne, ale mogą też trwać długo (np. przewlekła choroba, wymagania roli żołnierza w czasie wojny, załamanie się kariery zawodowej). Podstawową przyczyną i istotą stresu jest niezrównoważenie wymagań i możliwości. Jeśli wymagania stawiane przed nami są na granicy naszych możliwości lub je wręcz przekraczają – wówczas pojawi się u nas stres. Źródłem wymagań może być czynnik zewnętrzny (np. wymagający egzaminator, toksyczny partner) lub wewnętrzny (standardy własne, silne poczucie obowiązku). Źle, jeśli wymagania są zbyt duże, ale i zbyt małe wymagania mogą nas wpędzić w stres (np. rutynowe, zbyt łatwe czynności zawodowe).

Kiedy nasza równowaga wewnętrzna zostanie zachwiana, pojawią się emocje, przeważnie negatywne i często bardzo silne. Ale stres może także być bodźcem pozytywnym, może zadziałać na nas jak siła napędowa, zmobilizować nas i pobudzić do działania.

Poznajcie interesujące książki, które przybliżają zagadnienie stresu, jego przyczyny, konsekwencje oraz sposoby radzenia sobie z nim.

Podręcznik z serii Akademia Psychologii

Zdrowie psychiczne. Współczesne zagrożenia i możliwości wzmacniania Oto najlepszy, pionierski podręcznik o psychologii stresu. Nikt do tej pory nie pisał tak o stresie!
Czym jest stres życiowy i jakie są jego konsekwencje? Czy warto podejmować wysiłki w celu przezwyciężenia stresu? Od czego zależy efektywność radzenia sobie z nim?
Profesorka Irena Heszen, ceniona ekspertka w dziedzinie psychologii stresu, poprowadzi Was przez krytyczny przegląd teorii stresu, analizę procesu radzenia sobie, jego efektywności, kosztów i konsekwencji, przybliży kwestionariuszowe i alternatywne metody badania tych zagadnień, a także nowe wątki teoretyczne w badaniach nad stresem i radzeniem sobie.
Podręcznik wzbogacają biogramy postaci, wypowiedzi ekspertów oraz barwne przykłady. Na końcu rozdziałów znajdują się pytania i problemy do dyskusji, które pomogą w utrwaleniu materiału.

Lista rozdziałów:
- Co to jest stres? Od klasycznych do współczesnych koncepcji stresu
- Jak pokonujemy stres? Radzenie sobie jako specyficzna forma aktywności w sytuacji stresowej
- Od czego zależy zachowanie wobec stresu? Właściwości podmiotu jako wyznaczniki procesu radzenia sobie
- Od czego zależy zachowanie wobec stresu? Właściwości sytuacji jako wyznaczniki procesu radzenia sobie
- Jak badamy radzenie sobie? Podejście kwestionariuszowe
- Jak badamy radzenie sobie? Metody alternatywne
- Czy warto podejmować wysiłki w celu przezwyciężenia stresu? Efektywność i koszty radzenia sobie
- Jak radzimy sobie ze stresem spowodowanym przez chorobę?
- Stres a zdrowie; negatywne skutki przewlekłego i poważnego stresu
- Bezpośrednie i odległe korzyści ze stresu

Bestseller PWN

Dlaczego zebry nie mają wrzodów. Psychofizjologia stresu. To zachwycające kompendium współczesnej wiedzy na temat psychofizjologii stresu i absolutny hit sprzedaży Wydawnictwa Naukowego PWN. Od lat znajduje się wśród najchętniej wybieranych przez Was pozycji. Nie bez przyczyny! Autor wnikliwie opisuje tu, co dzieje się z człowiekiem, gdy ten doświadcza stresu. Dzięki lekturze książki łączącej perspektywy czterech dyscyplin: psychologii, neurologii, immunologii i endokrynologii zrozumiecie, w jaki sposób oddziaływanie stresu na organizm ludzki wpływa na nasze życie, jak czyni nas podatnymi na choroby cywilizacyjne, wywołując m.in. cukrzycę, otyłość, czy zaburzenia pamięci i funkcjonowania mózgu. Nie jesteśmy w stanie wyeliminować stresu, ale jeśli zrozumiemy jego mechanizmy – będziemy potrafili lepiej radzić sobie z otaczającym nas światem.

Z przedmowy:
„Nieważne, jak wielki jest nasz konflikt z członkiem rodziny czy jak mocno zdenerwowała nas utrata miejsca parkingowego, rzadko uciekamy się do załatwienia tego rodzaju spraw przez walkę na pięści. Podobnie, raczej rzadko się nam przytrafia konieczność zaczajenia się i osobistego pokonania naszej przyszłej kolacji. Chodzi o to, że my, ludzie, żyjemy wystarczająco dostatnio i wystarczająco długo, i jesteśmy wystarczająco inteligentni, by generować wszystkie możliwe rodzaje stresujących zdarzeń jedynie w naszych głowach. Ile hipopotamów zamartwia się tym, czy ich ubezpieczenie społeczne będzie ważne do końca ich życia lub tym, co mają powiedzieć na pierwszej randce?”

Monografia dla medyków, psychologów i pedagogów

Zdrowie psychiczne. Współczesne zagrożenia i możliwości wzmacniania Świat w ostatnich latach niesamowicie się zmienił. Wskutek pandemii COVID-19 równowaga i stabilizacja wielu osób zostały naruszone. Pojawiło się większe ryzyko utraty życia, zdrowia, pracy, środków utrzymania, a tym samym wielu z nas utraciło poczucie bezpieczeństwa. Osoby do tej pory odporne, doświadczyły teraz destrukcyjnego wpływu pandemii na zdrowie psychiczne. Polecana monografia zawiera informacje o zdrowiu psychicznym, jego determinantach i zagrożeniach, a także o wzmacnianiu zdrowia psychicznego według koncepcji salutogenetycznej i radzenia sobie ze stresem. Jeśli szukacie praktycznych wskazówek dotyczących organizowania warsztatów czy podejmowania programów profilaktycznych – polecamy ją szczególnie.

Lista rozdziałów:
- Zdrowie psychiczne
- Koncepcja poczucia koherencji Aarona Antonovsky’ego w kontekście wzmacniania zdrowia
- Stres i jego wpływ na zdrowie człowieka
- Radzenie sobie ze stresem
- Praktyczne wskazania dla wzmocnienia zdrowia

Poradnik

Jak radzić sobie ze stresem. Wskazówki dla nauczycieli Jeśli potrzebujecie wsparcia lub inspiracji w radzeniu sobie ze stresem w pracy nauczyciela – ta książka jest właśnie dla Was! Bill Rogers, światowej sławy ekspert w dziedzinie stresu nauczycieli oraz zarządzania zachowaniem uczniów w klasie, spisał doświadczenia z pracy w trudnych szkołach w Australii i Wielkiej Brytanii i na tej podstawie skonstruował solidną porcję sprawdzonych metod, które pomogą Wam w efektywny sposób radzić sobie z czynnikami wywołującymi zawodowy stres. Jak budować poczucie własnej wartości jako nauczyciel i jak pomagać sobie wzajemnie, po koleżeńsku? Jak zarządzać nawet ekstremalnymi zachowaniem uczniów, by utrzymać dyscyplinę w klasie oraz jak kreować wspierające środowisko szkolne? Odpowiedzi znajdziecie w środku tej książki.

Monografia dla specjalistów zajmujących się ochroną zdrowia psychicznego żołnierzy, weteranów i ich rodzin

Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka i terapia Oto pierwsza w języku polskim monografia poświęcona medycznym i psychospołecznym aspektom stresu bojowego.
Charles R. Figley, edytor serii klasycznych monografii poświęconych psychospołecznym aspektorm stresu oraz William P. Nash - komandor, doświadczony psychiatra wojskowy, uczestnik zamorskich operacji wojskowych Stanów Zjednoczonych, opisują w tej książce zagadnienia dotyczące radzenia sobie ze stresem bojowym. Gdzie leżą źródła stresu bojowego i jakie urazy może on spowodować? Jakie są zasady pomocy psychologicznej ofiarom stresu bojowego i jak udziela się pomocy psychologicznej podczas misji? Autorzy omawiają także programy radzenia sobie ze stresem walki, w tym programy interwencyjne, które mogą ocalić życie i zdrowie psychiczne żołnierzy oraz weteranów. Znajdziecie tu także porady dla rodzin oraz bliskich żołnierzy narażonych na stres bojowy.

Kultowy podręcznik

Psychologia. Kluczowe koncepcje. Tom 5 ” składa się z pięciu tomów i chociaż brzmi to jak kolejny nudny podręcznik – w rzeczywistości wszystkie te tomy stanowią wciągającą lekturę, skarbnicę wiedzy psychologicznej oraz świetną ściągę dla studentów tego kierunku. Znani i cenieni autorzy Philip Zimbardo, Robert L. Johnson oraz Vivian McCann w tomie 5 opisują najważniejsze dokonania psychologii społecznej.
Znajdziecie tu omówienia takich zagadnień:
- W jaki sposób sytuacja społeczna wpływa na nasze zachowanie?
- Konstruowanie rzeczywistości społecznej: co wpływa na nasze oceny innych?
- Jak systemy stwarzają sytuacje, które wpływają na zachowanie?
- Skąd się bierze dystres?
- Jak stres wpływa na nas fizycznie?
- Kto jest najbardziej wrażliwy na stres?
- Jak możemy zredukować wpływ stresu na nasze zdrowie?
- Zagadnienie psychologiczne. Medycyna behawioralna i psychologia zdrowia
- Włącz myślenie krytyczne. Czy zmiana jest naprawdę niebezpieczna dla twojego zdrowia.

Jeśli szukacie odpowiedzi na pytania: jak radzić sobie ze stresem podczas wystąpień publicznych, naukowych, biznesowych czy artystycznych (czyli jak pokonać tremę); czy i w jaki sposób głaskanie czworonożnego pupila może poprawić Wasze samopoczucie; jak mózg radzi sobie z napięciem; jak zredukować negatywne skutki pośredniej ekspozycji na traumę, które przyjęły postać zaburzeń po wtórnym stresie traumatycznym - polecamy także: