Najlepsze książki na temat poprawnej polszczyzny

31.10.2022     |     czas czytania: 6 minut

Skąd wiedzieć, jak to napisać albo powiedzieć?
Czyli najlepsze książki na temat poprawnej polszczyzny

Wydawałoby się, że skoro mówimy w danym języku od dziecka, to już nic nas w nim nie zaskoczy. Nic bardziej mylnego. Szczególnie jeśli chodzi o język polski, nie bez powodu uznawany za jeden z najtrudniejszych na świecie. Deklinacja, koniugacja, tryby, czasy i rodzaje, zawiła ortografia, a do tego wisienka na torcie - cała masa wyjątków. Nie jest łatwo. Ale może być prościej, jeśli tylko skorzystacie z odpowiednich źródeł. Oto lista książek, które w przystępny i przyjazny sposób wyjaśnią jak mówić i pisać poprawnie.

Poradniki Językowe PWN

Na początek znana i lubiana seria Poradników Językowych PWN. Jest to kolekcja adresowana dla każdego, kogo interesuje kultura języka polskiego. Poszczególne tomy podejmują takie zagadnienia, jak poprawność, grzeczność i etykieta językowa, stylistyka, pisownia, gramatyka, odmiana nazw własnych, słowotwórstwo, zapożyczenia, frazeologia czy wymowa. Autorzy – uznani językoznawcy przystępnie i niejednokrotnie z humorem tłumaczą zawiłości polszczyzny.

Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o polszczyźnie

Kolejna książka ma genezę radiową. Ucha, fochy, tarapaty. Czyli wszystko, co chcielibyście wiedzieć o polszczyźnie i o co nie baliście się zapytać Agaty Hąci to zbiór pytań, które przez lata zadawali słuchacze radia. Ale w związku z tym, że to nie jest standardowa publikacja, to i odpowiedzi w niej zawarte nie są standardowe. Czytelnicy trafią tu na trzy rodzaje odpowiedzi: dla tych, których interesuje szybkie rozstrzygnięcie. Dla bardziej dociekliwych, oczekujących odpowiedzi nie tylko na pytanie: "Jak jest poprawnie?", ale liczą też wytłumaczenie, dlaczego tak jest. I wreszcie dla językowych pasjonatów, którzy chcą dogłębnie zbadać zawiłości polszczyzny. Jeśli ciekawi Was jak się nazywa kobieta, która tapiceruje meble, albo czy wypada mówić dzień dobry, gdy zapadł zmrok? Koniecznie zajrzyjcie do tej książki.

Netykieta

Było radio, czas na internet… Jak to jest z tym językiem online? Jakie są podstawowe zasady netykiety? Czy w ogóle coś takiego istnieje? Wskazówki dotyczące praktyk językowych w przestrzeni wirtualnej znajdziecie w książce Aliny Naruszewicz-Duchlińskiej: Kultura zachowań językowych w internecie. Mając na uwadze, że w sieci nic nie ginie, a prywatne wypowiedzi łatwo mogą stać się publiczne, warto stosować zasady etykiety również w świecie wirtualnym. Ta książka na pewno w tym pomoże.

Poprawna polszczyzna dla dzieci i młodzieży

Na liście polecajek oczywiście nie zabraknie propozycji dla młodszego odbiorcy. Dzieci młodsze na pewno polubią bestsellerową publikacją Agaty Hąci: Co robi język za zębami? Poprawna polszczyzna dla najmłodszych. Doceniona przez tysiące czytelników, ale także kapituły ważnych konkursów branżowych. Jest to obszerne, błyskotliwe, zabawne i przy tym pięknie ilustrowane kompendium wiedzy o języku polskim skierowane do dzieci w wieku 5-10 lat i ich rodziców. To także doskonałe źródło inspiracji dla nauczycieli języka polskiego i logopedów. Młody czytelnik uczy się poprawnie wymawiać głoski i słowa, odmieniać wyrazy, a nawet… szczekać i ćwierkać w wielu językach.  

Tej samej grupie wiekowej polecamy również książki: Na końcu języka. Frazeologia i przysłowia autorstwa Anny Kamińskiej-Mieszkowskiej. Publikacja ta w formie interakcyjnej i w otoczeniu barwnych ilustracji wprowadza młodego czytelnika w jeden z ciekawszych obszarów języka polskiego.

Na tej samej półce stoi jeszcze jeden świetny tytuł: Szumią, trzeszczą, szeleszczą. O polskiej fonetyce dla dzieci i młodzieży. Autorka w przyjazny sposób wprowadza dzieci w świat fonetyki, najeżonej trudnymi dźwiękami i zbitkami głosek. Dzięki tej lekturze i zawartym w niej ćwiczeniom czytelnik odkrywa, że szumiąc, trzeszcząc i szeleszcząc można się świetnie bawić.

Nieco starszym dzieciom polecamy Figlarne słówka. O wędrówkach słów i innych tajemnicach języka - kolejną z książek Agaty Hąci. Pięknie ilustrowana, dowcipna i pełna ciekawostek z życia słów będzie bawić i uczyć. Skąd się biorą słowa? Jak nadajemy im znaczenia? Kto nazwał miasta, góry i rzeki? Czy słowa mają magiczną moc? Sięgnijcie po tę książkę, by poznać odpowiedzi na te i wiele innych zaskakujących pytań.

Słowniki PWN

I na koniec jeszcze coś, bez czego trudno wyobrazić sobie naukę języka – SŁOWNIKI. PWN ma ich w ofercie całe mnóstwo! Na uwagę zasługuje na pewno Wielki Słownik Języka Polskiego PWN zawierający ok. 100 000 haseł. Polecamy również najnowsze, dwutomowe wydanie Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN, który jest najobszerniejszym słownikiem spośród tych, które tłumaczą zasady poprawnej polszczyzny. W ofercie słownikowej nie brak słowników tematycznych jak Słownik etymologiczny polszczyzny potocznej PWN – pierwszy tak obszerny słownik poświęcony tej części języka polskiego, czy… Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów.

Tutaj znajdziecie pełną ofertę słownikową.

Polszczyzna jest jak pole minowe, nigdy nie wiemy, co nas może zaskoczyć. Wyjątki, neologizmy, archaizmy i nietypowe związki frazeologiczne. Czytając więcej o języku możemy tych zaskoczeń uniknąć i niejednokrotnie zabłysnąć piękną polszczyzną, albo anegdotą językową. Inspiracji szukajcie w książkach PWN!